Báo New York Times ngày 2/5 cho biết, Bộ chỉ huy Mỹ ở Thái Bình Dương (PACOM) cách đây 6 tuần đã đề nghị điều tàu chiến Mỹ tuần tra và đi vào vùng 12 hải lý quanh bãi cạn Scarborough của Philippines.
 |
| Tàu chiến Chancellorsville tuần tra Biển Đông hồi năm 2016. Ảnh: NYT.
|
Khi đó, phía hải quân nghĩ rằng đề xuất của họ sẽ được chấp thuận. Tổng thống Trump từng chỉ trích người tiền nhiệm Barack Obama vì sự yếu đuối trong vấn đề Biển Đông nên mới để Trung Quốc lấn tới trong việc cải tạo và bồi lấp, xây dựng quy mô lớn. Các nhà quan sát châu Á cũng đang đợi một cuộc tuần tra của tàu Mỹ ở Biển Đông sau giai đoạn dài gián đoạn.
Tuy nhiên, đề nghị của PACOM và 2 đề xuất tương tự của Hải quân Mỹ hồi tháng 2 đã bị lãnh đạo cấp cao ở Bộ Quốc phòng bác bỏ ngay trước cả khi nó có thể được chuyển tới bàn của Tổng thống Trump.
Người đã từ chối đề xuất này có thể là Bộ trưởng Jim Mattis, Tổng tham mưu trưởng Joseph Dunford hay cấp phó của hai vị trên. Những nguồn tin quốc phòng nói Nhà Trắng không liên quan đến quyết định này.
Các nguồn tin này nói ông Mattis và ban lãnh đạo Lầu Năm Góc muốn đánh giá kỹ lưỡng tác động chiến lược của những cuộc tuần tra này với chính sách an ninh quốc gia tổng thể. Bộ trưởng Mattis không hẳn là phản đối tuần tra tự do hàng hải, nhưng ông đang xem xét lại các động thái quân sự của Mỹ trên toàn thế giới.
Sau 100 ngày đầu trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump, không tàu chiến nào đã đi vào vùng 12 hải lý quanh các đảo tranh chấp ở Biển Đông.
Quyết định không thách thức tuyên bố chủ quyền mà Trung Quốc tự vẽ ra trên Biển Đông là một trong những diễn biến thể hiện sự thay đổi đáng kể trong quan điểm của Tổng thống Trump, trong bối cảnh Washington đang muốn kết hợp với Bắc Kinh về tình hình Triều Tiên.
Khi Triều Tiên ngày càng tăng cường các hành vi khiêu khích trong 3 tháng qua, bao gồm 9 lần phóng tên lửa kể từ khi ông Trump nhậm chức, khiến Nhà Trắng có quan điểm hòa giải hơn với Bắc Kinh để tranh thủ sự hỗ trợ của Trung Quốc nhằm kiềm chế Bình Nhưỡng.
Hồi tuần trước, sau lần phóng tên lửa mới nhất của Triều Tiên, Tổng thống Trump viết trên Twitter rằng Triều Tiên rất không tôn trọng chủ tịch Trung Quốc.
