Vụ việc dị thường về bác sĩ Jekyll và ông Hyde là tác phẩm kinh điển của nhà văn Scotland Robert Louis Stevenson. Kể từ khi xuất bản lần đầu vào năm 1886, tiểu thuyết đã có tuổi đời 135 năm nhưng vẫn được nhiều độc giả yêu thích trên khắp thế giới.
Tác phẩm của Stevenson mới chỉ 2 lần được xuất bản tại Việt Nam, gồm bản sách chữ phát hành năm 2016 và bản sách tranh tóm lược nội dung vào năm 2018.
Trong lần tái xuất này, Vụ việc dị thường về bác sĩ Jekyll và ông Hyde được in cùng với truyện ngắn Olalla cũng của Stevenson ở hai chiều đảo ngược nhau. Sách do Wings Books và NXB Kim Đồng phát hành.
Hình thức sách đảo ngược tại Việt Nam chưa quá phổ biến, đến nay mới có một vài tác phẩm được trình bày như vậy, có thể kể đến bản sách Nanh trắng và Tiếng gọi nơi hoang dã của Bestbook; Quân vương (Thuật cai trị) và Giám đốc (Thuật trị nước) của Alphabooks.
 |
| Hai tác phẩm của Robert Louis Stevenson được in trong cùng một cuốn sách với hai chiều đảo ngược. Ảnh: W.B. |
Mở đầu tiểu thuyết Vụ việc dị thường về bác sĩ Jekyll và ông Hyde là một vụ thảm sát hung tợn chưa từng có, gây xáo động thành London. Nạn nhân là ngài Danvers Carew, còn hung thủ được cho là một kẻ có tên Edward Hyde đã dùng gậy đánh ngài đến chết.
Edward Hyde không ai khác, chính là một bản ngã khác của bác sĩ Henry Jekyll đáng kính. Ông đã đem danh tính ra thí nghiệm. Jekyll phát minh ra một loại thuốc có thể chia tách bản chất của mình ra làm hai phần, cho phép ông dâng hiến bản thân vào những ham muốn suy dồi của mình thông qua lốt gã Hyde quái dị.
Nhưng dần dần, hành trình trở về với phần thiện trở nên ngày một khó khăn, và nguy cơ gã Hyde vùng ra được khỏi sự kiểm soát của bác sĩ Jekyll đẩy toàn bộ London vào vòng nguy hiểm.
Bằng cách kể một câu chuyện đầy kì quái, Robert Louis Stevenson đã phân tích cái thiện, cái ác trong cùng một nhân cách và gợi ra những hiện tượng thầm kín của tiềm thức.
Cụm từ "Jekyll và Hyde" sau hơn 100 năm đã đi vào đời sống, trở thành phép diễn đạt cho sự đa nhân cách hoặc những hành động độc ác, biến chất của một người tưởng như rất đạo mạo, mẫu mực.
Hình thức của truyện đảo ngược cũng được lấy ý tưởng từ chính cụm từ này, với việc hai tác phẩm trong cùng một cuốn sách và ở hai chiều trái ngược nhau.
Còn truyện ngắn Olalla ra mắt dịp Giáng sinh năm 1885, dựa trên một giấc mơ của Stevenson. Ông viết câu chuyện này khi đang soát lại bản thảo Vụ việc dị thường về bác sĩ Jekyll và ông Hyde.
Olalla là tên một thiếu nữ, con gái của một gia đình quý tộc, nơi nhân vật chính trong truyện - một người lính Anh đang điều trị thương tích và hồi phục tại đất nước Tây Ban Nha.
Từ khi đến căn nhà này, anh đã mê đắm Olalla đến tuyệt vọng và muốn đưa cô rời đi. Nhưng anh không biết được Olalla giữ trong mình một bí mật có thể khiến cả cô và chính anh gặp nguy hiểm.
Truyện ngắn Olalla cũng như Vụ việc dị thường về bác sĩ Jekyll và ông Hyde của Robert Louis Stevenson mang nhiều đặc trưng của văn học Gothic. Truyện gợi nhớ đến những tác phẩm Gothic cùng thời như Carmilla của Sheridan Le Fanu hay Con chó dòng họ Baskervilles của Arthur Conan Doyle.
