Trao đổi với Zing.vn về quyết định của TAND quận 5 buộc báo Giao thông ngừng đăng bài liên quan đến các vấn đề hoạt động trá hình, trốn thuế của Công ty TNHH Thành Bưởi, ông Nguyễn Thái Thiên, Cục phó Cục Báo chí, cho hay đến nay Cục chưa nhận được văn bản nào của TAND quận 5 (TP.HCM) và báo Giao thông.
Việc chưa từng có tiền lệ
“Qua đối chiếu 13 hành vi quy định trong điều 9 (Luật Báo chí) về hành vi mà báo chí bị nghiêm cấm đăng tải thông tin, tôi thấy không có điểm nào như quyết định TAND quận 5 cả. Việc cấm hay không cấm phải căn cứ theo Luật Báo chí”, ông Nguyễn Thái Thiên nói.
Tuy nhiên, Cục phó Cục Báo chí cũng cho rằng ngoài Luật Báo chí hoạt động của các cơ quan báo chí còn chịu sự ràng buộc của các luật khác như Hình sự, Dân sự...
"Vụ việc chưa có tiền lệ nên Cục sẽ cần nghiên cứu kỹ càng", ông Thiên nói.
 |
| Báo Giao thông đăng bài về các vi phạm "bến xe cóc" của nhà xe Thành Bưởi. Ảnh: Báo Giao thông. |
Ông Phan Hữu Minh, Trưởng ban Kiểm tra (Hội Nhà báo Việt Nam), cho biết Luật Báo chí không cấm những trường hợp như báo Giao thông thông tin.
Ông Minh cho hay trong Luật Báo chí không có quy định khi một vụ việc đang được xét xử thì không được đưa tin. "Ra văn bản như vậy, có thể TAND quận 5 nhắc nhở cơ quan báo chí trong quá trình làm rõ vụ việc tạm thời chưa thông tin. Nhưng việc cấm hoạt động báo chí không thuộc lĩnh vực của tòa án mà là Bộ Thông tin và Truyền thông hay Sở Thông tin và Truyền thông”, ông Minh phân tích.
Theo Trưởng ban Kiểm tra, Hội Nhà báo Việt Nam, quyết định của TAND quận 5 khi ban hành cần xem xét một cách kỹ lưỡng, tương thích với những bộ luật khác. "Luật Báo chí hiện nay chưa có một dòng nào quy định rằng khi tòa đang thụ lý vụ việc liên quan đến một loạt bài điều tra thì không được tiếp tục làm nữa”, ông Minh khẳng định.
Ở góc độ Hội Nhà báo Việt Nam, ông Phan Hữu Minh cho rằng TAND quận 5 và Công ty TNHH Thành Bưởi nên có động thái tạo điều kiện để cơ quan báo chí tác nghiệp, tôn trọng Luật Báo chí.
"Quyết định chủ quan của tòa án"
Đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng (Ủy viên Thường trực Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội) nhận định, việc thẩm phán của TAND quận 5 buộc báo Giao thông không được đăng bài là không cần thiết và không nên.
“Việc phản ánh tiêu cực là quyền, nghĩa vụ quan trọng của báo chí đã có trong luật, cần được khuyến khích và tôn trọng. Sau khi nhận được đơn kiện của nhà xe, điều TAND quận 5 cần làm là ra văn bản yêu cầu các cơ quan chức năng xác minh rõ để giải quyết vụ kiện chứ không nên cấm báo chí đăng bài”, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng nói.
Đại biểu Nhưỡng phân tích theo điều 111 Bộ luật Dân sự, trong trường hợp này TAND quận 5 đã đưa ra quy định "theo ý chủ quan" của cơ quan này. Trường hợp ra quyết định sai thì Luật Tổ chức TAND, Luật Cán bộ, công chức có quy định. Thẩm phán đưa ra quyết định sai, vi phạm pháp luật thì chính thẩm phán đó phải chịu trách nhiệm và bị xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Nói về việc cơ quan nào được phép buộc báo chí dừng đăng tải thông tin, ông Nhưỡng nhận định theo quy định thì chỉ cơ quan chủ quản (báo Giao thông là Bộ GTVT), quản lý nhà nước (Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông) có quyền buộc báo chí dừng đăng tải nếu vi phạm pháp luật, vi phạm chủ trương đường lối của Đảng.
Trước đó, Công ty TNHH Thành Bưởi có đơn kiện báo Giao thông về bài báo “Nở rộ xe khách trá hình, né thuế - Muôn kiểu lách luật”, đăng ngày 29/12/2016 cho rằng công ty này sử dụng xe hợp đồng trá hình, lách luật, trốn thuế, phí. Vụ việc do TAND quận 5 thụ lý.
Ngày 23/3, theo yêu cầu của Cty Thành Bưởi, Thẩm phán TAND quận 5 Đỗ Thị Ngọc Bích ký quyết định số 72, áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo Luật Tố tụng Dân sự. Quyết định này buộc báo Giao thông ngừng đăng bài liên quan đến các vấn đề “hoạt động trá hình”, “né thuế, phí” của Công ty Thành Bưởi.
Tiếp đó, ngày 24/3, Thứ trưởng GTVT Nguyễn Ngọc Đông có văn bản gửi Bộ Công an, Bộ Tài chính, UBND TP.HCM đề nghị xem xét giải quyết thông tin phản ánh trên báo Giao thông đối với Công ty Thành Bưởi (gồm các bài viết mới đây về xe trá hình, có biểu hiện né thuế, phí).
Theo đó, Bộ GTVT đề nghị UBND TP.HCM chỉ đạo các lực lượng kiểm tra, xử lý các vi phạm đối với tình trạng bến dù, xe cóc và xe trá hình. Bộ GTVT đề nghị Bộ Công an quan tâm chỉ đạo xác minh, làm rõ vụ việc, đề nghị Bộ Tài chính làm rõ hành vi né thuế, phí của Công ty Thành Bưởi.
Ngày 27/3, ông Phùng Thế Huân - người đại diện theo Ủy quyền của báo Giao thông đã gửi đơn khiếu nại đến TAND quận 5 về quyết định này. Báo Giao thông cho rằng tòa đã vi phạm nghiêm trọng pháp luật về báo chí, trái với đường lối của Đảng và Nhà nước.
Sau đó, Công ty TNHH Thành Bưởi (trụ sở quận 5, TP.HCM) đến tòa nộp đơn rút yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đối với bị đơn là báo Giao thông (trụ sở quận Cầu Giấy, Hà Nội). Tòa đã xem xét và hủy quyết định áp dụng viện pháp khẩn cấp tạm thời.
