Tỷ phú tiền số vừa chi 6 triệu USD mua ‘quả chuối dán tường’

Justin Sun, một doanh nhân tiền điện tử và nhà sưu tầm nghệ thuật.

Với 6,2 triệu USD, Justin Sun vừa trở thành chủ nhân mới của tác phẩm nghệ thuật "Comedian" - một quả chuối dán trên tường - của nghệ sĩ người Ý Maurizio Cattelan. Đây là một trong 3 phiên bản của tác phẩm nổi tiếng gây bão mạng vào năm 2019.

Justin Sun là một doanh nhân tiền mã hóa và nhà sưu tầm nghệ thuật. Ông gọi tác phẩm quả chuối dán tường là một "hiện tượng văn hóa kết nối thế giới nghệ thuật, meme và cộng đồng tiền điện tử”. Theo Guardian, Sun còn tuyên bố sẽ ăn quả chuối để "tôn vinh vị trí của nó trong lịch sử nghệ thuật và văn hóa đại chúng".

“Thủ tướng” của quốc gia đề cao công nghệ phi tập trung

Gần đây, Justin Sun đã bước vào chính trường khi được bầu làm Chủ tịch Quốc hội Liberland, một quốc gia tự xưng dựa trên nguyên tắc tự do cá nhân và công nghệ phi tập trung. Liberland là một quốc gia nhỏ tự xưng nằm ở Đông Âu, được thành lập năm 2015 bởi chính trị gia người Czech, Vít Jedlička.

Liberland nằm trên dải đất tranh chấp giữa Croatia và Serbia, rộng khoảng 7 km2. Quốc gia này được xây dựng trên nền tảng triết lý tự do cá nhân, không thu thuế và không bắt buộc thực hiện nghĩa vụ quân sự. Tuy nhiên, Liberland chưa được Liên Hợp Quốc công nhận.

Sau khi được bầu vào Quốc hội Liberland, Sun tiếp tục được Tổng thống Jedlička bổ nhiệm làm Thủ tướng lâm thời. Với chuyên môn trong lĩnh vực blockchain, Sun được kỳ vọng sẽ giúp Liberland tận dụng công nghệ phi tập trung để phát triển kinh tế và quản lý quốc gia.

Tác phẩm "chuối dán tường" được doanh nhân Justin Sun mua với giá 6,2 triệu USD. Ảnh: Sotheby's.

Tuy nhiên, vị trí này không tránh khỏi sự hoài nghi từ công chúng. Từ lâu, Sun đã là một nhân vật gây tranh cãi trong giới tiền số với nhiều lần đối mặt các cáo buộc pháp lý. Đặc biệt là vụ kiện của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC).

SEC cáo buộc ông và các công ty thao túng giá trị token TRX và tạo khối lượng giao dịch giả nhằm thu hút các nhà đầu tư. Dù vậy, Tổng thống Jedlička vẫn bày tỏ sự tin tưởng vào Sun, khẳng định rằng chuyên môn người này trong blockchain phù hợp với sứ mệnh phát triển Liberland.

Từng là “học trò” của Jack Ma

Sinh năm 1990 tại tỉnh Thanh Hải, Trung Quốc, Justin Sun đã chứng minh tài năng từ rất sớm. Vị tỷ phú tốt nghiệp Đại học Bắc Kinh với bằng Cử nhân Lịch sử, sau đó hoàn thành Thạc sĩ tại Đại học Pennsylvania, Mỹ. Tại đây, ông lần đầu tiên biết đến Bitcoin và đầu tư vào tiền mã hóa.

Sun là một trong những sinh viên đầu tiên tốt nghiệp từ Đại học Hupan - ngôi trường được sáng lập bởi Jack Ma, người sáng lập Alibaba. Trong quá trình học tập tại đây, ông đã viết luận văn với tiêu đề “Sự ra đời của Internet phi tập trung”.

Trở về Trung Quốc, Sun tham gia vào Ripple - một trong những công ty blockchain ra đời sớm nhất - với vai trò nhân viên Trung Quốc đầu tiên. Chỉ một năm sau, người này rời công ty để thành lập Peiwo, ứng dụng mạng xã hội bằng giọng nói và nhanh chóng trở thành một trong những nhà khởi nghiệp nổi bật nhất tại Trung Quốc.

Dưới sự lãnh đạo của Sun, TRON cũng thâu tóm BitTorrent, Poloniex, và tham gia vào nhiều dự án NFT. Ảnh: Shutterstock.

Năm 2015, ông được đài CNTV vinh danh là doanh nhân mới đáng chú ý nhất trong năm, còn Forbes đã thêm Sun vào 30 Under 30 Châu Á vào các năm 2015, 2016 và 2017.

