Mới đây, có việc lên Lai Châu, câu chuyện đồng đội kể khá tường tận về cuộc truy lùng những kẻ thủ ác gây ra cái chết thảm thương của người cán bộ bưu điện huyện Mường Tè, đã để lại trong tôi sự cảm phục về tinh thần tận tụy, cùng năng lực điều tra sắc sảo, ý thức trách nhiệm trước dân của cánh lính điều tra hình sự nơi phên giậu Tổ quốc.
Tận cùng gian khổ
Tội ác ấy xảy ra ở đáy vực sâu hơn 200 m. Giữa chốn thâm sơn cùng cốc, không nhân chứng, không mảy may thông tin về thủ phạm, những tưởng sự thật sẽ vĩnh viễn bị chôn vùi cùng sự phân hủy của thi thể nạn nhân. Thế nhưng, sau những nỗ lực vô bờ bến, chỉ chưa đầy 72 giờ kể từ lúc vào cuộc điều tra, lực lượng phá án tỉnh Lai Châu đã làm rõ những kẻ thủ ác.
Mọi chuyện bắt đầu từ lúc Công an huyện Mường Tè tiếp nhận tin báo về vụ mất tích bí hiểm của anh Cao Văn Sinh (sinh năm 1982) là nhân viên bưu điện huyện, vào ngày 6/11/2018, khi đang mang theo gần 100 triệu đồng để phát lương cho nhân viên ở 3 xã Tá Bạ, Mường Tè và Ka Lăng.
Nhận thấy tính chất phức tạp của sự việc, công an huyện đã cử cán bộ, chiến sĩ phối hợp cùng bộ đội biên phòng và người dân tiến hành tìm kiếm. Do địa bàn rừng núi rộng lớn, hiểm trở, đồng thời là khu vực biên giới nên việc tìm người gặp rất nhiều khó khăn. Sau 3 ngày tích cực tìm kiếm, đến ngày 9/11/2018 cơ quan chức năng mới phát hiện anh Sinh đã chết bất thường dưới đáy vực sâu, bên trục đường đi xã Tá Bạ (huyện Mường Tè).
 |
| Buổi thực nghiệm điều tra vụ án. |
Nhận tin cấp báo từ công an huyện, Phòng Cảnh sát hình sự (CSHS) chủ trì, phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ thành lập hội đồng khám nghiệm tức tốc hành quân lên hiện trường.
“Nơi phát hiện tử thi là dưới đáy vực sâu hơn 200 m, vách đá dốc 60 độ, có chỗ dựng đứng. Vì thế, đoàn khám nghiệm phải cột dây thừng phía trên miệng vực rồi từng người bám dây để leo xuống.
Sau hơn một giờ mới xuống đến nơi thì thấy nạn nhân nằm ở một khe nước rất chật hẹp, cây cối um tùm. Kiểm tra kỹ thấy gần xác nạn nhân có một số hòn đá có dính máu người. Dưới khe nước không có đủ ánh sáng cho việc khám nghiệm tử thi tại chỗ, vì bên trên có rất nhiều tán cây lớn che phủ, do đó hội đồng khám nghiệm quyết định bọc thi thể nạn nhân vào tấm chăn rồi kéo lên miệng vực để xử lý.
Đây là công việc vô cùng khó khăn, vất vả, vì vừa phải bảo đảm an toàn cho người, vừa phải giữ được sự nguyên vẹn của tử thi, không tạo nên những dấu vết mới gây khó khăn cho việc đánh giá tình trạng thương tích của nạn nhân”, thiếu tá Nguyễn Đăng Định - Đội trưởng Đội khám nghiệm hiện trường, Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh Lai Châu nhớ lại.
Khi đưa được tử thi về trạm y tế xã Tá Bạ để tiến hành khám nghiệm, đội ngũ cán bộ pháp y tiến hành đo đạc, kiểm tra tỉ mỉ từng dấu vết trên thi thể. Nạn nhân được xác định đã chết trước đó khoảng 72 giờ, đang trong thời kỳ phân hủy. Trên đầu nạn nhân có 12 vết rách da, mổ khám phát hiện bị vỡ hộp sọ do tác động ngoại lực.
Đối chiếu thương tích với những hòn đá dính máu ở đáy vực thấy có sự trùng khớp, cho phép nhận định rất có thể đó là vật tạo nên thương tích trên cơ thể nạn nhân. Đánh giá những dấu hiệu bất thường trên thi thể nạn nhân, gắn với việc toàn bộ tài sản mà anh Sinh mang theo trước khi chết, gồm chiếc xe máy và số tiền lương đi phát đã biến mất, đặc biệt trên miệng vực có dấu hiệu của một chiếc cặp số đã bị đập phá, lực lượng điều tra nhận định đây là vụ án giết người, cướp tài sản.
 |
| Buổi thực nghiệm điều tra vụ án. |
Truy tìm hung thủ
Trong lúc cơ quan điều tra đang tập trung cao độ vào công tác thu thập dấu vết để đánh giá tính chất vụ việc thì có dư luận xì xầm rằng khu vực đó có ma, khiến nhiều bà con dân tộc thiểu số trong vùng tỏ ra sợ hãi, không dám lên nương rẫy, không dám cho con em đi học... vì sợ bị ma bắt.
