Theo SCMP, ngày càng nhiều người trẻ chia sẻ hình ảnh của mình lên mạng xã hội để tìm kiếm công việc người mẫu tự do. Tuy nhiên, có nhiều cạm bẫy mà họ phải đối diện như bị quấy rối tình dục, tống tiền.
Nạn nhân thường im lặng vì họ sợ vụ việc sẽ trở thành vết nhơ trong lý lịch. Bên cạnh đó, chính định kiến của xã hội về công việc người mẫu khiến họ không dám đứng lên tự bảo vệ bản thân.
Hành vi quấy rối tình dục và tống tiền
Theo SCMP, tại Hong Kong, người mẫu tự do thường chia sẻ hình ảnh và hồ sơ cá nhân lên Instagram hay các trang mạng để tìm kiếm cơ hội việc làm. Nhiếp ảnh gia - cả nghiệp dư và chuyên nghiệp - tuyển người mẫu từ các nền tảng mạng xã hội cho buổi chụp hình cá nhân.
Chi tiết công việc được thương lượng giữa người mẫu và nhiếp ảnh gia. Tuy nhiên, các buổi chụp riêng tư bình thường không có hợp đồng cụ thể, thiếu sự minh bạch và không có trách nhiệm giải trình nếu xảy ra vấn đề. Do đó, người mẫu dễ bị lạm dụng.
Eilia, một người mẫu tự do chia sẻ về trải nghiệm tồi tệ mà cô đã có trong buổi chụp hình riêng. "Một số nhiếp ảnh gia đã cởi áo lót và chạm vào ngực tôi. Những người khác thì cởi đồ lót của tôi trong buổi chụp hình. Tôi bị tát vào mông. Khi đó, tôi mới 18 tuổi và vừa bắt đầu công việc người mẫu", cô kể.
    |
Người mẫu tự do tại Hong Kong bị quay lén, bị ép quan hệ tình dục và tống tiền. Ảnh: SCMP, HK01. |
Eilia chia sẻ thêm: "Ngày nay, tôi và nhiều người mẫu đã nhận thức rõ hơn về quyền của mình, song các hành vi quấy rối vẫn diễn ra. Các nhiếp ảnh gia có nhiều chiêu trò để ép buộc người mẫu làm theo ý mình. Có những người hỏi tôi như 'Có quan hệ tình dục với bạn trai không?', 'Tôi có muốn trở thành bạn tình của họ không?". Một số kẻ đưa ra yêu cầu quan hệ tình dục".
Hiệp hội phi lợi nhuận liên quan đến bạo lực tình dục phụ nữ (ACSVAW) của Hong Kong cho biết họ nhận được những đơn tố cáo về việc các máy quay ẩn được lắp đặt trong studio chụp ảnh.
"Nhiếp ảnh gia sẽ chụp những bức ảnh nóng mà không được sự cho phép của người mẫu, sau đó dùng chúng để tống tiền họ. Nhiều người muốn tiền hơn là tình dục", người đại diện ACSVAW cho biết.
Người mẫu Eilia cũng đã rơi vào tình cảnh này: "Đó là một vấn đề lớn. Một nhiếp ảnh gia đã nói rằng sẽ cho gia đình tôi xem bức ảnh đó. Chồng và gia đình chồng biết về công việc người mẫu của tôi. Song, những bức hình nóng đó có thể khiến họ hiểu nhầm và ảnh hưởng tới cuộc sống hôn nhân. Nhiều người mẫu đã phải nhượng bộ trước những kẻ tống tiền".
"Khi bạn ở trong một studio và nhiếp ảnh gia bắt đầu quấy rối, bạn sẽ cảm thấy dễ tổn thương. Phần lớn mọi người sợ hãi, tôi cũng từng rất hoảng loạn. Bây giờ, dù tôi dũng cảm nói ra, bên trong mình vẫn đang run rẩy", Eilia nói.
Theo Eilia, nhiều người không dám lên tiếng vì họ giấu việc làm người mẫu với gia đình hoặc bạn trai. Vì vậy, họ sợ bị phát hiện. Cô cho hay: "Có nhiều định kiến và những điều xấu hổ xung quanh công việc này. Rất nhiều nạn nhân bị đổ lỗi".
