 |
Mở đầu cuộc phỏng vấn với Zing tại TP.HCM, ông Nitin Kapoor, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc AstraZeneca Việt Nam, cho biết: “Dịch Covid-19 tại Việt Nam đang diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, tôi đã làm việc tại đây khoảng 3 năm, tôi thật sự cảm kích về chiến lược kiểm soát dịch của Bộ Y tế Việt Nam”.
Ông nhấn mạnh tình hình dịch Covid-19 trên thế giới còn đang diễn biến phức tạp. Chúng ta cần đẩy nhanh tốc độ tiêm chủng, bao phủ thế giới để tiến tới xóa sổ đại dịch. Lợi ích của vaccine được đánh giá vượt trội hơn gấp nhiều lần so với những rủi ro cực kỳ hiếm gặp.
Hành trình tới Việt Nam của vaccine Covid-19
- Vaccine phòng Covid-19 của AstraZeneca đã trải qua khó khăn gì để đến với người dân Việt Nam?
- Để đến với với người dân Việt Nam, vaccine Covid-19 của AstraZeneca và Đại học Oxford đã trải qua hành trình dài với nỗ lực từ nhiều bên. Không phải là những quyết định vội vã một sớm một chiều, khi quá trình thử nghiệm lâm sàng đang ở giai đoạn I và II, chúng tôi đã chủ động được sự kết nối với Bộ Y tế Việt Nam và có những trao đổi đầu tiên để giúp người Việt tiếp cận vaccine sớm nhất.
Theo sau đó, một bản ghi nhớ hợp tác giữa 3 bên gồm AstraZeneca, Bộ Y tế Việt Nam và VNVC được ký kết ngày 13/11/2020. Việt Nam trở thành một trong những quốc gia đầu tiên ở châu Á tiếp cận vaccine sớm nhất, khi thời điểm này, các dữ liệu lâm sàng giai đoạn III chưa được công bố.
Ngày 20/11/2020, AstraZeneca và Hệ thống tiêm chủng VNVC ký hợp đồng mua trước 30 triệu liều vaccine Covid-19. Đến ngày 1/2, vaccine của AstraZeneca trở thành vaccine Covid-19 đầu tiên được cấp phép lưu hành tại Việt Nam. Ngày 24/2, chúng tôi vui mừng đón lô vaccine đầu tiên và đến ngày 8/3, Việt Nam khởi động chương trình tiêm chủng trên toàn quốc.
 |
| Ngày 24/2, chuyến bay chở lô vaccine ngừa Covid-19 đầu tiên đãhạ cánh tại sân bay Tân Sơn Nhất, TP.HCM. Ảnh: Chí Hùng. |
Đến nay, vaccine vẫn được tiếp được chuyển về Việt Nam thông qua cơ chế COVAX và hợp đồng đặt mua trước đó. Mỗi chuyến bay đưa vaccine đến Việt Nam, cảm xúc của chúng tôi vẫn hồi hộp như lần đón chuyến bay đầu.
Tuy nhiên, đề phòng tất cả sự cố có thể xảy ra, chúng tôi hầu như không thông báo trước với truyền thông. Cho đến khi máy bay hạ cánh, mỗi lô hàng được vận chuyển hoàn tất, chúng tôi mới thật sự nhẹ nhõm.
- Trong thời gian tới, kế hoạch cung ứng vaccine AstraZeneca cho Việt Nam cụ thể ra sao?
- Trong những tháng tới, hàng triệu liều vaccine nữa sẽ được cung cấp cho Việt Nam để góp phần vào nỗ lực của Chính phủ và Bộ Y tế trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Theo tiến độ, chúng tôi hy vọng đầu năm sau sẽ hoàn thành cung ứng số lượng vaccine theo hợp đồng cam kết.
 |
| Các nhân viên y được tiên vaccine Covid-19 của AstraZeneca trong đợt đầu tiên. Ảnh: Thạch Thảo. |
- Quan điểm của ông thế nào về việc chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine Covid-19 cho Việt Nam trong tương lai?