Trước tình hình này, Ban Giám đốc Công an tỉnh Lai Châu đã giao Phòng CSHS xác lập chuyên án truy xét, tập trung tối đa lực lượng, phương tiện, biện pháp để khẩn trương làm rõ tội phạm và ổn định tình hình địa phương. 100% quân số Phòng CSHS được huy động vào cuộc, phối hợp với Công an huyện Mường Tè, Phòng cảnh sát quản lí hành chính, Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đồng loạt triển khai các biện pháp nghiệp vụ truy tìm đối tượng gây án. Việc cấp bách lúc này là phải tìm cho ra chiếc xe máy của nạn nhân.
Thiếu tá Phạm Khánh Duy - Phó đội trưởng Đội Hướng dẫn điều tra án Phòng CSHS kể: “Nơi xảy ra vụ án thuộc vùng rừng núi rậm rạp, địa bàn rất rộng, hoang vắng, không có người qua lại nên rất khó cho công tác truy tìm vật chứng. Ban chuyên án đã phải huy động hàng trăm cán bộ, chiến sĩ trải dọc suốt bán kính 5 km tính từ nơi xảy ra vụ án, dùng dao phát quang lau sậy, cây, cỏ dại tìm kiếm chiếc xe. Sau 12 giờ tìm kiếm, đã phát hiện chiếc xe máy của nạn nhân ở dưới vực sâu khoảng 300 m so với mặt đường, cách hiện trường nơi xảy ra vụ án khoảng 2 km. Khi phát hiện thì chiếc xe không còn nguyên vẹn vì bị đẩy rơi xuống vực sâu”.
Bám sát mốc thời gian từ lúc gia đình mất liên lạc với anh Sinh từ ngày 6/11/2018, các mũi trinh sát tỏa đi các nơi nắm tình hình, phát động quần chúng tố giác tội phạm, đồng thời đưa vào diện “nghiên cứu” những đối tượng hình sự, tù tha, nghiện ma túy, cờ bạc, đối tượng có công việc, sinh hoạt thường đi lại trên cung đường đó.
Do địa bàn xảy ra vụ án tại khu vực giáp biên giới Trung Quốc, lại là cung đường đi lại của người dân các xã Ka Lăng, Thu Lũm, Tá Bạ và giáp với quốc lộ đi sang huyện Mường Nhé (tỉnh Điện Biên), rất gần công trình thủy điện Pắc Ma - nơi đang tập trung hàng trăm công nhân và lao động tự do vãng lai tạm trú nên thật khó khoanh vùng đối tượng.
Chưa hết, tại 3 xã mà các trinh sát tập trung rà soát có tới hàng trăm đối tượng nghiện ma túy đã có tiền án tiền sự, đều có khả năng là “tác giả” của vụ án. Khó khăn nữa là người dân xung quanh hiện trường chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số. Bất đồng về ngôn ngữ, văn hóa luôn là rào cản lớn trong công tác truy xét trọng án.
“Chạy đua với thời gian, các tổ công tác làm việc không ngừng nghỉ. Chỉ trong 2 ngày, hàng trăm đối tượng có khả năng gây án đã được gọi hỏi, xác minh việc sử dụng thời gian và loại khỏi diện nghi vấn. Việc truy tìm nhân chứng hiện trường cũng không có kết quả.
Manh mối duy nhất có được là lời khai của một người dân về việc vào khoảng 13h30 ngày 6/11/2018, khi trên đường từ UBND xã Tá Bạ về xã Pắc Ma, ông trông thấy có 2 xe máy ở bên lề đường trong tình trạng bị đổ nghiêng phía ta luy âm. Manh mối thủ phạm vẫn mịt mù trong sự sốt ruột của lực lượng phá án”, thiếu tá Đào Văn Dũng - Đội trưởng Đội tuyến phòng CSHS nhớ lại.
 |
| Kẻ chủ mưu Lỳ Cá Lòng. |
Hung thủ lộ diện
Không nản lòng, các tổ công tác vẫn bám sát phần việc được giao, đẩy nhanh tiến độ soát xét, sàng lọc đối tượng. Cuối cùng, cái tên Lỳ Cá Lòng (38 tuổi) và Mạ Mạ Xá (28 tuổi), cùng trú tại bản Lè Ma, xã Ka Lăng, huyện Mường Tè đã lọt vào “tầm ngắm” của các trinh sát, bởi họ đều nghiện nặng, lêu lổng, không có công ăn việc làm, bỗng nhiên lại có tiền mua ma túy và ăn tiêu có vẻ rất “xông xênh”.
