Tưởng đau đầu, không ngờ mắc viêm màng não

Viêm màng não do nấm tiến triển âm thầm và dễ bị nhầm với các bệnh thông thường Ảnh: Sciencephotogallery.

Chị N.T.H. nhập khoa Bệnh lây đường tiêu hoá, Viện Lâm sàng các bệnh truyền nhiễm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, vào cuối năm 2024 trong tình trạng sốt và đau đầu kéo dài. Kết quả chẩn đoán xác định chị mắc viêm màng não do nấm Cryptococcus gattii - một thể bệnh hiếm, tiến triển chậm nhưng rất nguy hiểm.

Suốt 4-5 tháng điều trị, người bệnh từng rơi vào hôn mê, suy kiệt nặng và phải nằm liệt giường. Nhờ được chăm sóc tích cực và kiên trì điều trị bằng thuốc kháng nấm đặc hiệu, chị H. dần hồi phục và hiện trở lại cuộc sống bình thường.

Thiếu tá, bác sĩ Nguyễn Thị Hiệp, khoa Bệnh lây đường tiêu hóa, cho biết tác nhân gây bệnh là các loại nấm men Cryptococcus (chủ yếu là C. neoformans và C. gattii). Chúng thường tồn tại trong đất, phân chim bồ câu, bụi bẩn hoặc môi trường ô nhiễm.

Người bệnh không bị lây từ người khác mà chủ yếu do hít phải bào tử nấm trong không khí. Sau khi xâm nhập vào phổi, nấm có thể "ngủ yên" trong thời gian dài rồi theo đường máu lan tới màng não gây viêm.

Người bệnh (áo đen) sau 1 năm điều trị viêm màng não do nấm. Ảnh: BVCC.

Viêm màng não do nấm tiến triển âm thầm và dễ bị nhầm với các bệnh thông thường. Người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như:

• Đau đầu kéo dài, tăng dần theo thời gian
• Sốt nhẹ hoặc dai dẳng
• Buồn nôn, nôn ói
• Cứng gáy, sợ ánh sáng
• Trường hợp nặng có thể rối loạn ý thức, lú lẫn, hôn mê

Khác với viêm màng não do vi khuẩn thường khởi phát nhanh và rầm rộ, viêm màng não do nấm diễn tiến chậm, khiến người bệnh chủ quan và dễ bỏ lỡ thời điểm điều trị tốt nhất.

"Để xác định chính xác, bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch não tủy làm xét nghiệm và test kháng nguyên nấm. Phác đồ điều trị cần phối hợp nhiều loại thuốc kháng nấm đặc hiệu và kéo dài hàng tuần đến hàng tháng, tùy theo mức độ bệnh", bác sĩ Hiệp nói.

Trong thời gian điều trị, người bệnh cần được theo dõi sát sao tại cơ sở y tế chuyên khoa để kiểm soát biến chứng và phòng ngừa tái phát.

"Viêm màng não do nấm Cryptococcus là bệnh nguy hiểm, có thể gây tử vong nếu phát hiện muộn. Khi xuất hiện đau đầu kéo dài, kèm sốt, buồn nôn hoặc thay đổi ý thức, người dân không nên chủ quan mà cần đi khám sớm", bác sĩ Hiệp khuyến cáo.

Những người có hệ miễn dịch yếu - như bệnh nhân HIV/AIDS, người sau ghép tạng - cần tái khám định kỳ, tuân thủ điều trị và giữ gìn vệ sinh môi trường sống để phòng bệnh.