Lần thứ hai trong hơn 4 tháng, một chiếc máy bay mới do Boeing sản xuất đã rơi chỉ 6 phút sau khi cất cánh. 157 người trên chuyến bay của hãng hàng không Ethiopian Airlines đều thiệt mạng.
Trước đó, cuối tháng 10/2018, một chiếc máy bay của hãng Lion Air đã rơi xuống vùng biển Indonesia 13 phút sau khi cất cánh khiến toàn bộ 189 người trên máy bay thiệt mạng.
Cả hai thảm kịch đều xảy ra với loại máy bay Boeing 737 MAX 8, mẫu máy bay mới nhất của tập đoàn Boeing. Mẫu máy bay này chỉ mới được người khổng lồ ngành hàng không Mỹ giới thiệu chuyến bay đầu tiên cách đây chưa đầy 2 năm.
“Thật đáng ngờ. Chúng ta có một chiếc máy bay hoàn toàn mới đã gặp thảm họa 2 lần chỉ trong vài tháng. Điều này đang gióng lên hồi chuông cảnh báo trong ngành hàng không, bởi vì đây là chuyện chưa từng xảy ra”, Mary Schiavo, nhà phân tích hàng không của CNN, từng là tổng thanh tra Bộ Giao thông Vận tải Mỹ cho biết.
 |
| Người tham gia một buổi lễ cầu nguyện cho nạn nhân chuyến bay ET 302 của Ethiopian Airlines. Ảnh: AP. |
Những hậu quả đầu tiên
Trung Quốc, thị trường quan trọng nhất đối với Boeing đã có những phản ứng đầu tiên. Cơ quan Hàng không Trung Quốc đã yêu cầu các hãng hàng không nội địa dừng bay MAX 8, cho đến khi các vấn đề về an toàn bay được làm rõ, báo hiệu rằng các nước khác có thể làm theo.
Các hãng hàng không tại Trung Quốc đang chiếm tới 20% doanh số của 737 MAX 8. Boeing đã bàn giao 76 chiếc cùng 104 chiếc khác đang đặt hàng. Việc Trung Quốc dừng bay MAX 8 mới chỉ là bước đầu cho những khó khăn mà Boeing phải đối mặt trong tương lai.
Thực tế ngay cả trước khi 2 vụ tai nạn xảy ra, mọi thứ đã không thật sự suôn sẻ đối với MAX 8. Năm 2017, Boeing đã tạm dừng bay tất cả MAX 8 vì lo ngại vấn đề chất lượng bên trong động cơ mới được sản xuất bởi CFM International, một công ty thuộc sở hữu của Công ty Động cơ máy bay Safran của Pháp.
Vụ tai nạn mới khoét sâu thêm những rắc rối đối với MAX 8, cũng như tương lai của Boeing trong cuộc chiến thị phần với đối thủ. Michel Merluzeau, giám đốc chương trình phân tích thị trường hàng không vũ trụ và quốc phòng nhận xét MAX là một chương trình rất quan trọng với Boeing trong thập niên tới. Nó chiếm tới 64% sản lượng đến năm 2032.
Phát biểu hôm 10/3 sau thảm kịch ở Ethiopia, ông Merluzeau nhận định 24 giờ tới là "chìa khóa" để Boeing kiểm soát khủng hoảng với khách du lịch và nhà đầu tư đang lo lắng về độ tin cậy của máy bay.
Trong khi đó, một chuyên gia giấu tên cho biết Boeing có thể phải đối mặt với một số phản ứng dữ dội trên thị trường, chủ yếu là liên quan đến đối thủ Airbus.
 |
| Một mảnh vỡ của máy bay tại hiện trường vụ tai nạn. Ảnh: Reuters. |
Át chủ bài trong cuộc đua với Airbus
Nguyên nhân dẫn đến thảm kịch vẫn đang được điều tra, nhưng nếu các nhà điều tra phát hiện ra một nguyên nhân tương tự của hai vụ tai nạn, đó sẽ là thảm họa thực sự đối với Boeing.
“Chuyến bay của Lion Air là một vấn đề lớn đối với Boeing, nhưng họ đang cố gắng vượt qua. Họ đưa ra cảnh báo khẩn cấp về đào tạo và sản xuất vẫn tiếp tục, nhưng với tai nạn thứ 2, tôi không nghĩ mọi người sẽ quên”, Mary Schiavo nói.
Các hãng hàng không đang vận hành MAX 8 và những hãng đang đặt hàng sẽ theo dõi chặt chẽ diễn biến trong thời gian tới. Theo báo cáo gần đây của Boeing, 350 chiếc MAX 8 đã được giao cho các hãng hàng không trên toàn thế giới, hơn 4.661 chiếc khác đang được đặt hàng.
Chiếc máy bay rơi vào sáng chủ nhật được Boeing bàn giao cho Ethiopian Airlines vào tháng 11/2018. Đó là một trong 5 chiếc MAX 8 đang hoạt động của hãng và một chiếc khác đang đặt hàng, theo Plane Spotters, trang web chuyên theo dõi đơn hàng máy bay.
 |
| Một chiếc 737 MAX đang được lắp ráp tại nhà máy của Boeing. Ảnh: CNN. |
MAX 8 rất được kỳ vọng là thành viên đầu tiên trong loạt sản phẩm máy bay phát triển theo lối đi hiệu quả hơn đối với dòng máy bay thân hẹp. Boeing 737 gồm các phiên bản MAX 7, 8, 9 và 10 sẽ cạnh tranh với Airbus 320neo, trong cuộc chiến để thống trị phân khúc thị trường máy bay thân hẹp toàn cầu.
MAX 8 đánh dấu phiên bản mới nhất của dòng Boeing 737 được giới thiệu lần đầu vào năm 1967. Hơn 10.000 chiếc đã được sản xuất, đưa nó trở thành máy bay thương mại bán chạy nhất mọi thời đại
“Đó là một chiếc máy bay xuất sắc. Nó giữ kỷ lục phi thường trong nhiều thập niên với hồ sơ an toàn bay đáng kinh ngạc”, Jeffrey Thomas, tổng biên tập Airline Ratings nói với CNN.
