Hôm 6/12 trên Twitter, tổng thống đắc cử Donald Trump chỉ đích danh hãng Boeing và kêu gọi "hủy đơn đặt hàng" chuyên cơ Air Force One (Không Lực Một) mới vì cho rằng chi phí đắt đỏ.
Ông Trump nói chuyên cơ mới cho tổng thống Mỹ tốn hơn 4 tỷ USD và đây là "điều lố bịch". Tuy nhiên theo BBC, chi phí ước tính cho việc thay mới Air Force One lần này vào khoảng 3,2 tỷ USD.
Dù thế nào, mức chi phí lên đến hàng tỷ USD như trên vẫn rất lớn, vì theo tờ báo Anh, mức giá mua mới máy bay Boeing 747-8, "khung sườn" của Air Force One, chỉ vào khoảng 378,5 triệu USD.
Vì sao Air Force One lại đắt đỏ như vậy?
Đệ nhất phi cơ
 |
| Chiếc Air Force One, biểu tượng của sức mạnh Mỹ, xuất hiện trên bầu trời Cuba. Ảnh: Reuters. |
Nói chính xác, Air Force One không phải là một chiếc máy bay thông thường. Đây chỉ là tên hiệu được đặt cho bất kỳ chiếc máy bay nào của Không quân Mỹ dùng để chuyên chở tổng thống.
Một tổng thống Mỹ hiếm khi nào đi bằng máy bay của các hãng hàng không dân dụng và Air Force One gần như luôn là một chiếc Boeing 747-200. Đây là phi cơ được thiết kế đặc biệt cho tổng tư lệnh nước Mỹ.
Chiếc Không Lực Một hiện tại được đưa vào sử dụng từ những năm 1990 và đã đến lúc "hết hạn". Vì vậy, Bộ Quốc phòng Mỹ đặt hàng chuyên cơ mới dựa trên nền tảng mẫu máy bay 747-8 của Boeing.
Sức mạnh quân sự
Nói Air Force One là một chiếc Boeing 747-200 vẫn chưa phản ánh đầy đủ sức mạnh của nó. Thiết kế của chuyên cơ này thực tế là VC-25A, một mẫu máy bay quân sự.
Theo Nhà Trắng, máy bay thương mại của Boeing được cải tạo để có thể vận hành như một "trung tâm chỉ huy cơ động trong trường hợp nước Mỹ bị tấn công".
Kinh phí dự trù cho việc thay mới Air Force One lần này bao gồm việc nâng cấp hệ thống điện lên cấp quân sự và hai hệ thống năng lượng dự phòng. Việc nâng cấp này giúp chiếc chuyên cơ chống lại các xung điện từ, một trong những tác động xảy ra khi vũ khí hạt nhân phát nổ ở độ cao lớn.
 |
| Tổng thống Obama họp với các quan chức trên chuyên cơ Air Force One. Ảnh: Wikimedia Commons. |
Những cải tiến khác bao gồm trang thiết bị liên lạc dùng trong quân sự và "hệ thống tự vệ". Tất cả đều không có mức giá rẻ.
Trên thực tế, quá trình thay mới Air Force One bắt đầu bằng việc mua 2 chiếc Boeing 747-8 và sau đó việc cải tạo mới bắt đầu. Sở dĩ phải mua 2 chiếc máy bay dù chỉ có một tổng thống là vì nếu một chiếc được đưa đi bảo trì thì tổng thống vẫn có thể di chuyển bằng chiếc còn lại.
To hơn và tốt hơn
Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Rolling Stone năm ngoái, ông Trump từng "khoe" rằng máy bay riêng của ông còn "to hơn cả Air Force One". Theo BBC, điều này không đúng.
Xét về mọi khía cạnh, chiếc Boeing 757-200 của ông Trump đều "lép vế" so với Không Lực Một. Theo số liệu từ chính hãng Boeing, chuyên cơ tổng thống Mỹ dài đến 70,6m và sải cánh đến 60m. Trong khi đó, máy bay của ông Trump chỉ dài 47m và sải cánh 40m.
 |
| Ông Donald Trump trên máy bay riêng của mình. Ảnh: PA. |
Air Force One cũng sở hữu động cơ mạnh mẽ hơn khi có thể bay từ Washington đến Hong Kong mà không phải dừng nghỉ. Chiếc chuyên cơ cũng có thể tiếp nhiên liệu ngay giữa không trung, khiến Nhà Trắng từng lên tiếng rằng Air Force One có "tầm bay vô hạn".
Trải nghiệm tổng thống
Air Force One có thể không có khóa dây an toàn làm bằng vàng như trên chuyên cơ của Trump, nhưng vẫn sở hữu nhiều "đỉnh cao" của riêng mình.
Mẫu Không Lực Một hiện tại mà ông Obama sử dụng có 3 tầng với tổng diện tích mặt sàn 400 m2. Chuyên cơ còn có một văn phòng riêng dành cho tổng thống, một phòng họp và thậm chí cả phòng gym.
Hai kệ thức ăn cùng phòng bếp được trang bị đầy đủ vật dụng có thể phục vụ 100 người cùng lúc. Các nguyên liệu đều được kiểm tra độ an toàn bởi các đầu bếp quân đội.
 |
| Tổng thống Obama bước ra từ chuyên cơ Air Force One tại sân bay ở Bồ Đào Nha hồi tháng 11. Ảnh: Reuters. |
Chỉ 13 nhà báo được phép có mặt trong một chuyến bay cùng tổng thống. Họ phải trải qua quy trình kiểm tra an ninh kỹ lưỡng trước khi lên máy bay. Trên chuyến bay, mọi hoạt động của họ đều được kiểm soát bởi lực lượng mật vụ có vũ khí.
Phòng tổng thống ở phía trước máy bay và ngăn cách mới phần còn lại bằng một hành lang và hai chiếc ghế. Các mật vụ luôn túc trực ở đó.
Ngoài ra, máy bay còn có phòng y tế có thể thực hiện các ca phẫu thuật cùng một bác sĩ luôn luôn có mặt.
Chi phí đắt đỏ
Những tiện nghi nói trên rõ ràng khiến chi phí cho mỗi chuyến bay của tổng thống trở nên đắt đỏ. Theo đa số ước tính, việc vận hành Air Force One trong phạm vi khu vực tốn khoảng 180.000 - 200.000 USD/giờ.
Đó là lý do khiến ông Trump từng lên tiếng chỉ trích khi Tổng thống Obama bay đến một số địa điểm để ủng hộ bà Hillary Clinton trong chiến dịch tranh cử vừa qua.
