Theo Washington Post, trong hơn 7 năm diễn ra chiến tranh tại Syria, một nhóm các nhà nghiên cứu đã phát triển thành công một ứng dụng có thể cứu giúp hàng nghìn người sống sót bằng cách thông báo cho họ trước khi máy bay thả bom hoặc xả đạn từ trên không.
Theo đó, một nhóm người tình nguyện sẽ được bố trí ẩn nấp trên các ngọn đồi tại Syria để quan sát mỗi khi có máy bay tấn công.
Ngay sau đó, thông tin chi tiết về chuyến bay sẽ được gửi tới một máy chủ ở nước ngoài để phân tích và dự đoán mục tiêu của cuộc chiến. Những thông tin này sẽ được chuyển thành cảnh báo khẩn cấp và gửi đi khắp nơi thông qua các phương tiện truyền thông.
 |
| Dave Levin, John Jaeger và một lập trình viên máy tính người Syria đã thành lập hệ thống Hala nhằm cảnh báo người dân về các cuộc không kích sắp xảy ra. Ảnh: Rena Effendi. |
Tại những địa điểm xảy ra chiến tranh, các nhân viên cứu hộ luôn trong tình trạng làm việc hết công suất để giành giật sự sống cho người dân.
Vất vả từng ngày từng giờ
“Mọi người đều nín thở”, Abu Zeid, một trong những người theo dõi máy bay, cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây. "Cảnh tượng đó giống như ở địa ngục."
Trong các cuộc chiến giữa phiến quân nổi dậy với chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad, Syria đã huy động các máy bay phản lực của Nga để tấn công lãnh thổ phe đối lập từ trên cao, phá vỡ các khu phố, giết hại và gây chấn thương cho hàng trăm thậm chí cả nghìn người dân vô tội sống ở đó.
Ban đầu, những người dân thường chỉ sử dụng bộ đàm để cảnh báo về máy bay chiến đấu đang tới. Tuy nhiên, họ rất khó có thể chạy thoát vì thời gian quá gấp, rất nhiều người bị thương hoặc thậm chí mất mạng. Lúc này, các đội cứu hộ đã được thành lập khẩn cấp để có thể giải thoát mọi người khỏi đống đổ nát.
Và đến năm 2016, một nhóm các nhà phát triển máy tính đã tìm ra cách để liên kết tất cả những nỗ lực đó lại. Kết quả, một hệ thống có tên Hala đã ra đời. Nó có thể cảnh báo trước cho người dân để họ di chuyển tới nơi ẩn nấp an toàn khi máy bay tiến về phía họ.
"Chúng tôi tạo ra hệ thống này nhằm giảm thiểu những tổn thất từ cuộc chiến, dù chỉ một phần rất nhỏ", Dave Levin, doanh nhân người Mỹ nói. “Đó là một ý tưởng điên rồ, nhưng chúng tôi không thể không thử”
 |
| Với hệ thống Hala và sự hỗ trợ của những tình nguyện viên, họ đã cảnh báo và giúp được không ít người tránh khỏi các cuộc không kích. Ảnh: Washington Post. |
Levin đã thành lập chiến dịch cùng với nhà cựu ngoại giao Mỹ John Jaeger, một người Trung Đông và một lập trình viên máy tính giấu tên người Syria.
Đầu tiên, nhóm nghiên cứu cần thành lập một mạng lưới liên kết thông tin giữa nhiều người và qua nhiều tháng họ đã làm được điều đó. Mạng lưới được thành lập dựa trên những con người đáng tin cậy.
Họ tuyển dụng các giáo viên, kỹ sư và thậm chí nông dân để trở thành những người trinh thám quan sát máy bay chiến đấu từ xa. Trong đó, một số người sống gần khu căn cứ không quân Nga hoặc Syria, những người khác ở trung tâm của phe đối lập.
Bằng việc dùng một ứng dụng đơn giản trên smartphone, những người tình nguyện này quan sát bầu trời theo ca 8 tiếng mỗi ngày. Khi máy bay xuất hiện, họ sẽ chia sẻ thông tin về vị trí, hướng đi và loại máy bay.
Ngay lập tức, phần mềm Hala sẽ thực hiện so sánh thông tin mới với các dữ liệu có sẵn trong hệ thống, tính toán nguy cơ xảy ra một cuộc không kích và dự đoán các mục tiêu cũng như khả năng xảy ra một cuộc tấn công.
Sau đó, thông tin này sẽ được gửi đi qua các phương tiện truyền thông tạo nên một mạng lưới cảnh báo. Khi máy bay chiến đấu tiếp cận, còi báo động sẽ vang lên khắp đường phố và cha mẹ cần lập tức bế con cái của họ chạy trốn vào hầm trú ẩn.
Cuộc chiến giữa công nghệ và cái chết vẫn tiếp diễn
Theo Washington Post, một phân tích về những gợi ý của Hala cho thấy công nghệ này đã giúp cảnh báo và cứu sống hàng trăm thậm chí cả nghìn mạng người cũng như hạn chế được không ít chấn thương cho người dân.
"Họ là tia hy vọng duy nhất mà chúng tôi có," một cư dân cho biết. “Thật không thể tin được chúng tôi đã sống sót qua những ngày đó. Rất nhiều người đã chết".
Với cuộc chiến 7 năm tại Syria, những người thực hiện nhiệm vụ quan sát máy bay luôn phải chịu không ít rủi ro. Đó là một công việc nguy hiểm, họ có thể bị trả thù hoặc chịu những đe dọa từ các lực lượng nổi dậy. Bên cạnh đó, họ cũng có thể gặp phải những chấn thương nghiêm trọng trong khi thăm dò các cuộc không kích.
"Tôi đã gửi những thông tin cảnh báo khi đứng giữa những loạt bom nổ thảm khốc" Abu Zeid, người đã chạy trốn từ Đông Ghouta.
Nhưng những người trinh thám vẫn luôn hạnh phúc và mô tả công việc của họ như một cơ hội hiếm có để hành động chống lại với sự tàn bạo của chiến tranh.
 |
| Những người tham gia nhiệm vụ trinh thám cũng phải chịu không ít rủi ro, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Ảnh: Reuters. |
"Bạo lực chưa dừng lại, nhưng bạn không thể tưởng tượng được cảm giác khi có thể đưa ra những cảnh báo để cứu sống hàng nghìn mạng người", Abdul Razzak, một người quan sát ở thị trấn Maarat al-Numan, nơi thuộc phe đối lập ở phía bắc nói.
Vào ngày 4/4/2017, Mahmoud al-Hasna đã bắt được một tín hiệu vô tuyến giữa một phi công và một trung tâm chỉ huy. Anh đã theo dõi họ trong nhiều tháng và anh biết rằng chiếc máy bay thực hiện nhiệm vụ gì.
"Mọi người, nó có vũ khí hóa học, tôi chắc chắn về điều đó", ông phát ra những thông điệp mạnh mẽ để cảnh báo. Sự hoảng sợ của ông ngày càng tăng lên với mỗi thông điệp mới.
"Nói với những người khác bảo họ đeo mặt nạ vào"
“Có một chiếc máy bay khác đằng sau đang tới”
Vài phút sau, những chiếc máy bay chiến đấu đã rải khí độc ở thị trấn phía bắc Khan Sheikhoun khiến vô số dân thường phải chịu cái chết đau đớn. Nhiều người đã bị giết ngay trong giấc ngủ của họ.
"Tôi hy vọng nhiều người hơn có thể nhận được cảnh báo của chúng tôi ngày hôm đó", ông nói.
