Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken đang có chuyến công tác tại Hà Nội vào hôm nay 21/4. Ông đã gặp gỡ các quan chức cấp cao của chính phủ tại Hà Nội để thảo luận về quan hệ Mỹ - Việt Nam và các vấn đề quan tâm chung khác, gồm chính sách "tái cân bằng" hướng tới châu Á.
Tại ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐH Quốc gia Hà Nội, Thứ trưởng Blinken đã có bài phát biểu về chính sách của Mỹ đối với Việt Nam và khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
 |
|
Thứ trưởng Blinken đã giữ những vị trí cao cấp về chính sách đối ngoại tr ong hơn hai thập kỷ vừa qua, trải qua hai đời tổng thống. Ảnh: Huffington Post |
“Tái cân bằng” và “chuyển trục” là khái niệm được cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đưa ra vào cuối nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Barack Obama.
Tháng 10/2011, trên Foreign Policy, lần đầu tiên bà Clinton đưa ra tầm nhìn “thế kỷ Thái Bình Dương” và “chuyển hướng chiến lược” của Mỹ sang Đông Á - Thái Bình Dương. Một tháng sau, ở Australia, Tổng thống Obama chính thức tuyên bố Mỹ trở lại khu vực với “nỗ lực thúc đẩy an ninh, thịnh vượng” trên toàn châu Á - Thái Bình Dương.
Sự trở lại của Mỹ được giải thích bởi gần hai thập kỷ Washington quên lãng khu vực để tập trung vào các điểm nóng ở Trung Đông và Balkan, trong đó có hai cuộc chiến tốn kém, dai dẳng ở Afghanistan và Iraq.
Trung Quốc phải tôn trọng tự do hàng hải ở Biển Đông
Theo ông Blinken, sự gây hấn của Trung Quốc trên Biển Đông buộc Mỹ phải phối hợp với các nước trong khu vực. Mỹ kêu gọi các nước trong đó có Trung Quốc tuân thủ hệ thống quốc tế dựa trên quy tắc, tôn trọng tự do hàng hải và hàng không. Tòa PCA sẽ ra phán quyết. Chúng tôi hy vọng những cách giải quyết tranh chấp như vậy.
"Mỹ cam kết hỗ trợ đồng minh và các đối tác trong khu vực. Và khẳng định sẽ thực hiện tự do hàng hải ở bất cứ nơi nào luật pháp cho phép", thứ trưởng ngoại giao Mỹ khẳng định.
"Mỹ hoan nghênh một Trung Quốc trỗi dậy. Mỹ và Trung Quốc đã và đang phối hợp ở nhiều lĩnh vực. Với sự phát triển như hiện nay, Trung Quốc sẽ có nhiều trách nhiệm hơn. Vào thế kỷ 20, khi Mỹ vươn lên, chúng tôi đã xây dựng hệ thống để đảm nhận trách nhiệm của một cường quốc. Mỹ cũng hy vọng Trung Quốc lúc này cũng làm được như vậy", ông Blinken nói.
"Trung Quốc cần trỗi dậy trong hòa bình, tuân thủ thể chế, quy tắc quốc tế. Nếu Bắc Kinh hành động đơn phương, điều đó sẽ tổn hại cho thế giới cũng như thế giới sẽ quay lưng lại với họ".
 |
| Ông Blinken phát biểu tại ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn. Ảnh: Lê Hiếu |
Việt Nam sẽ hưởng lợi nhiều nhất từ TPP
"TPP là một hiệp định quan trọng, toàn diện, liên quan tới nhiều mặt. Nó chiếm 40 GDP toàn cầu. TPP sẽ giúp trao đổi tự do, thúc đẩy đổi mới sáng tạo để kinh tế phát triển, giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực kinh doanh. Việt Nam sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ TPP", Thứ trưởng Blinken nói với sinh viên tại ĐH KHXH và NV về triển vọng của Việt Nam sau khi gia nhập Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP).