Chưa hết, sau cuộc khám nghiệm tử thi, họ có biểu hiện bất thường, như nghe ngóng, dò hỏi về hoạt động điều tra. Đây là những dấu hiệu bất minh về kinh tế và hành vi mà công tác truy xét thủ phạm gây trọng án, đặc biệt là án giết cướp không thể bỏ qua.
Ban chuyên án quyết định cử 2 mũi trinh sát đeo bám, theo dõi mọi di biến động của 2 đối tượng. Mũi thứ hai thu thập tài liệu, xác minh tất cả thông tin về chúng. Đúng lúc đó, trinh sát được tin Lỳ Cá Lòng đang đi mua ma túy về sử dụng. Đánh giá đây là “đột phá khẩu” để bắt giữ tên này phục vụ công tác điều tra, ban chuyên án quyết định bắt quả tang Lỳ Cá Lòng về hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy.
Ngày 11/11/2018, Lỳ Cá Lòng sa lưới cùng với số ma túy vừa mua. Các điều tra viên giàu kinh nghiệm được giao đấu tranh xét hỏi gã về sự liên quan đến vụ án giết người. Là một kẻ đã có 2 tiền án về tội Cướp và Trộm cắp tài sản nên Lòng không dễ đầu hàng, tỏ ra rất lì lợm và luôn đưa ra các bằng chứng ngoại phạm phủ nhận sự liên quan đến cái chết của anh Sinh.
Theo trung tá Vũ Tiến Văn, Trưởng phòng CSHS thì Lòng có những lý giải rất hợp lý giải thích cho số tiền đã tiêu pha, về thời gian đi qua cung đường nơi xảy ra vụ án, nhất là các vết trầy xước trên cơ thể mình. Tuy nhiên, bằng đấu pháp và chiến thuật xét hỏi sắc sảo, tổ chức xác minh ngay theo lời khai để có căn cứ vạch trần lời khai gian dối, cuối cùng Lòng đã phải thừa nhận việc bản thân mình cùng Mạ Mạ Xá giết anh Sinh để cướp tài sản.
Từ lời khai của Lòng, Mạ Mạ Xá đã bị bắt giữ ngay sau đó, ngăn chặn kịp thời việc tên này bỏ trốn khỏi nơi cư trú. Tuy nhiên, cũng như Lỳ Cá Lòng, việc đấu tranh với Xá cũng rất khó khăn. Là kẻ nghiện ma túy, bản tính lì lợm, lại có vài ngày bàn tính, khớp lời khai với Lòng nếu bị bắt, nên Xá quanh co chối tội. Nhưng, mọi cố gắng của Xá cũng không giúp “trụ” được lâu trước nghiệp vụ xét hỏi sắc sảo của các điều tra viên. Xá buộc phải khai nhận việc sát hại anh Sinh để cướp tài sản cùng với Lòng.
 |
| Bắt giữ hung thủ Mạ Mạ Xá. |
Tội ác qua lời tường trình của các hung thủ thật rùng rợn. Theo đó, vào khoảng 13h ngày 6/11/2018, Lòng và Xá cùng nhau đi xe máy về bản Lè Ma để ngồi uống nước thì gặp anh Sinh chở theo chiếc ba lô. Lòng đoán anh Sinh mang tiền lương hưu trợ cấp hàng tháng đi phát cho người dân nên bảo Xá cùng mình cướp lấy số tiền đó. Cả hai phóng xe đuổi theo, Xá điều khiển xe đi sát anh Sinh để Lòng cầm đoạn gậy vụt mạnh vào chiếc mũ bảo hiểm anh Sinh đang đội trên đầu.
Tiếp theo, Lòng lao vào đánh anh Sinh, còn Xá nhặt một hòn đá ném. Anh Sinh bỏ chạy xuống ta luy âm, Lòng và Xá đuổi theo. Khi đuổi kịp, chúng túm cổ vật anh Sinh ra đất, Lòng nhặt một hòn đá to đập vào lưng anh Sinh, anh Sinh liền vùng ra bỏ chạy rồi ngã xuống vực sâu. Nghĩ nạn nhân đã chết, hai tên cướp mở chiếc ba lô của anh Sinh lấy toàn bộ số tiền lương.
Trong lúc đếm tiền, Xá nghe tiếng anh Sinh kêu. Nghĩ để anh Sinh còn sống, hành vi phạm tội sẽ bị bại lộ, Lòng liền đi men theo vách thác xuống đáy vực. Đến nơi, thấy anh Sinh đang thoi thóp thở, Lòng nhặt các hòn đá gần đó đập liên tiếp vào vùng đầu anh Sinh cho đến chết rồi mới leo lên đường.
Tiếp theo, hai tên cướp tiền và xe máy của anh Sinh, rời khỏi hiện trường, đi về phía bản Pắc Ma. Đi được khoảng 1 km, họ giấu xe của anh Sinh ở lùm cây bên đường rồi giấu số tiền đó vào một bụi cây bên đường. Đến ngày 9/11/2018, thấy sự việc bị bại lộ, hai người đã đẩy xe anh Sinh xuống vực rồi chia nhau tiêu xài số tiền cướp được.
