Trình độ tiếng Anh của người Nhật tụt dốc, thua Lào, Việt Nam

Nhóm tuổi 18-25 của Nhật Bản đạt điểm thấp trong bảng đánh giá trình độ tiếng Anh. Ảnh: Nippon.

Khả năng sử dụng tiếng Anh của người Nhật Bản đang ở mức thấp nhất trong hơn một thập kỷ. Đây là thông tin được công bố trong khảo sát của công ty giáo dục Thụy Sĩ EF Education First.

Xếp sau Lào, Việt Nam

Theo khảo sát này, Nhật Bản được xếp ở vị trí 96/123 quốc gia, thuộc nhóm thấp nhất trong 5 bậc đánh giá trình độ tiếng Anh. Thứ hạng này khiến Nhật Bản đứng sau nhiều quốc gia như Lào, Bhutan, Turkmenistan và Việt Nam. Trung Quốc đứng ở vị trí 86, trong khi Hà Lan tiếp tục dẫn đầu bảng xếp hạng, theo sau là Croatia, Áo và Đức.

SCMP nêu rằng kết quả này đánh dấu sự tụt dốc kéo dài của Nhật Bản trong hơn một thập kỷ qua. Vào năm 2011, quốc gia này từng đứng thứ 14 thế giới về khả năng tiếng Anh, nhưng kể từ đó liên tục trượt hạng trong hầu hết kỳ đánh giá. Ngoại trừ năm 2014 giữ nguyên vị trí 26, trình độ tiếng Anh của người Nhật tiếp tục suy giảm và chạm mức thấp kỷ lục trong năm nay.

Thông tin thêm về trình độ tiếng Anh của người Nhật, báo cáo của EF chỉ ra rằng người học tại Nhật Bản có kỹ năng đọc và nghe tốt hơn đáng kể so với nói và viết. Đặc điểm này phản ánh tình trạng hiểu nhưng không thể làm chủ ngôn ngữ - điều mà nhiều người Nhật mắc phải.

Khoảng cách cũng thể hiện rõ giữa khu vực đô thị và nông thôn. Tại các đô thị lớn, tiếng Anh được sử dụng thường xuyên, trong khi khu vực nông thôn với dân số già lại ít cơ hội tiếp xúc với ngoại ngữ.

Đáng chú ý, nhóm tuổi 18-25 tại Nhật Bản lại là nhóm có điểm số thấp nhất. Theo báo cáo, dù thế hệ này được kỳ vọng có nhiều cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh thông qua giáo dục phổ thông và học trực tuyến, kết quả thực tế chưa phản ánh điều đó.

Hiện, báo cáo của EF đã làm dấy lên nhiều tranh luận trong cộng đồng giáo dục và giáo viên nước ngoài tại Nhật Bản.

Trên trang Japan Today, một số ý kiến cho rằng dù học tiếng Anh suốt 10 năm, nhiều người Nhật vẫn không thể giao tiếp cơ bản. Thậm chí, có ý kiến dự đoán rằng trong tương lai không xa, tiếng Anh có thể chỉ còn là môn tự chọn bởi trí tuệ nhân tạo ngày càng tiến gần hơn vai trò “máy dịch vạn năng”.

Giáo viên người Anh dạy người Nhật học tiếng Anh vào những năm 2000. Ảnh: AP.

Lý do trình độ tiếng Anh giảm sút

Bàn về bảng xếp hạng này, các chuyên gia cho rằng sự sa sút của Nhật Bản bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, trong đó có phương pháp giảng dạy kém hiệu quả, chương trình học thiếu đổi mới và sự phụ thuộc ngày càng lớn vào công nghệ dịch thuật.

Bà Caitlin Puzzar, cựu thành viên Chương trình Giao lưu và Giảng dạy Nhật Bản, cho biết khi bà bắt đầu giảng dạy tại Nhật vào năm 2016, tiếng Anh chỉ được đưa vào chương trình từ lớp 5. Đến năm 2019, ngay trước thềm Thế vận hội Tokyo, tiếng Anh mới được đưa vào chương trình cho học sinh từ lớp 3.

Tuy nhiên, theo bà Puzzar, việc mở rộng dạy tiếng Anh ở bậc tiểu học không đi kèm cải cách ở cấp THCS cũng là nguyên nhân khiến học sinh chỉ biết lặp lại những nội dung cơ bản như màu sắc, con số và bảng chữ cái trong nhiều năm.

Bà cũng nhận định văn hóa lớp học cứng nhắc, quá chú trọng ngữ pháp và độ chính xác khi viết là những nguyên nhân khác gây hạn chế cơ hội thực hành nói và khiến học sinh ngại mắc lỗi.

Quan điểm này được ông Makoto Watanabe, giáo sư truyền thông tại Đại học Hokkaido Bunkyo, củng cố. Ông cho rằng một trong những nguyên nhân cốt lõi khiến trình độ tiếng Anh của Nhật Bản đi xuống là thiếu tính cần thiết trong thực tế.

Hơn nữa, quy mô lớn của thị trường nội địa khiến nhiều doanh nghiệp không yêu cầu nhân viên sử dụng tiếng Anh, trong khi các công cụ như ChatGPT và ứng dụng dịch tự động ngày càng làm giảm động lực học ngoại ngữ. Ông Watanabe nêu rằng trong bối cảnh thiếu hụt lao động nghiêm trọng, ngay cả những người có kỹ năng ngoại ngữ hạn chế vẫn dễ dàng tìm được việc làm ổn định.

Bên cạnh đó, các yếu tố kinh tế như tiền lương trì trệ và đồng tiền suy yếu cũng khiến nhiều gia đình không đủ khả năng cho con theo học các lớp học thêm tiếng Anh ngoài trường hoặc đi nước ngoài để rèn luyện.