Hàng nghìn xe tải chở dưa hấu nối đuôi nhau ùn ùn đổ về cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn). Ùn tắc tại cửa khẩu này ngày càng nối dài, cộng thêm nắng nóng vào tuần trước đã khiến nhiều xe chở dưa bốc mùi, rỉ nước.
10 km ì ạch mất 4 ngày
Đoàn xe dưa tắc dài từ thị trấn Đồng Đăng. Từ ngã ba vào cửa khẩu Tân Thanh là đoàn xe tải từ 8 tới 10 tấn ì ạch nhích từng mét. Đoạn đường dài 4 km này ầm ầm tiến rền rí của động cơ xe, nồng nặc mùi xăng. Ngay giữa khoảng không chật hẹp giữa hai xe thỉnh thoảng vài tài xế ngồi vạ vật xôm tụ.
Đến trước trạm kiểm soát của cửa khẩu Tân Thanh cũng chứng kiến cảnh ùn ứ kéo dài, hàng loạt dài xe nối đuôi nhau nhích từng bước một. Thỉnh thoảng vang lên tiếng la ó, chửi thề đồng loạt của các tài xế, khi một tài xế xe bất chấp dòng xe lấn làn vượt lên trước.
Tài xế tên Cương chở dưa hấu từ Quãng Ngãi cho hay, xe tải chở 13 tấn dưa xuất phát từ Quãng Ngãi 5 ngày trước, sau hơn một ngày thì tới Lạng Sơn. Tuy nhiên phải chờ thêm 4 ngày nữa mới tiến sát được cửa khẩu Tân Thanh, mặc dù chặng đường dài hơn 10km.
 |
| Sau nhiều ngày chờ đợi, dưa hấu trên các xe bắt đầu hỏng. |
Bà Đặng Thị Ngân - Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Tân Thanh (tỉnh Lạng Sơn), cho hay, nguyên nhân chính xảy ra ùn tắc kéo dài là do năng lực kho bãi của phía Trung Quốc chỉ có thể tiếp nhận tối đa ở mức 300 xe/ngày. Bởi vậy mỗi ngày phía Trung Quốc chỉ có thể cho phép 300 xe nông sản của Việt Nam chở hàng qua. Trong khi mỗi ngày tại cửa khẩu có tới hơn 500 xe vào.
Còn ông Lý Văn Khi - Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý cửa khẩu Tân Thanh, Cốc Nam, chỉ ra một nguyên nhân khác. Ngoài năng lực kho bãi bên phía Trung Quốc thì theo ông Khi, do giá lưu bến của Trung Quốc cũng cao hơn nhiều lần so với Việt Nam, lên tới gần 2 triệu đồng mỗi ngày, trong khi ở Việt Nam cao nhất chỉ 260.000 đồng một ngày.
“Khi hàng nhiều, giá bán đang chững lại thì nhiều xe chủ động ở lại Việt Nam chờ giá nhích lên mới sang Trung Quốc, để tránh tiền lưu bến bãi”, ông Lý nói.
Ông Trần Hùng - Chánh Văn phòng Cục Hải quan Lạng Sơn, giải thích, do phía Trung Quốc có chủ trương phân luồng các loại mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam. Tại cửa khẩu Tân Thanh, hàng hóa Việt Nam chưa qua bao bì, đóng hộp, phía Trung Quốc chỉ cho nhập hàng nông sản củ quả. Việc này đã diễn ra nhiều năm, nhưng đến nay hai bên vẫn chưa thống nhât với nhau được. Vào vụ cao điểm thanh long, dưa nếu phía Trung Quốc cho mở các cửa khẩu khác giảm tải thì chắc không ùn tắc như vậy!
Chủ xe kêu lỗ nặng
Sáng 8/4, một tốp tài xế ngồi tụ trước trạm kiểm soát cửa khẩu Tân Thanh nói với nhau: Giá dưa hấu bên chợ Pò Chài (Bằng Tường, Trung Quốc) đang giảm từng ngày. Chốc chốc, một tài xế lại có điện thoại từ bên kia biên giới của chủ hàng, để nắm tình hình xe và thông báo giá.
Tài xế tên Cương chở 13 tấn dưa hấu theo xe tải biển số 76K 5785 cho hay, khi xe tới chợ Pò Chài giao hàng thì các thương lái phía Trung Quốc mới bước vào quy trình chọn hàng.
Tại đây, dưa hấu đã được lựa chọn ngay tại ruộng ở Việt Nam sẽ lọc lại lần nữa theo ba loại, với giá cả khác nhau. Mức cao nhất hiện tại vào sáng 8/4 chỉ 5.000 đồng/kg, loại thứ hai là 3.000 đồng/kg và cuối cùng chỉ từ 1.500 đồng/kg - 2.000 đồng/kg.
Giải thích lý do vì sao lỗ nặng mà các xe tải vẫn ùn ùn đổ về Lạng Sơn, tài xế Cương cho hay, ngay từ trước Tết, đầu vụ giá dưa lên cao, nhiều thương lái đã đặt cọc tiền mua dưa tại ruộng.
“Đã đặt cọc trước rồi nên chủ hàng phải cố theo. Nhiều xe đi gần tới Lạng Sơn thấy giá giảm thì quay đầu xe về Hải Dương, Hưng Yên xả hàng”, Cương nói. Tuy nhiên, theo nhiều tài xế, thì giá dưa ở Pò Chài biến động theo ngày.
Trái ngược với thông tin giá dưa đang giảm của các tài xế đang chờ được xuất hàng, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý cửa khẩu Tân Thanh - Cốc Nam cho rằng, về tổng thể mùa dưa hấu năm nay vẫn được giá.
“Hiện tại giá dưa ở Pò Chài đang ở mức trên dưới 2 nhân dân tệ/kg (khoảng gần 7.000 đồng). Còn về thương lái Trung Quốc lợi dụng tình trạng ùn ứ dưa hấu tại Tân Thanh để ép thì chưa thấy. Bởi lẽ xe chở dưa vẫn lên cho thấy thị trường Trung Quốc là thị trường dễ tính”, ông Khi khẳng định.
