Theo Bloomberg, trong hàng dài các phương tiện giao thông chen chúc nhau vào đường cao tốc phía nam Bắc Kinh đầu tuần trước, có hàng chục xe tải chở lương thực tới thủ đô Trung Quốc. Các nhân viên y tế chặn từng chiếc xe để kiểm tra dấu hiệu virus corona.
Trong thành phố, người dân đổ xô mua sắm dự trữ lương thực, khiến các siêu thị nhanh chóng cạn hàng. Vài ngày trước đó, chính phủ Trung Quốc phong tỏa hoàn toàn tỉnh Hồ Bắc - trung tâm giao thông miền trung Trung Quốc và là tâm chấn của dịch virus corona.
Cung ứng đủ lương thực cho 1,4 tỷ dân là thách thức đầy khó khăn với chính phủ Trung Quốc ngay cả trước khi dịch virus corona bùng phát do dịch tả lợn hoành hành hồi năm ngoái và hậu quả của nhiều thập kỷ ô nhiễm và mở rộng đô thị.
 |
| Nhân viên y tế chuyển bữa ăn cho những bệnh nhân bị cách ly tại Vũ Hán 5/2. Ảnh: Getty Images. |
Những tuyến đường đặc biệt cung cấp thực phẩm
Để hạn chế tình trạng người dân ồ ạt mua thực phẩm dự trữ, chính phủ Trung Quốc đã mở các tuyến đường đặc biệt chuyên cung cấp lương thực và thiết bị y tế, có tên gọi "Những con đường xanh".
Ma Wenfeng, nhà phân tích cao cấp của Beijing Orient Agri-business Consultant ở Bắc Kinh, cho biết: "Bất kỳ sự tăng đột biến nào về giá thực phẩm đều có thể dẫn đến bất ổn xã hội. Do đó, chính phủ Trung Quốc coi đảm bảo nguồn cung thực phẩm là ưu tiên hàng đầu. Thực phẩm quan trọng hơn khẩu trang".
Các biện pháp được chính quyền Trung Quốc thực hiện ở thủ đô Bắc Kinh đã đem lại hiệu quả. Ở thời điểm này, các siêu thị lớn tại Bắc Kinh đều tràn ngập hàng hóa, đặc biệt là rau quả tươi. Bà Liu Ying - một người dân Bắc Kinh 50 tuổi - nói: "Chúng tôi không còn lo lắng nữa. Rau củ và trái cây tươi đã được xếp đầy trên kệ hàng".
Ông Lian Weiliang, Phó chủ tịch Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc, khẳng định: "Những con đường xanh đã giúp ngăn chặn tình trạng tăng giá thực phẩm tại một số khu vực".
Dù vậy, tính đến giữa tuần này giá rau vẫn cao hơn 11% so với trước dịp Tết Nguyên Đán, trong khi giá thịt lợn cao hơn 4,1%, theo khảo sát của Bộ Thương mại Trung Quốc.
 |
| Công nhân Trung Quốc khử trùng tại một trang trại bò sữa 5/2. Ảnh: Getty Images. |
Ông Lian tiết lộ nhà chức trách sẽ vận chuyển thịt lợn dự trữ tới Vũ Hán, tâm chấn của đại dịch. Chính quyền Trung Quốc đã xả ra thị trường thêm 10.000 tấn thịt lợn trong ngày 7/2.
Dịch virus corona bùng phát sát Tết Nguyên Đán và trên thực tế, người tiêu dùng Trung Quốc đã mua thực phẩm dự trữ đủ cho dịp lễ từ trước đó. Do đó, nhà phân tích Ma Wenfeng cho rằng hiệu ứng mua hàng dự trữ ồ ạt những ngày qua đều xuất phát từ tâm lý lo lắng của người dân thay vì nhu cầu thực tế.
Hơn nữa, Trung Quốc hiện sở hữu trữ lượng lớn các loại ngũ cốc cơ bản như gạo và lúa mì. Chúng được cất giữ trong các hầm chứa của chính phủ.
