Thương mại Việt - Mỹ tăng 668 lần khi tháo lệnh cấm vận

Cùng điểm loại những con số ấn tượng trong quan hệ kinh tế giữa hai nước hơn hai thập kỷ qua.

Tăng trưởng thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ - những con số ấn tượng

Trước năm 1990, quan hệ thương mại giữa hai nước mang tính một chiều, chỉ có Mỹ xuất khẩu hàng hoá sang Việt Nam. Về phía Việt Nam thì hầu như chưa có hàng hoá xuất khẩu sang Mỹ.

Bước ngoặt diễn ra vào ngày 3/2/1994, Tổng thống Mỹ Bill Clinton thông báo quyết định bãi bỏ lệnh cấm vận thương mại đối với Việt Nam. Đến ngày 11/7/1995, Tổng thống Mỹ Bill Clinton và Thủ tướng Việt Nam Võ Văn Kiệt tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa 2 nước. Từ đó, quan hệ Việt - Mỹ liên tục phát triển mạnh, đặc biệt là quan hệ kinh tế.

Theo số liệu của Bộ Thương mại Mỹ, kim ngạch mậu dịch Việt- Mỹ năm 1994 đạt trên 222 triệu USD (năm 1993 chỉ đạt 62 triệu USD). Trong các năm tiếp theo kim ngạch hai chiều liên tiếp tăng trưởng ngoạn mục, với 452 triệu USD  năm 1995, 924 triệu USD năm 1996…

Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Thống kê năm 2015, kim ngạch thương mại Việt – Mỹ đạt 41,43 tỷ USD. Sau hơn 20 năm kể từ khi bình thường hóa quan hệ ngoại giao (1994), kim ngạch hai chiều đã tăng tới 187 lần. Nếu so sánh với năm 1993 – một năm trước khi Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm vận với Việt Nam thì thương mại tăng tới 668 lần. Đây thực sự là con số vô cùng ấn tượng với hai nước từng là cựu thù. Dự kiến thương mại Việt Mỹ sẽ tăng lên đến 57 tỷ USD vào năm 2020.

Hoa Kỳ, một trong 5 bạn hàng lớn nhất của Việt Nam

Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Thống kê năm 2015, Mỹ hiện là một trong 5 bạn hàng lớn nhất của Việt Nam. Thương mại hai chiều đạt 41,43 tỷ USD, chiếm 12,64% giá trị thương mại của Việt Nam với tất cả các đối tác trên toàn thế giới.

Bạn hàng lớn nhất của Việt Nam là Trung Quốc, với 81,169 tỷ USD. Đứng thứ hai là Hàn Quốc với 43,927 tỷ USD. Ba đối tác Mỹ, EU và ASEAN đều đạt con số tương đương nhau với trên 41 tỷ USD.

Với tốc độ tăng trưởng thương mại Việt – Mỹ vào khoảng 20%/năm, dự báo Mỹ sẽ sớm trở thành bạn hàng lớn thứ hai của Việt Nam trong thời gian sắp tới.

Thị trường xuất khẩu số 1 của Việt Nam

Năm 1994, Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ lượng hàng hoá trị giá 50,4 triệu USD, trong đó hàng nông nghiệp là 38 triệu (chiếm 76% giá trị hàng xuất khẩu sang Mỹ) và hàng phi nông nghiệp chỉ chiếm 12 triệu (tương ứng 24%).

Trong giai đoạn 1994- 1997, Việt Nam chủ yếu xuất sang Hoa Kỳ nhóm hàng nông, lâm, thuỷ- hải sản, trong đó cà phê chiếm phần lớn. Hàng công nghiệp nhẹ bắt đầu xâm nhập và tăng trưởng nhanh từ năm 1995, với kim ngạch đạt 20 triệu USD. Từ 1996 chúng ta bắt đầu xuất khẩu những mặt hàng giày dép, nguyên liệu khoáng sản trong đó có dầu thô. 

Đến năm 2015, sau 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam đã xuất sang Mỹ 38 nhóm hàng với giá trị 33,73 tỷ USD. Mỹ trở thành thị trường xuất khẩu số 1 của Việt Nam và chiếm tới 1/5 tổng giá trị xuất khẩu của nước.

Chúng ta có tới 8 mặt hàng đạt giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD vào Mỹ. Nổi bật nhất là ngành hàng dệt may với giá trị sấp xỉ 11,1 tỷ USD. Tiếp đến là giày dép với 4,1 tỷ USD, đồ gỗ 2,7 tỷ USD, máy tính và linh kiện 2,8 tỷ USD, hải sản 1,3 tỷ USD…

Đến nay Việt Nam là một trong 15 nhà cung cấp lớn nhất của Mỹ trên toàn thế giới.

Chúng ta nhập khẩu gì từ Mỹ?

Ở chiều ngược lại, giá trị xuất khẩu của Mỹ vào Việt Nam đạt con số 7,7 tỷ USD trong năm 2015. Nếu so sánh với giá trị xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ thì quốc gia này đang nhập siêu của chúng ta tới 26,03 tỷ USD. Việt Nam là một trong 10 nước có xuất siêu lớn nhất vào thị trường này.

Mỹ xuất sang Việt Nam 43 nhóm mặt hàng, tuy nhiên chỉ có 2 nhóm hàng đạt giá trị xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD là nhóm hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử, linh kiện (1,4 tỷ USD) và nhóm hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ (1,05 tỷ USD).

Trong khi chúng ta chủ yếu xuất sang Mỹ hàng dệt may, da giày, đồ gỗ và nông sản thì Hoa Kỳ xuất sang chúng ta máy móc thiết bị, phương thiện vận tải, nguyên liệu ngành dệt, da giày, bông nguyên liệu thức ăn chăn nuôi như đậu tương, ngô và hóa chất…