- Ưu tiên hiện tại của AstraZeneca là thực hiện các cam kết toàn cầu với các chính phủ và tổ chức y tế quốc tế càng nhanh càng tốt để giúp chấm dứt đại dịch.
Trong quá trình xây dựng chuỗi cung ứng của mình, chúng tôi đã chia sẻ tài sản trí tuệ (IP) và kiến thức chuyên môn với các đối tác. Có thể hình dung rằng mô hình này cũng tương tự với một mô hình IP mở trên thực tế.
- Vaccine Covid-19 của AstraZeneca được sản xuất từ nhiều đơn vị khác nhau trên thế giới. Điều này có khiến hiệu quả của vaccine tại các đơn vị có sự khác nhau? Nếu những mũi tiêm khác nhau từ các đơn vị sản xuất có khiến hiệu quả và khả năng miễn dịch thay đổi?
- Tất nhiên, câu trả lời là không. Chúng tôi chịu trách nhiệm về tính an toàn, hiệu quả và chất lượng của tất cả vaccine Covid-19 được sản xuất trong mạng lưới cung ứng. Nghĩa là mỗi lô vaccine, chúng tôi đều kiểm soát chất lượng với tiêu chuẩn chính xác như nhau.
Mỗi lô vaccine của chúng tôi trải qua hơn 60 thử nghiệm kiểm soát chất lượng khác nhau trong suốt quá trình, từ giai đoạn sản xuất cho đến khi tiêm chủng. Do đó, chất lượng và khả năng miễn dịch các mỗi lô vaccine là như nhau.
Vaccine có khả năng bảo vệ trước biến chủng mới
- Virus SARS-CoV-2 liên tục xuất hiện biến chủng. Những loại biến chủng càng về sau càng cho thấy khả năng lây lan rất nhanh. Vậy hiệu quả của vaccine với biến chủng SARS-CoV-2 hiện tại ra sao?
- Vaccine của chúng tôi đã được chứng minh dung nạp tốt và có hiệu lực cao đối với tất cả mức độ nghiêm trọng của bệnh Covid-19 trên người trưởng thành, giúp giảm tỷ lệ bệnh nặng và nhập viện hơn 80% sau khi tiêm liều đầu tiên.
Bằng chứng đời thực mới nhất từ Cơ quan Y tế Công cộng Anh (Public Health England), thuộc Bộ Y tế và Chăm sóc Xã hội Vương quốc Anh cho thấy với những người đã tiêm chủng đủ 2 liều, vaccine đạt hiệu lực bảo vệ lên đến 89% trong việc phòng ngừa Covid-19 có triệu chứng.
Với các biến chủng SARS-CoV-2 mới đang gây lo ngại như biến chủng Anh (B.1.1.7) và Ấn Độ (B.1.617.2), vaccine tạo ra mức độ bảo vệ tốt, chống lại Covid-19 có triệu chứng cho cả hai biến thể.
 |
| Hơn một triệu nhân viên y tế tuyến đầu tiên chống dịch tại Việt Nam được tiêm vaccine ngừa Covid-19. Ảnh: Duy Hiệu. |
Một số dữ liệu cho thấy rằng vaccine có thể trung hòa 2 biến chủng này, tuy nhiên, nghiên cứu đang Đại học Oxford tổng hợp dữ liệu, chúng tôi hy vọng sẽ sớm được công bố.
- Một số nhận định cho rằng vaccine AstraZeneca gây ra một số phản ứng phụ như rối loạn đông máu. Ông có thể lý giải rõ hơn điều này?
- Đó là những rủi ro cực kỳ hiếm gặp. Chúng tôi đang phối hợp với các cơ quan chuyên môn để xem xét báo cáo về hiện tượng đông máu hiếm gặp sau khi tiêm vaccine. Tuy vậy, không có yếu tố nguy cơ cụ thể hoặc nguyên nhân chính xác nào được xác định cho các trường hợp này.
