Theo Nikkei Asian Review, Bắc Kinh đã sử dụng các lập luận về an ninh quốc gia tương tự như chính quyền Tổng thống Donald Trump từng dùng để áp đặt một loạt biện pháp trừng phạt các công ty Trung Quốc, chẳng hạn như lệnh cấm vận đối với Huawei vào tháng 9.
Theo luật mới, Bắc Kinh sẽ cấm xuất khẩu các vật liệu chiến lược và công nghệ tiên tiến cho một số công ty nằm trong “danh sách đen” của nước này.
Ngoài Mỹ, các doanh nghiệp Nhật Bản và một số nước khác cũng có thể bị vạ lây nếu họ tuân theo lệnh cấm vận của chính quyền Washington.
“Các công ty Nhật Bản không có lựa chọn nào khác ngoài việc tuân theo quy tắc xuất khẩu của Mỹ”, Đại diện Trung tâm Thông tin về Kiểm soát Thương mại An ninh Tokyo cho biết.
Theo một nguồn tin trong cuộc, đất hiếm có thể sẽ là một trong số các sản phẩm bị cấm xuất khẩu. Trung Quốc đang nắm giữ hơn 60% thị phần sản xuất hợp chất này.
 |
| Trung Quốc ban hành lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm. Ảnh: Nikkei. |
Theo quy định của Bắc Kinh, các công ty Trung Quốc xuất khẩu những mặt hàng “nhạy cảm” sẽ phải thông báo cho chính quyền về thông tin khách hàng và mục đích sử dụng.
Giới chức trách sẽ quyết định phê duyệt xuất khẩu nếu mặt hàng đó không ảnh hưởng tới an ninh quốc gia, không liên quan tới mục đích quân sự và không phục vụ cho các thực thể nước ngoài nằm trong danh sách cấm.
Trong quá khứ, Bắc Kinh từng sử dụng thương mại như một công cụ ngoại giao trong sân chơi toàn cầu. Trung Quốc từng chặn đứng các chuyến hàng xuất khẩu đất hiếm tới Nhật Bản trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng liên quan đến quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư). Nhiều người lo ngại những quy định lần này của Bắc Kinh sẽ giáng một đòn bất ngờ lên các công ty trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Trung Quốc là nơi sản xuất gần như toàn bộ lượng dysprosi trên thế giới, một nguyên tố đất hiếm được sử dụng làm nam châm cho ôtô điện. Theo dữ liệu chính thức của chính phủ Trung Quốc, Nhật Bản chiếm 72% sản lượng xuất khẩu dysprosi của nước này trong năm 2018.
Theo Viện nghiên cứu Daiwa, phần lớn các nguyên vật liệu, hàng hóa tại Nhật Bản đều được nhập khẩu từ Trung Quốc. Cụ thể, lĩnh vực máy bay không người lái chiếm 62%, thiết bị bán dẫn chiếm 52%.
Trung Quốc cũng là nhà cung cấp khoảng 90% magie cho Nhật Bản, đây là thành phần quan trọng được sử dụng trong hợp kim sản xuất phụ tùng ôtô và bari cacbonat, một thành phần có mặt trong các tụ điện do các nhà cung cấp điện tử hàng đầu như Murata Manufacturing sản xuất.
