Văn hóa làm việc “996” đang là đề tài gây tranh cãi gay gắt trong làng công nghệ Trung Quốc. Con số này nói tới thời gian làm việc từ 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày/tuần. Nhiều lập trình viên đã lên tiếng phản đối văn hóa 996 bằng những đoạn code trên Github. Tuy nhiên quan điểm của tỷ phú Jack Ma, người sáng lập Alibaba lại khác.
"Không làm được 12 giờ/ngày, đừng nghĩ đến chuyện gia nhập Alibaba"
Trong một cuộc họp nội bộ, ông Jack Ma nói thẳng Alibaba không cần những người làm việc theo phong cách văn phòng 8 giờ/ngày. Tài khoản chính thức của Alibaba trên Weibo đã dẫn lời người giàu nhất Trung Quốc:
“Có thể làm việc theo phong cách 996 là một điều tuyệt vời. Nếu muốn gia nhập Alibaba, bạn cần chuẩn bị tinh thần làm việc 12 giờ/ngày. Nếu không, đừng nghĩ đến chuyện làm tại đây”.
Phát ngôn này của ông Ma một lần nữa khiến nhiều lập trình viên phản đối.
 |
| Tỷ phú Jack Ma, người giàu nhất Trung Quốc và là nhà sáng lập Alibaba cổ vũ văn hóa làm việc “996”. Ảnh: Bloomberg. |
“Thật vớ vẩn, và ông ấy còn không nhắc đến việc công ty có trả thêm tiền làm ngoài giờ khi làm theo lịch đó hay không. Tôi muốn mọi người làm theo luật chứ không phải làm theo suy nghĩ của họ”, một người bình luận trên Weibo.
“Các sếp thích văn hóa 996 bởi họ đang kiếm tiền cho chính mình và ngày càng giàu lên. Còn chúng ta làm theo giờ giấc đó bởi chúng ta bị lợi dụng và không được trả tiền làm ngoài giờ”, một thành viên khác bình luận.
Trên Github, mã nguồn có tên 996.ICU đã trở thành một trong những mã nguồn được quan tâm nhất, với 211.000 lượt thích. Chữ ICU ở đây đề cập đến trung tâm cấp cứu (Intensive Care Unit), ám chỉ những người cống hiến đến kiệt sức.
 |
| Mã nguồn 996.ICU đang thu hút sự quan tâm trên Github. |
“Làm việc theo giờ kiểu 996 sẽ khiến bạn có nguy cơ phải vào nằm ở ICU”, bản mô tả của dự án 996.ICU viết. Người tạo dự án ẩn danh này kêu gọi mọi người làm trong ngành công nghệ bày tỏ sự phản đối với những công ty bắt nhân viên làm việc ngoài giờ và không trả thêm lương, thưởng. Alibaba và công ty tài chính Ant Financial của họ đều nằm trong danh sách bị phản đối.
Văn hóa làm việc "không ngủ, không tình dục"
Tháng 3/2019, SCMP đăng tải bài viết mô tả cuộc sống của những người trẻ Trung Quốc tại những khu vực được mệnh danh là thung lũng Silicon của Trung Quốc. Với tựa đề "Không ngủ, không tình dục, không gì ngoài công việc", bài viết mô tả lịch làm việc khắc nghiệt của những người muốn thành công trong ngành công nghệ tại đất nước này.
"Tôi không nghĩ mình đang sống một cuộc sống thực sự. Nhưng trước khi hoàn thành điều mình muốn, tôi chẳng thể nghĩ được gì khác ngoài công việc", Yu Haoran (26 tuổi) - ông chủ công ty startup Jisuanke ở khu công nghệ cao Zhongguancun, Bắc Kinh, Trung Quốc - nói.
 |
|
Văn hóa làm việc tại “thung lũng Silicon của Trung Quốc” được miêu tả là “không ngủ, không tình dục”. Ảnh: SCMP. |
Keith Đinh - người làm việc cho một công ty công nghệ lớn của Trung Quốc - cho biết: "Khi trưởng nhóm thậm chí làm nhiều hơn '996', làm sao tôi có thể ra về trước? Ở lại nơi làm việc sau 22h trở thành tiêu chuẩn mới".
Yang (33 tuổi) làm việc trong ngành công nghệ, còn vợ anh (29 tuổi) làm quản lý tại một công ty công nghệ. Mỗi ngày, đôi vợ chồng trẻ đều về nhà lúc gần nửa đêm. Cả hai rất muốn sinh con trong năm nay nhưng quá mệt mỏi với chuyện chăn gối vào những ngày trong tuần.
Yang lo lắng một khi vợ bước sang tuổi 30, việc mang thai và sinh nở sẽ càng trở nên khó khăn hơn.
Để tăng hiệu suất làm việc, nhiều công ty ở các thung lũng Silicon Trung Quốc có dịch vụ đưa đón nhân viên tại nhà, cung cấp bữa ăn tại công ty, thậm chí xây dựng phòng tập thể dục, tiệm cắt tóc, một số trò chơi giải trí ngay trong văn phòng.
 |
|
Nhiều người cảm thấy may mắn vì thuê được nhà gần chỗ làm, tiết kiệm hàng chục phút di chuyển mỗi ngày để có thêm thời gian ngủ. Ảnh: SCMP. |
Thay vì cảm thấy được đãi ngộ, một số người nghĩ mình bị lợi dụng. Ranh giới giữa công việc và cuộc sống riêng tư dường như không còn.
"Họ sẽ giải quyết những rắc rối, vấn đề trong cuộc sống của bạn. Nhưng bù lại, bạn đừng nên nghĩ về bất cứ điều gì khác, ngoài công việc", Wang (26 tuổi, làm việc tại một công ty dịch vụ ở Xierqi) nói.
Theo Maimai, thời gian làm việc trung bình của nhân công tại các thung lũng Silicon là khoảng 3,65 năm, trong lĩnh vực công nghệ - viễn thông là khoảng 2,6 năm. Lý do bỏ việc sớm chủ yếu là do không chịu nổi áp lực, cường độ làm việc.
Yang cân nhắc việc xin nghỉ tại công ty hiện tại. Anh muốn tự kinh doanh ở nhà để có nhiều thời gian chăm sóc vợ và đứa con tương lai.
Tuy nhiên, dù áp lực và mệt mỏi, không phải ai cũng quyết định như Yang. Nhiều người vẫn bám trụ tại thung lũng Silicon và cố gắng cân bằng cuộc sống nhờ những nguyên tắc mới.
Ren - lập trình viên 24 tuổi tại Xierqi - cho biết cô đã từ chối lời mời từ các công ty đề cập đến "văn hóa 996", luôn nói không với những công việc mà nhà tuyển dụng đặt câu hỏi: "Bạn đã sẵn sàng chia tay với bạn trai chưa?"