Trong một số trường hợp, nạn nhân chỉ im lặng sau khi có trải nghiệm tồi tệ. Họ thay đổi hồ sơ và chuyển sang nền tảng khác để bắt đầu lại.
Nâng cao nhận thức của người mẫu về quyền bảo vệ cơ thể
Nhiếp ảnh gia kiêm người mẫu Lưu Ngân Linh đã thành lập Hong Kong Life Model Club vào năm 2017. Cô cho biết cảm thấy tức giận với những vấn đề mà người mẫu tự do phải chịu đựng.
Eilia cho rằng trong nghề, có nhiếp ảnh gia nghiêm túc, chuyên nghiệp, nhưng vẫn tồn tại những "kẻ săn mồi". Họ tỏ ra lịch thiệp trong các buổi phỏng vấn, đàm phán trên mạng xã hội, thông qua các tin nhắn. Thế nhưng khi đến buổi chụp hình trực tiếp, người mẫu bị quấy rối. Và họ không thể kiện vì không có hợp đồng rõ ràng.
Một nữ nhiếp ảnh của Hong Kong chia sẻ: "Sự mất cân bằng quyền lực giữa người mẫu và nhiếp ảnh gia khi chụp ảnh riêng tư khiến nhiều người dễ bối rối và tổn thương. Tôi mong ngày càng nhiều nữ giới là nhiếp ảnh gia".
Tháng 8, một nhà thiết kế thời trang tại Hong Kong đã bị bắt vì có hành vi khiếm nhã với một người mẫu 18 tuổi. Nhà thiết kế gặp nạn nhân qua mạng rồi thuyết phục cô đến một buổi chụp ảnh miễn phí, sau đó có hành vi đồi bại.
Theo SCMP, hồi tháng 9, Hong Kong đã thông qua một dự luật quy định hành vi lạm dụng tình dục dựa trên hình ảnh sẽ bị phạt tù đến 5 năm. Những kẻ đe dọa truyền bá hình ảnh, video nóng mà chưa được sự đồng ý của đương sự đều nhận án phạt hình sự.
    |
Người mẫu Hong Kong sợ đứng ra tố cáo dù bị quấy rối. Ảnh: SCMP, HK01. |
Theo cô Lưu Ngân Linh, dự luật đánh dấu một bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống lạm dụng tình dục, làm thay đổi thái độ của xã hội.
"Mọi người coi thường công việc người mẫu. Công việc này bị kỳ thị và các cô gái xấu hổ vì nghề mình theo đuổi. Họ bị coi như gái mại dâm, bị gọi với cụm từ 'gà điện tử'", cô nói.
"Mọi người có định kiến về công việc này. Họ phải hiểu rằng hành vi quấy rối tình dục ở nơi làm việc của người mẫu cũng cần được hỗ trợ và bảo vệ giống như những công việc khác. Chính vì sự kỳ thị, nhiều người mẫu im lặng, sợ bị tẩy chay. Trong khi họ mất việc vì lên tiếng bảo vệ bản thân, thì những kẻ quấy rối vẫn tự do. Người mẫu được gì nếu công khai việc bị lạm dụng?", chủ tịch Hong Kong Life Model Club nêu vấn đề.
Để thay đổi nhận thức của người mẫu, nhiếp ảnh gia hay nhà điêu khắc, Hong Kong Life Model Club thường xuyên đăng tải danh sách "quy tắc và quyền" lên trên các nền tảng tuyển dụng người mẫu trực tuyến.
Các quy tắc này bao gồm nội dung như nhiếp ảnh gia không được chụp ảnh người mẫu mà chưa được sự cho phép của họ, không được chạm vào người mẫu trong bất kỳ trường hợp nào. Nhiếp ảnh cũng không được yêu cầu xem cơ thể khỏa thân của người mẫu trước khi thuê họ. Người mẫu có quyền từ chối bất kỳ tư thế nào mà nhiếp ảnh gia yêu cầu cũng như có thể xin nghỉ bất cứ lúc nào.