Theo ông Blinken, Việt Nam sẽ tăng xuất khẩu 10% vào năm 2020. Với TPP, nhiều doanh nghiệp Mỹ tin sẽ có cơ hội kinh doanh bình đẳng tại Việt Nam.
Bàn về kết nối với thế giới bên ngoài, trong đó có sự hợp tác giữa Mỹ và Việt Nam, Thứ trưởng Blinken cho rằng, hai nước đã hợp tác trên nhiều mặt như giữ hòa bình, an ninh năng lượng, biến đổi khí hậu… Tàu Mỹ tới Đà Nẵng để diễn tập cứu nạn thời gian qua.
Mỹ sẽ tăng cường hiện diện tại Thái Bình Dương
Trả lời cho câu hỏi "Mỹ có còn duy trì can dự của mình tại khu vực Thái Bình Dương?", ông Blinken nói: "Chúng tôi không chỉ duy trì mà còn tăng cường và đẩy mạnh. Đây là ưu tiên hàng đầu của ông Obama. Mỹ sẽ đẩy mạnh nguồn lực ở khu vực này vì nhiều lý do. Mỹ thuộc khu vực này, tương lai của Mỹ phụ thuộc vào khu vực này. Chúng tôi sẽ tăng cường đối tác với Philippines, Nhật Bản, phối hợp với các đối tác mới như Việt Nam".
"Đây là phần quan trọng trong tương lai của Mỹ ở khu vực này", thứ trưởng Blinken khẳng định.
Về mối quan hệ với Việt Nam, nhà ngoại giao giàu kinh nghiệm của Mỹ cho rằng mối quan hệ Việt Nam - Mỹ có nền tảng để thúc đẩy các giá trị chung.
"Tôi nghĩ mối quan hệ sẽ kéo dài trong tương lai, đáp ứng lợi ích của người dân hai nước, có sự kết hợp chặt chẽ giữa nhân dân hai nước. Đặc biệt, chúng tôi muốn mời nhiều người dân Việt Nam sang Mỹ, điều này sẽ gắn kết hơn mối quan hệ đối tác", ông Blinken nói.
 |
| Lãnh đạo ĐH KHXHNV tặng áo lưu niệm cho Thứ trưởng Blinken và Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius. Ảnh: Lê Hiếu |
Chuẩn bị cho chuyến công du của ông Obama
Chuyến thăm của ông Blinken diễn ra ngay trước thềm chuyến công du Việt Nam của Tổng thống Mỹ Barack Obama.
"Vào tháng 5, khi Tổng thống Obama thăm Việt Nam, ông ấy một lần nữa chứng minh các cựu thù đều có thể trở thành đối tác của nhau", Thứ trưởng Blinken nói với các sinh viên.
Trong buổi họp báo thường kỳ ngày 14/4, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình cho biết chuyến công du của ông Obama dự kiến diễn ra vào cuối tháng 5.
Đề cập tới công tác chuẩn bị cho chuyến thăm của tổng thống Mỹ, ông Bình cho biết hai bên đang tích cực làm việc để chuẩn bị cho chuyến công du.
Ngoài Hà Nội, Tổng thống Obama cũng có thể ghé thăm TP HCM.
Trong cuộc gặp với đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius tuần trước, Bí thư Thành ủy TP HCM Đinh La Thăng cho biết các cơ quan thành phố cũng đang phối hợp với Mỹ để chuẩn bị đón tổng thống Mỹ.
Trong một lần điện đàm với Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry khẳng định Tổng thống Obama rất trông đợi chuyến thăm Việt Nam sắp tới.
Qua chuyến thăm, Mỹ mong muốn đẩy mạnh hợp tác nhằm làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước trên các vấn đề chiến lược, nhất là kinh tế - thương mại, đầu tư, giáo dục, biến đổi khí hậu, khoa học - công nghệ…
