Hôm nay, 5/6, là ngày cuối cùng của đợt nắng nóng gay gắt đầu tiên của mùa hè. Từ ngày mai 6/6, nắng nóng được dự báo chấm dứt ở miền Bắc và dịu dần ở miền Trung. Nhiệt độ ở các khu vực này giảm sâu và nhanh 5-8 độ C, đồng thời, xuất hiện mưa rào và dông kèm gió mạnh.
Kỷ lục
Theo Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, đợt nắng đã lập những kỷ lục về nhiệt độ trong hàng chục năm qua. Trong 4 ngày (1-4/6), Bắc Bộ và các tỉnh Thanh Hóa đến Phú Yên nắng nóng xuất hiện và lập tức trở nên dữ dội.
Nhiệt độ cao nhất ở các khu vực này phổ biến 37-40 độ C, một số nơi ở Bắc Bộ nhiệt độ cao vượt mức lịch sử.
Cụ thể, Hà Đông (Hà Nội) 42,5 độ C (vượt xa kỷ lục năm 2015 là 40,8 độ C), Lạng Sơn 38,8 độ C (kỷ lục năm 2012 là 38,4 độ C), Bắc Giang 40,5 độ C (kỷ lục 1994 là 38,7 độ C), Phủ Liễn (Hải Phòng) 39,5 độ C (kỷ lục 2001 là 39 độ C).
Ông Võ Văn Hòa, Giám đốc Đài Khí tượng Thủy văn khu vực đồng bằng Bắc Bộ, cho hay những mức nhiệt trên được đo tại vườn khí tượng nên thấp hơn thực tế (3-4 độ C) và thấp hơn rất nhiều so với những nơi chịu hiệu ứng đô thị, bê tông hóa.
Nhiệt độ kỷ lục tại các địa phương trong đợt nóng đầu hè. Đồ họa: Hoàng Như. |
Nguyên nhân
Lý giải về hiện tượng thời tiết cực đoan này, các chuyên gia khí tượng đề cập tới ảnh hưởng của hoàn lưu vùng áp thấp nóng phía Tây kết hợp với hiệu ứng gió phơn hoạt động mạnh.
Ngoài ra, việc tâm nóng thay đổi vị trí so với thông thường là do vùng áp thấp nóng phía Tây tồn tại ngay trên khu vực Đông Bắc Bộ, bao trùm và liên tục phả nhiệt lượng xuống khiến cả vùng nóng mạnh.
Không chỉ vậy, vùng áp thấp nóng này còn hút gió Đông Nam tạo ra hiệu ứng phơn khiến không khí bị khô kiệt, mây ẩm không thể hình thành. Bầu trời khu vực này xanh ngắt, không có một gợn mây khiến bức xạ nhiệt càng mạnh hơn.
Bên cạnh đó, hiệu ứng đô thị, bê tông hóa cũng là một nguyên nhân khiến hơi nóng bị giữ lại lâu, nhiệt độ giảm chậm.
Theo nhận định của các chuyên gia khí tượng, trong mùa hè năm nay, sẽ tiếp tục còn các đợt nóng do tác động của El Nino.
Thông thường, tháng 6 và 7 là thời gian có nhiều đợt nắng nóng nhất và với cường độ mạnh nhất. Mỗi tháng, trung bình có 2-3 đợt, trong đó, đa số là nắng nóng gay gắt.
Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương nhận định trong tháng 6, Bắc Bộ và Trung Bộ nhiều khả năng sẽ còn một đợt nắng nóng gay gắt xảy ra vào giữa tháng.