Suốt mùa hè vừa qua, giới quan sát chính trị liên tục cảnh báo cần thận trọng trước số liệu về tỷ lệ ủng hộ trong các cuộc thăm dò dư luận trước bầu cử tổng thống Mỹ. Dù ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden dẫn trước Tổng thống Trump ở tất cả cuộc thăm dò, người ta vẫn hoài nghi khả năng kịch bản năm 2016 lặp lại.
Tuy nhiên, một điểm khác biệt then chốt đáng chú ý là tỷ lệ ủng hộ ông Biden đang tiến sát con số "kỳ diệu" 50%, tính trên toàn quốc cũng như ở các bang chiến địa trọng yếu.
"Điều này đặt Tổng thống Trump vào tình thế tồi tệ hơn đáng kể, ông không chỉ cần thu hút sự ủng hộ của các cử tri chưa quyết định, mà còn phải đoạt lấy những cử tri đang ủng hộ ứng viên Biden", SCMP bình luận.
Ông Biden làm tốt hơn bà Clinton
Theo thống kê của RealClearPolitics, ứng viên Biden đang có tỷ lệ ủng hộ trên toàn quốc là 49,3%, dẫn trước Tổng thống Trump 6,2 điểm phần trăm. Tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Biden cao hơn đáng kể so với con số 44,9% dành cho bà Clinton vào cùng thời gian này năm 2016. Khi đó, bà Clinton chỉ dẫn trước ông Trump 1 điểm phần trăm.
Kịch bản tương tự đang xảy ra ở nhiều bang chiến địa, khi ông Biden có sự ủng hộ của khoảng 48% số cử tri tham gia thăm dò, so với tỷ lệ trên dưới 45% của bà Clinton vào giữa tháng 9/2016 tại các bang này. Một số bang như vậy kết thúc với kết quả số cử tri dao động bỏ phiếu giúp ông Trump chiến thắng năm 2016.
"Một trong những lo lắng khiến tôi mất ngủ vào năm 2016 là chúng tôi luôn cảm thấy số người chưa quyết định lớn hơn nhiều so với thống kê. Nếu họ chủ động lựa chọn một ứng viên sớm hơn, mọi chuyện có thể đã khác", Steve Schale, giám đốc điều hành một ủy ban quản lý các khoản đóng góp tranh cử của đảng Dân chủ, cho biết.
 |
| Ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden. Ảnh: Inquirer. |
Ông Schale cho biết bà Clinton, vào năm 2016, không có tỷ lệ ủng hộ lên tới hơn 48% tại Florida cũng như nhiều bang khác trong các thăm dò cử tri trước bỏ phiếu như ông Biden hiện tại.
Giới quan sát cho rằng tỷ lệ ủng hộ lớn đáng ngạc nhiên dành cho ứng viên Dân chủ là điểm khác biệt căn bản so với năm 2016. Ông Biden có thể chưa chắc chắn chiến thắng, nhưng con đường chiến thắng mà ông Trump đã đi năm 2016 giờ đang bị chặn đứng.
Tỷ lệ ủng hộ của cử tri dành cho Tổng thống Trump hiện ở khoảng dưới 45%, tương tự với những gì ông đạt được cùng thời gian này năm 2016. Tuy nhiên, ông Trump là đương kim tổng thống. Với việc có ít số cử tri chưa quyết định hơn so với trước đây, Tổng thống Trump đang dần hết thời gian để rút ngắn khoảng cách với đối thủ.
"Là tổng thống đương nhiệm với tỷ lệ ủng hộ thấp, ông ấy cần thúc đẩy vận động. Rõ ràng ông Trump đang cố gắng làm điều đó, tìm cách có thêm một vài phiếu bầu từ các cử tri bên ngoài khối trung thành, nhưng dẫn tới nguy cơ làm những khối cử tri khác khó chịu", Lee Miringoff, giám đốc Viện Marist về ý kiến công chúng, cho biết.
"Ông Biden đang được yêu thích, và rõ ràng nếu tỷ lệ ủng hộ là 50%, ông ấy sẽ tiến một mạch về đích", ông Miringoff đánh giá.
Ông Biden áp đảo ở các bang chiến địa
Florida hiện là bang hai ứng viên cạnh tranh quyết liệt nhất. Thống kê mới nhất của RealClearPolitics cho thấy ông Biden giành được 48,7% ý kiến ủng hộ, so với 47,1% của ông Trump.