Đủ nuôi sống người dân 1 năm
Cục Quản lý Thực phẩm và Dự trữ Chiến lược Quốc gia Trung Quốc yêu cầu chính quyền các địa phương đảm bảo nguồn cung cấp ngũ cốc và dầu ăn để ngăn chặn tình trạng thiếu hụt hoặc tăng giá, và cho biết sẽ xả hàng từ kho dự trữ nếu cần thiết.
Chuyên gia Lian đánh giá: "Có đủ gạo và lúa mì trong kho dự trữ của chính phủ để nuôi sống người dân trong một năm".
Tuy nhiên, đảm bảo nguồn cung các loại thực phẩm khác là thách thức lớn hơn. Với một số loại thực phẩm, đặc biệt là đậu nành và dầu ăn, Trung Quốc phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài. Nước này vẫn phải đẩy mạnh nhập khẩu thịt lợn do dịch tả lợn châu Phi hoành hành năm ngoái.
Theo Tân Hoa Xã, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết nước này sẽ tăng cường nhập khẩu thịt và các sản phẩm khác để đáp ứng nhu cầu của người dân, trong khi các công ty thực phẩm nhà nước như Cofco và Sinograin đã được lệnh tiếp tục sản xuất để tăng nguồn cung.
 |
| Người dân đeo khẩu trang tại một khu chợ Bắc Kinh. Ảnh: Getty Images. |
Trung Quốc đã kí kết thoả thuận mua 40-50 tỷ USD/năm hàng nông sản Mỹ trong 2 năm tới theo thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 được Washington và Bắc Kinh hồi tháng trước.
Tuy nhiên, virus corona có thể làm giảm nhu cầu của người tiêu dùng Trung Quốc về một số sản phẩm. Người dân nước này đã hạn chế ăn ngoài đường, không còn đến các nhà hàng.
Ở Bắc Kinh, nhiều cửa hàng ăn uống phải đóng cửa theo chỉ đạo của nhà chức trách. Bà Ji Jingping, chủ sở hữu của một tiệm mỳ, đang chờ đợi quyết định của chính phủ để biết khi nào mới có thể mở cửa trở lại.
"Ngay cả khi tôi mở cửa, cũng không có ai dám ăn tại nơi công cộng vào thời điểm dịch bệnh này. Rất nhiều nhà hàng cũng phải đóng cửa giống tôi", bà Ji than thở.
Tiệm ăn của bà có 20 nhân viên và mất 50.000 NDT (7.1000 USD) tiền thuê mặt bằng hàng tháng. Các nhà hàng lớn hơn còn đối mặt với nhiều khó khăn hơn do số lượng nhân viên nhiều và chi phí mặt bằng cao.
 |
Nhân viên đóng gói thức ăn cho những người được điều trị cách ly tại một khách sạn ở tỉnh Hà Nam. Ảnh: Getty Images. |
Kỳ nghỉ Tết Nguyên đán đã kết thúc, nhưng đường phố ở Bắc Kinh vẫn vắng vẻ. Các nhà hàng, công viên công cộng và rạp chiếu phim đều đóng cửa. Khách đến siêu thị và khu vực công cộng đều bị kiểm tra thân nhiệt.
Để ngăn chặn sự lây lan của virus, phần lớn tỉnh thành Trung Quốc đều cấm tổ chức lễ hội, tiệc tùng và ăn uống, tụ tập đông người trong đợt nghỉ lễ. Phần lớn kéo dài thời gian nghỉ Tết Nguyên đán thêm một tuần để hạn chế người dân đến nơi công cộng.
Theo một báo cáo của nhà kinh tế Ren Zeping thuộc China Evergrande Group, các nhà hàng và doanh nghiệp bán lẻ Trung Quốc có thể đã chịu thiệt hại khoảng 500 tỷ NDT (71,7 tỷ USD) chỉ trong 7 ngày nghỉ lễ. Số tiền thiệt hại này tương ứng với 10% tổng doanh thu 4.700 tỷ NDT của ngành dịch vụ ăn uống Trung Quốc năm 2019.
Chuyên gia Ren dự đoán tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ giảm xuống mức 5% trong năm nay do nhu cầu và sản xuất giảm, tác động đến đầu tư, thất nghiệp ngắn hạn và giá cả tăng cao.
