Theo Guardian, Giáo hội Công giáo Roma đang xem xét một thay đổi nhỏ nhưng mang tính biểu tượng về yêu cầu các linh mục phải sống độc thân, vốn đã tồn tại qua hàng thế kỷ. Một tài liệu mới đây của tòa thánh đề xuất những người đàn ông lớn tuổi đã có gia đình có thể được thụ phong làm linh mục ở những khu vực hẻo lánh tại Amazon, Nam Mỹ.
Lý do sâu xa cho đề xuất này đến từ tình trạng thiếu hụt trầm trọng các giáo sĩ ở khu vực. Mặc dù đề xuất này chỉ nhắm đến đàn ông đã có gia đình ở các cộng đồng cụ thể, nhưng nó sẽ được tranh luận bởi những quan chức cấp cao nhất của giáo hội và cũng gợi ra những tranh luận khác về một quan điểm cởi mở hơn của Vatican với luật độc thân.
Thêm nữa, sự thay đổi với một điều lệ đã có tuổi đời hàng thế kỷ nhiều khả năng sẽ khiến những người có quan điểm bảo thủ không hài lòng.
 |
| Một buổi sinh hoạt của cộng đồng theo đạo Cơ Đốc tại Caraparu, Brazil, một phần của lưu vực sông Amazon. Các khu vực hẻo lánh đang lâm vào tình trạng thiếu hụt linh mục. Ảnh: Reuters. |
"Tiêu chuẩn nên được thay đổi"
Đề xuất này sẽ được thảo luận tại cuộc họp hội đồng các giám mục từ Amazon diễn ra tại Vatican vào tháng 10. Một tài liệu liên quan đến cuộc họp tiết lộ sẽ có thảo luận về khả năng thụ phong linh mục cho các viri probati - tiếng Latin: những người đàn ông đã có gia đình, trưởng thành và sự nghiêm túc đã được chứng minh.
"Trong khi khẳng định việc độc thân là món quà cho nhà thờ, đã có những yêu cầu thảo luận về khả năng giao nhiệm vụ linh mục cho những người đàn ông lớn tuổi ở những vùng hẻo lánh", văn bản cho biết.
"Các cộng đồng (ở khu vực Amazon) gặp khó khăn trong việc cử hành thánh lễ do thiếu hụt linh mục. Do đó, thay vì để mặc tình trạng các cộng đồng không thể cử hành thánh lễ, tiêu chuẩn dành cho các giám mục nên được thay đổi", văn bản đề xuất.
Tài liệu cho biết những linh mục tiềm năng "tốt nhất nên là người bản địa, được tôn trọng và được chấp nhận trong cộng đồng của họ". Những người đàn ông này có thể trở thành linh mục "ngay cả khi họ đã có gia đình ổn định trước đó, để có thể đảm bảo các lời thề để duy trì đời sống tín hữu Cơ Đốc.
Văn bản cũng đề nghị cuộc họp diễn ra từ ngày 6 đến 27/10 tới sẽ thảo luận về việc trao cho phụ nữ ở khu vực Amazon một vai trò lớn hơn trong nhà thờ Công giáo. Tài liệu thừa nhận rằng trong hệ thống nhà thờ, "sự hiện diện của nữ tính không phải lúc nào cũng được trân trọng".
 |
| Giáo hoàng Francis trong buổi lễ Hiện Xuống (lễ Hạ Trần - 50 ngày sau lễ Phục Sinh) diễn ra tại quảng trường St. Peter ở Vatican. Đức giáo hoàng đang cố gắng thúc đẩy việc đáp ứng các nhu cầu khác nhau của các cộng đồng giáo dân trên khắp thế giới. Ảnh: AP. |
Giáo hoàng Francis trước đây từng nói rằng ông sẵn sàng cho phép những người đàn ông đã có vợ được thụ phong linh mục ở những khu vực thiếu hụt nhân sự, trong khi vẫn duy trì yêu cầu độc thân với hầu hết linh mục khác. Giáo hoàng cũng nói về việc tạo thêm không gian cho nữ giới trong nhà thờ ở tất cả các cấp.
Cuộc khủng hoảng nhân sự của giáo hội
Giáo hội Công giáo đang phải vật lộn với sự thiếu hụt linh mục trong nhiều thập kỷ kể từ sau Thế chiến II, đặc biệt là ở châu Âu và Bắc Mỹ, nơi số tín hữu giảm mạnh và các vụ bê bối lạm dụng tình dục chấn động nổ ra. Ở một số khu vực, thiếu hụt linh mục dẫn đến sự điều động các linh mục từ khu vực hạ Sahara và châu Á, những nơi Công giáo đang phát triển mạnh mẽ, để lấp đầy chỗ trống.
Tình trạng này khiến cho giáo hội đối mặt với áp lực cần phải nới lỏng quy định dành cho các linh mục. Tại Ireland, số lượng linh mục đã giảm 17%, từ 3.131 xuống còn 2.627 trong vòng 10 năm từ 2004-2014. Hiệp hội các Linh mục Công giáo Ireland cho rằng nhà thờ nên cho phép phong chức cho những đàn ông đã có gia đình để chống lại cuộc khủng hoảng nhân sự này.
Một điều tra năm 2012 của hiệp hội cho thấy 9 trên 10 người dân Ireland được hỏi muốn các linh mục được phép lấy vợ.
Ở Đức, nước từng gửi nhiều linh mục đi đảm nhận nhiệm vụ ở các nơi khác trên thế giới, tình trạng thiếu hụt linh mục cũng diễn ra. Một bài báo trên tờ Der Spiegel hồi năm 2013 cho biết khoảng 10% số linh mục Cơ Đốc giáo tại Đức, tương đương 1.300 người, là người nhập cư và phần lớn trong số này đến từ Ấn Độ.
Trong khi đó tại Mexico, tình trạng thiếu hụt linh mục nghiêm trọng cũng diễn ra. Ở đất nước với hơn 85% dân số theo đạo Cơ Đốc, mỗi linh mục phải đảm nhiệm mục vụ cho gần 7.000 giáo dân. Ở Mỹ, số lượng linh mục đã giảm 36% từ năm 1981 đến 2016.
 |
| Khu vực Amazon là một trong những nơi có nhiều thách thức đối với các hoạt động mục vụ và vấn đề môi trường, theo Vatican. Ảnh: AFP. |
Nhiều người thậm chí cho rằng yêu cầu sống độc thân là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng linh mục lạm dụng tình dục, mặc dù có ý kiến cho rằng lạm dụng là một trạng thái bệnh lý và có thể xuất hiện ở những người không sống độc thân.
Độc thân trọn đời là một trong những đặc điểm cơ bản của linh mục Công giáo, và là điều kiện tiên quyết để được thụ phong dù nó không phải là giáo lý. Năm 1075, Giáo hoàng Gregory VII đã cấm các linh mục kết hôn tham gia mục vụ, động thái được chính thức hóa nửa thế kỷ sau đó.
Mặc dù vậy, Chính Thống giáo Đông phương chỉ yêu cầu các giám mục độc thân, trong khi những đàn ông đã lập gia đình hoàn toàn có thể trở thành linh mục (nếu vợ mất trước khi được thụ phong, linh mục không được phép tái hôn). Anh giáo và Kháng Cách cho phép các tu sĩ có thể lập gia đình, thậm chí còn khuyến khích điều này.