Trong cuộc thăm dò dư luận trước bỏ phiếu năm 2016, bà Clinton chỉ đạt 45,2% so với 46,2% của ông Trump, những con số cho thấy có một lượng lớn cử tri chưa quyết định cho tới phút cuối.
Tại phần lớn trong 13 bang chiến địa, ông Biden không chỉ vượt trội bà Clinton về khoảng cách so với ông Trump mà còn có số cử tri ủng hộ lớn hơn so với cựu ngoại trưởng Mỹ.
Ứng viên Dân chủ Biden hiện dẫn trước ở 10/13 bang chiến địa, và chỉ xếp sau ông Trump ở các bang Georgia, Iowa và Texas. Vào tháng 9/2016, ngoài 3 bang nói trên, bà Clinton xếp sau ông Trump tại Arizona, Florida và Ohio.
Ngoài tỷ lệ ủng hộ gần 49% ở Florida, ông Biden hiện đạt được sự ủng hộ với tỷ lệ 49,2% tại Arizona, 47,8% ở Michigan, 51,6% ở Minnesota, 48% ở New Hampshire, 49% ở Pennsylvania, và hơn 50% ở Wisconsin.
 |
| Ông Biden đang áp đảo tại các bang chiến địa. Ảnh: AP. |
Chỉ cần chiến thắng tại các bang này, nơi ông Biden đã bỏ xa đối thủ ít nhất 4 điểm phần trăm, cựu tổng thống dưới thời Obama sẽ là ông chủ tiếp theo của Nhà Trắng bất kể kết quả tại các bang chiến địa còn lại có thế nào.
Thực tế, nếu chiến thắng tại Arizona, Michigan, Minnesota, New Hampshire, Pennsylvania và Wisconsin, ông Biden có thể bỏ qua kết quả tại Florida, Nevada, North Carolina và Ohio, những bang cựu phó tổng thống cũng đang dẫn trước, mà vẫn chiến thắng chung cuộc.
Tỷ lệ số người ủng hộ tại một số bang của Tổng thống Trump, như ở Florida, hiện cũng tiến gần với con số 50% hơn so với năm 2016. Nhưng trên tổng thể, chênh lệch về tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Biden so với bà Clinton thậm chí lớn hơn so với tiến bộ mà Tổng thống Trump đạt được so với kết quả của ông năm 2016.
"Chúng ta không có một ứng viên thứ ba nào đủ mạnh để lấy đi lượng lớn cử tri. Vì vậy, kết quả gần mốc 50% hơn so với năm 2016 là điều dễ hiểu", John McHenry, chuyên gia về thăm dò dư luận của đảng Cộng hòa, cho biết.
Thách thức lớn với Tổng thống Trump
Việc số cử tri chưa quyết định ít hơn so với năm 2016 có nghĩa Tổng thống Trump không thể đặt cược vào khả năng chiến thắng nhờ những cử tri lựa chọn vào phút chót. Trong những tuần tới, ông chủ Nhà Trắng cần thuyết phục các cử tri hiện có cảm tình hơn với ứng viên Biden đổi phe.
"Thuyết phục người đã đưa ra quyết định thay đổi luôn là việc khó khăn. Và tôi nghĩ một thách thức khác của ông Trump là vào năm 2016, ông ấy không phải tổng thống đương nhiệm. Chưa ai biết ông ấy sẽ làm như thế nào. Và về mặt lịch sử, mức độ tín nhiệm dựa trên công việc đã làm có vai trò lớn. Ở các bang này, tỷ lệ tín nhiệm chỉ ở khoảng 45%", ông Schale nhận xét.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP. |
Với thực tế là đương kim tổng thống có tỷ lệ tín nhiệm thấp, ông Trump không có nhiều cơ hội thu được thêm số phiếu cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh cử tri đã bắt đầu bỏ phiếu ở một số bang.
"Ngay cả nếu cuộc đua là 48% cho ông Trump và 46% cho ông Biden, tình hình cũng không đến mức tệ cho Biden bởi ông ấy là người thách thức. Đối với một tổng thống đương nhiệm, tỷ lệ người ta mong đợi là 50% hoặc hơn", ông McHenry đánh giá.
Mặc dù vậy, chuyên gia thăm dò dư luận của đảng Cộng hòa vẫn tỏ ra ngại ngần trong dự đoán kết quả cuộc bầu cử.
"Tôi sẽ do dự nếu phải đưa ra dự đoán về cuộc chạy đua cho tới khi chúng ta chứng kiến điều gì xảy ra", ông Henry nói.
