Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Tranh nhau xin cơm lộc Thị Cấm

Sau khi ban tổ chức công bố giải thưởng, tất cả già trẻ, gái trai làng Thị Cấm (Từ Liêm, Hà Nội) nhanh chân vào xin cơm lộc ăn lấy may ngày đầu xuân.

Hội chạy thi – kéo lửa – thổi cơm ở làng Thị Cấm, xã Xuân Phương (Từ Liêm – Hà Nội) diễn ra vào ngày mùng 8 Tết Nguyên đán hàng năm.
Tương truyền đời vua Hùng thứ 18, quân nhà Thục kéo đại binh sang xâm lược nước ta. Phan Tây Nhạc đại vương là bộ tướng của Tản Viên Sơn, tức Sơn Tinh, được vua Hùng thứ 18 giao cho thống lĩnh quân binh tiên phong đánh giặc. Trong ảnh, một người phụ nữ làng Thị Cấm đóng vai Hoa Dung công chúa (áo đỏ) làm lễ trước giờ khai hội.
Khi đoàn quân qua làng Hương Canh, tức làng Thị Cấm ngày nay, Hoa Dung công chúa cùng dân làng xin được đi theo phục vụ quân đội. Nhạc tướng quân bèn ra lệnh tổ chức nấu cơm thi để tuyển chọn người giỏi công việc hậu cần đi cùng đội quân. Hoa Dung công chúa đã không sử dụng gạo ở trong quân nhu mà truyền dân làng mang thóc ra giã lấy gạo, kéo giang tre lấy lửa và chạy ra sông Nhuệ lấy nước về nấu. 
Trong ngày hội, bốn đội có thành viên là những thanh niên tiêu biểu của các xóm tham gia tranh tài. Đúng 11h trưa, hội kéo lửa - thổi cơm bắt đầu. Mỗi đội phải sử dụng giang tre kéo thật mạnh vào đọn rơm đã được chuẩn bị sẵn, đội nào phát khói và có lửa nhanh nhất sẽ giành chiến thắng.
Trong khi đợi lửa thì các thành viên khác trong đội sẽ cử người chạy thi ra sông Nhuệ lấy nước sạch và một nhóm khác ở nhà giã gạo chuẩn bị nấu cơm. 
Theo tục lệ, nước sông Nhuệ được mang về sẽ để nấu cơm, phần còn lại sẽ để thờ cùng trong đình làng. Gạo được giã từ thóc cẩn thận và sàng sảy thật sạch, không được sử dụng gạo giã sẵn.
Gạo được vo nhiều nước cho sạch tấm và cho hạt gạo trắng trước khi nấu.
Sau khi được nước, được gạo sẽ tiến hành nấu cơm bằng niêu đồng và đun hoàn toàn bằng rơm.
Sau khi niêu cơm ủ rơm, tướng quân Phan Tây Nhạc trực tiếp đi kiểm tra và chấm điểm lựa chọn những người giỏi nhất theo quân đội tham gia chiến trường.

Khi chiến thắng giặc ngoại xâm, tướng quân Phan Tây Nhạc cùng Hoa Dung công chúa trở về dạy dân làng Phương Canh cấy lúa, dệt vải. Từ đó nhân dân có câu ngạn ngữ “Sồi ải vải Canh”. Khi mất, tướng quân họ Phan được dân làng tôn thờ là thành hoàng làng. Để tưởng nhớ công ơn, hàng năm dân làng Thị Cấm mở hội thổi cơm thi vào ngày mùng 8 tháng giêng.

Tiêu chí chấm điểm cơm trắng, dẻo, thơm... Tất cả già trẻ, gái trai trong làng và người tham dự tới xin cơm lễ đầu xuân ăn lấy may. 

Hoàn Nguyễn

Bạn có thể quan tâm