Theo báo cáo của Trung tâm Thông tin Hạnh kiểm Công cộng Quốc gia, các tòa án trên toàn Trung Quốc đã có hơn 17,5 triệu lần ra lệnh ngăn chặn hành khách mua vé máy bay, tính đến cuối năm 2018.
Ngoài ra, 5,5 triệu trường hợp công dân nằm trong những "danh sách đen" về "hạnh kiểm xã hội" bị cấm mua vé tàu hỏa.
Bản báo cáo vừa được Trung Quốc công bố vào tuần qua, có tựa đề: "Một lần bất tín, chịu giới hạn mọi nơi", theo Guardian.
 |
| Gần 23 triệu trường hợp công dân bị cấm mua vé tàu, vé máy bay tại Trung Quốc. Ảnh: Tân Hoa xã. |
Hệ thống "hạnh kiểm xã hội" được chính quyền Trung Quốc xem là biện pháp khuyến khích cách hành xử "uy tín" thông qua điểm thưởng - phạt. Theo một tài liệu chính phủ về hệ thống này năm 2014, mục tiêu của hệ thống là "giúp cho uy tín lan tỏa muôn nơi dưới vòm trời, đồng thời khiến những người bất tín bước một bước cũng thấy khó khăn".
Những hành vi ảnh hưởng đến "hạnh kiểm xã hội" rất đa dạng, từ trốn thuế thu nhập cá nhân đến các án phạt hành chính, hay hành vi lan truyền thông tin sai sự thật hoặc sử dụng chất ma túy.
Những vi phạm nhỏ cũng ảnh hưởng đến điểm hạnh kiểm, như sử dụng vé quá hạng, hút thuốc trên tàu hỏa hay thả rông chó ngoài đường.
Nhiều chính quyền và cơ quan địa phương ở Trung Quốc đang thử nghiệm tiên phong mô hình này. Mỗi người dân đều có số điểm của riêng họ. Những người chỉ trích cho rằng chính phủ Trung Quốc lạm dụng công nghệ và "dữ liệu lớn" (big data) để xây dựng mạng lưới giám sát và kiểm soát xã hội toàn diện.
Giới chức Trung Quốc từng sử dụng biện pháp lập danh sách đen để hạn chế quyền đi lại của một số người. Tuy nhiên, hệ thống "hạnh kiểm xã hội" có quy mô lớn hơn nhiều.
Tòa án tối cao Trung Quốc cho biết trong năm 2017 có 6,15 triệu công dân bị cấm mua vé máy bay vì vi phạm "hạnh kiểm xã hội".
Năm ngoái, Ủy ban Phát triển và Cải cách Quốc gia của Trung Quốc cho biết người bị cấm sử dụng phương tiện công cộng có thể chịu mức phạt lên tới một năm.
Báo cáo gần đây cho thấy có 128 trường hợp không được rời khỏi lãnh thổ Trung Quốc do chưa đóng thuế.
 |
| Công nghệ nhận diện khuôn mặt áp dụng rộng rãi khắp Trung Quốc. Ảnh: SCMP. |
Một số hình phạt khác bao gồm cấm mua bảo hiểm, bất động sản hoặc đầu tư tài chính. Những công ty nằm trong danh sách đen bị cấm tham gia đấu thầu hoặc phát hành cổ phiếu.
Bản báo cáo cho biết giới chức Trung Quốc đã thu thập gần 14 triệu điểm dữ liệu về "hành vi bất tín" trong năm 2018.
Những hành vi này bao gồm từ lừa đảo, không trả nợ, quảng cáo sai sự thật đến chiếm chỗ ngồi đã được người khác đặt trước trên tàu hỏa.
Chính phủ Trung Quốc cho rằng hệ thống đang phát huy hiệu quả. Bản cáo cáo khẳng định có 3,5 triệu người cùng nhiều công ty đã đóng thuế hoặc trả nợ sau khi bị nhắc nhở về "hạnh kiểm".