Các cơ quan quản lý quốc tế bao gồm MHRA, EMA và WHO đã khẳng định lợi ích của vaccine vượt trội hơn đáng kể so với những rủi ro cực kỳ hiếm gặp. Điều này dựa trên đánh giá hơn 34 triệu người được tiêm chủng vaccine của chúng tôi.
Tuy vậy, chúng tôi vẫn đang tích cực tìm hiểu thêm về dịch tễ học và giả thiết về cơ chế xảy ra hiện tượng hiếm gặp nói trên.
- Ông nhận định thế nào về trường hợp một nhân viên y tế ở Việt Nam tử vong do sốc phản vệ sau khi tiêm vaccine?
- Chúng tôi được biết Bộ Y tế Việt Nam đã thông báo về một trường hợp tử vong sau khi tiêm vaccine. Theo thông tin từ Bộ Y tế, đây là trường hợp rất hiếm gặp trong thực tế tiêm chủng tại Việt Nam.
Chúng tôi không thể bình luận thêm gì về trường hợp cụ thể này, nhưng chúng tôi vẫn đang tiếp tục phối hợp hỗ trợ và thực hiện theo đúng hướng dẫn của các cơ quan y tế Việt Nam trong việc theo dõi báo cáo các phản ứng sau tiêm. Sự an toàn của bệnh nhân luôn luôn là ưu tiên hàng đầu đối với chúng tôi.
Theo công bố của Bộ Y tế Việt Nam, tỷ lệ phản ứng phụ sau tiêm nằm trong giới hạn được khuyến cáo. Chúng tôi tin tưởng khuyến nghị của WHO rằng tiêm vaccine chính là biện pháp chủ động, hiệu quả nhất trong việc ngăn ngừa, kiểm soát đại dịch.
Ông Nitin Kapoor, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc AstraZeneca Việt Nam, có 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, chăm sóc sức khỏe và dược phẩm khu vực châu Âu, châu Á - Thái Bình Dương và châu Mỹ.
Tại Việt Nam, ông cũng là thành viên Hội đồng quản trị kiêm thủ quỹ của Tập đoàn EuroCham - Pharma, thành viên Hội đồng quản trị BritCham và Ủy ban Vận động Anh.
Ông là thạc sĩ Thương mại Quốc tế và nhiều chứng chỉ chuyên môn về Six Sigma, quan hệ khách hàng, quản lý dự án, tiếp thị kỹ thuật số của Square Google.
Dịch Covid-19
Phát hiện mới về hậu quả của Covid-19
Nghiên cứu mới cho thấy Covid-19 gây hại cho hệ vi sinh vật đường ruột, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như đầy hơi và trào ngược axit.
Covid-19 vẫn gây chết người nhưng đã thay đổi về nhân khẩu học
Bang California, Mỹ, đang có sự thay đổi về nhân khẩu học trong số ca tử vong. Theo các chuyên gia, xu hướng này tương tự với toàn nước Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới.
Phát hiện virus bí ẩn giống SARS-CoV-2 ở Nga
Với protein gai có thể dễ dàng bám vào tế bào người như nCoV, loại virus này khiến các nhà khoa học lo lắng. Đặc biệt, vaccine và kháng thể Covid-19 không có tác dụng với nó.
Đại dịch mới ở những người khỏi Covid-19
Nghiên cứu mới cho thấy ngay cả người nhiễm nCoV nhẹ cũng có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ cao hơn. Điều này dấy lên mối lo về đại dịch bệnh tim mạch ở những người khỏi Covid-19.
Triệu chứng nhiễm biến chủng BA.5
Về cơ bản, người nhiễm BA.5 sẽ có các triệu chứng như những chủng Covid-19 trước đó. Song, tần suất gặp phải của từng triệu chứng lại khác nhau.