Song, mạng xã hội Peiwo đã bị gỡ khỏi các cửa hàng ứng dụng Apple và Android.

Năm 2017, Sun sáng lập TRON, nền tảng blockchain được thiết kế để phi tập trung hóa nội dung và tài chính. Với sự ra mắt của token $TRX, TRON nhanh chóng trở thành một trong những dự án tiền mã hóa lớn nhất, thu hút hơn 1,6 triệu người dùng hoạt động thường xuyên - vượt qua cả Bitcoin và BNB Chain. Dự án này đã huy động được 70 triệu USD chỉ vài ngày trước khi Trung Quốc cấm chào bán công khai (ICO).

Khối tài sản kếch xù

Bên cạnh TRON, Justin Sun còn mua lại BitTorrent và Poloniex, 2 công ty hàng đầu trong lĩnh vực chia sẻ file và giao dịch tiền mã hóa. Ông cũng đóng vai trò cố vấn cho Huobi Global, một trong những sàn giao dịch crypto lớn nhất thế giới. Sun còn tham gia phát triển stablecoin $USDD và đồng token pháp định đầu tiên trên thế giới - Dominica Coin ($DMC).

Tài sản của Justin Sun chủ yếu đến từ lượng token TRX, ước tính 10-20% tổng cung token. Bên cạnh đó, ông còn sở hữu nhiều dự án nghệ thuật trị giá hàng chục triệu USD, như tác phẩm Le Nez của Alberto Giacometti (trị giá 78,4 triệu USD), bức Femme nue couchée au collier của Picasso (trị giá 20 triệu USD) và 3 bức chân dung tự họa của Andy Warhol (trị giá 1,5 triệu USD).

Thời điểm thế giới sốt với NFT, Sun cũng không nằm ngoài cuộc chơi khi sở hữu các bộ sưu tập nổi tiếng như CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club, The Sandbox. Tuy vậy, các tài sản ảo này có giá trị biến động theo thị trường tiền số.

Tuy thành công, sự nghiệp của Sun không thiếu tranh cãi. Năm 2018, ông bị cáo buộc đạo văn trong sách trắng của TRON.

Trong một buổi phỏng vấn năm 2018, phóng viên CNBC từng nói với Sun rằng Warren Buffett đã “so sánh Bitcoin với cờ bạc ở Las Vegas” và nói rằng tiền số là “thuốc diệt chuột bình phương lên”. Sun cười khẩy và nhấn mạnh rằng ngay cả một trong những nhà đầu tư thành công nhất thế giới cũng không phải nguồn tin xác đáng.

Justin Sun ăn trưa cùng Warren Buffett năm 2020. Ảnh: X.

Không lâu sau, tổng thống Mỹ khi đó - Donald Trump - đã nói mình “không phải là người hâm mộ Bitcoin và các loại tiền điện tử khác”, loại tài sản có giá trị “dựa trên không khí”.

"Thưa Tổng thống, ông đã bị lừa bởi tin giả. Bitcoin và blockchain sẽ là cơ hội tốt nhất cho Mỹ! Tôi muốn mời ông dùng bữa trưa với các nhà lãnh đạo tiền mã hóa cùng với @WarrenBuffett vào ngày 25/7”, Sun phản hồi.

Sự kiện từng gây xôn xao khi Sun chi 4,6 triệu USD để đấu giá bữa trưa từ thiện với Warren Buffett. Một tuần sau, tài khoản Twitter của TRON thông báo bữa trưa bị hoãn lại vì Sun bị sỏi thận. Nhiều người cho rằng ông bị điều tra tài chính và không thể rời khỏi đất nước. Cuối cùng, Sun đã ăn tối với Buffett vào tháng 2/2020.

The Verge từng tố người sáng lập TRON có kế hoạch giao dịch rửa tiền. Sun đã chỉ đạo nhóm nhân viên tại Bắc Kinh của mình thao túng giá TRX bằng cách sử dụng thông tin nội bộ. Bài báo cũng cáo buộc Sun bị ám ảnh bởi việc trốn thuế, rải tài sản của mình qua nhiều tài khoản ngân hàng trên khắp thế giới.

Vào năm 2023, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đã kiện Sun với các cáo buộc thao túng giao dịch và phát hành chứng khoán không đăng ký.

Dù vậy, Sun vẫn giữ vững vị trí trong ngành, sở hữu 3,5 triệu người theo dõi trên X (trước đây là Twitter) và giá trị thị trường của TRON ngày càng tăng. Giá trị tài sản ròng của ông ước tính vượt 1,1 tỷ USD.