Nikkei dẫn lời ông Azevedo cho biết Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) mong muốn đối thoại với Mỹ nhằm giải quyết những mâu thuẫn xuất hiện gần đây giữa hai bên, hướng đến những thay đổi tích cực.
Theo Tổng giám đốc Azevedo, quá trình đàm phán là vô cùng cần thiết để WTO đáp ứng tốt hơn nhu cầu của từng thành viên. "Tôi nghĩ các bên đã bắt đầu thảo luận", Azevedo cho biết, ông nhắc đến đàm phán giữa Mỹ, Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU), cũng như những cuộc thảo luận giữa EU và Trung Quốc.
"Nếu WTO cải thiện, đây sẽ là tín hiệu phát triển đáng mừng", Azevedo đề cập đến lời đe dọa của Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tuần trước: "Nếu họ không cải thiện, tôi sẽ rút (nước Mỹ) khỏi WTO".
 |
| Tổng giám đốc WTO Roberto Azevedo trấn an Mỹ sau khi Tổng thống Trump đe dọa rút khỏi WTO. Ảnh: Nikkei. |
Thái độ khó chịu của Tổng thống Trump không gây bất ngờ cho ông Azevedo. "Tôi đối thoại rất cởi mở" với Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer, Azevedo nói. "Chúng tôi bàn luận về vấn đề này mọi lúc", ông khẳng định.
Đại diện Thương mại Lighthizer, được sự ủng hộ của Nhật Bản và EU, đã gây áp lực buộc Trung Quốc ngừng hoạt động trợ cấp cho các doanh nghiệp trong nước.
WTO đã ban hành lệnh cấm đối với các gói trợ cấp thúc đẩy xuất khẩu, đồng thời yêu cầu các nước thành viên phải báo cáo nếu muốn thực hiện trợ cấp. Tuy nhiên, Trung Quốc không thông báo lên WTO về chính sách trợ cấp đối với các doanh nghiệp sản xuất thép, động thái khiến ngành công nghiệp kim loại của quốc gia này trở nên quá tải, gây ảnh hưởng xấu đến thị trường toàn cầu.
Trong khi đó, Bắc Kinh khẳng định chính phủ không nắm rõ tình hình thực hiện chính sách trợ cấp trên vì đây là thẩm quyền của các cấp chính quyền dưới trung ương.
Một trong những vấn đề ông Azevedo cam kết xem xét thay đổi đó là việc WTO đưa ra quyết định dựa trên sự đồng thuận của tất cả 164 nước thành viên. Quy định này được đặt ra nhằm đảm bảo mọi quốc gia đều có tiếng nói và không thành viên nào phải đối mặt với những thỏa thuận bất lợi.
 |
| WTO đóng vai trò như cơ chế để giải quyết tranh chấp thương mại. Ảnh: iStock. |
Tuy nhiên, khi WTO có thêm nhiều thành viên, sự đồng thuận tuyệt đối ngày càng khó đạt được. Một số nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil không tìm được góc nhìn chung với Mỹ và các quốc gia phát triển khác trong nhiều vấn đề.
Azevedo ngụ ý rằng ông muốn duy trì hệ thống đưa ra quyết định dựa trên đồng thuận tuyệt đối, vì "có nhiều cách khác nhau" để giúp các quốc gia đạt được thỏa thuận.
Tổng giám đốc WTO nhận định các thỏa thuận đa phương trong một nhóm nhỏ các quốc gia, đặc biệt ở lĩnh vực công nghệ thông tin, là một sự thay thế hiệu quả. Ví dụ điển hình là Thỏa thuận Công nghệ thông tin được ký kết năm 1996 và mở rộng năm 2015 nhằm xóa bỏ hàng rào thuế quan đối với các sản phẩm công nghệ.
Việc đưa ra quyết định dựa trên đồng thuận tuyệt đối chỉ là một trong số nhiều vấn đề Mỹ không hài lòng với WTO. Washington cũng bất bình trước việc WTO không có khả năng giải quyết các vụ kiện liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ và các vấn đề khác mới phát sinh gần đây.
Sự gia nhập của một số quốc gia như Trung Quốc và Nga cũng đe dọa vai trò lãnh đạo truyền thống của Mỹ trong việc ban hành các quy định của WTO.
 |
| Tổng thống Trump khẳng định nước Mỹ không được đối xử công bằng tại WTO. Ảnh: AP. |
Ông Azevedo đồng thời bày tỏ quan ngại về việc Mỹ ngăn chặn bổ nhiệm thẩm phán vào cơ quan kháng án của WTO vì bất mãn với hệ thống giải quyết tranh chấp của tổ chức này. Sắp tới, cơ quan kháng án của WTO sẽ chỉ còn 3 thẩm phán, số lượng tối thiểu để duy trì hoạt động, khi một thẩm phán kết thúc nhiệm kỳ 4 năm vào cuối tháng này.
Tổng giám đốc WTO cho biết ông đang thúc giục Washington đưa ra đề xuất cải cách. Ông đồng thời lo lắng rằng quá trình đàm phán giữa các bên "đang diễn ra quá chậm chạp" khi việc mất một thẩm phán nữa có thể khiến cơ quan giải quyết tranh chấp của WTO ngừng hoạt động.
