Thuật toán của X ‘ưu ái’ ông Trump và Musk đến mức nào?

Hàng loạt nghiên cứu gần đây chỉ ra thuật toán của X đang ưu ái các tài khoản thiên hữu, đặc biệt là chính Elon Musk. Ảnh: Shutterstock.

Nghiên cứu từ Đại học Công nghệ Queensland (QUT) phát hiện ra kể từ khi Musk công khai ủng hộ chiến dịch tranh cử của Donald Trump vào tháng 7/2024, lượng tương tác trên các bài đăng của ông tăng vọt.

Theo nghiên cứu, từ ngày 13/7, số lượt xem các bài đăng của Musk tăng 138%. Số lượt retweet (chia sẻ lại) tăng 238% so với trước đó. Con số này vượt xa mức tăng trưởng chung trên toàn nền tảng. Tương tự, những tài khoản liên quan đến đảng Cộng hòa cũng gia tăng, nhưng ở mức độ thấp hơn.

Nhóm nghiên cứu lưu ý rằng họ bị hạn chế bởi lượng dữ liệu có thể thu thập do X đã cắt quyền truy cập API dành cho học thuật. Dù không phát hiện dấu hiệu dữ liệu bị thiếu, họ cũng không thể đảm bảo dữ liệu thu thập là hoàn toàn đầy đủ.

Theo The Verge, kết quả nghiên cứu này trùng khớp với phát hiện của Wall Street Journal và Washington Post hồi tháng 10. Cả 2 tờ báo đều từng kết luận về khuynh hướng thiên hữu trong cách thuật toán của X hiển thị nội dung.

Thuật toán "ưu ái" ai?

Wall Street Journal nghiên cứu bằng cách tạo ra các tài khoản giả lập với sở thích phi chính trị tại 5 bang ở Mỹ, trong đó có 4 bang chiến địa quan trọng trong bầu cử.

Dù chưa đến 1/3 số bài đăng mà các tài khoản này nhìn thấy mang nội dung chính trị, những bài viết này lại xuất hiện với tần suất cao. Chúng được thuật toán đẩy lên đến mức chiếm gần 1/2 tổng số bài trên mục “Dành cho bạn” (For You) - tức là nguồn cấp dữ liệu thuật toán của X.

Các bài đăng của Elon Musk thường xuyên được thuật toán đề xuất đầu tiên trong nguồn cấp dữ liệu, ngay cả khi nội dung không liên quan đến sở thích của người dùng. Một video Musk đăng ngày 17/10 khi ông vận động cho Trump được xuất hiện ngay đầu trang của tất cả tài khoản thử nghiệm.

So sánh lượt xem bài đăng của Musk so với lượt xem của các tài khoản khác, trước và sau tháng 7. Ảnh: QUT.

Vài ngày sau, video này chỉ xếp sau bài đăng của Alex Jones - một nhà lý luận thuyết âm mưu từng bị cấm trên nền tảng - dự đoán chiến thắng vang dội của ông Trump. Bài đăng của Jones đã có hơn 30 triệu lượt xem tính đến ngày 24/10.

Với hơn 200 triệu người theo dõi, Elon Musk hiện là người dùng có lượng người theo dõi lớn nhất trên X. Ông từng nhiều lần khẳng định nền tảng là "trung lập" và thuật toán chỉ nhằm "hiển thị nội dung người dùng thấy thú vị nhất”. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng X chưa cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết để hiểu rõ cách thuật toán thực sự hoạt động.

Vị tỷ phú thường xuyên can thiệp vào cách X vận hành. Theo Wall Street Journal, năm ngoái, các kỹ sư của X đã phải điều chỉnh thuật toán để tăng mức độ hiển thị cho bài đăng của Musk, sau khi ông phàn nàn rằng chúng không nhận được sự chú ý xứng đáng. Gần đây hơn, vị CEO yêu cầu ưu tiên hiển thị livestream trên nền tảng sau khi nhận thấy chỉ một phần nhỏ người dùng theo dõi các buổi phát trực tiếp của mình.

X đang đi về đâu?

Trên thực tế, trước khi Musk tiếp quản, nghiên cứu nội bộ của Twitter đã phát hiện ra rằng nền tảng này có xu hướng khuếch đại các quan điểm thiên hữu. Nhưng phải đến thời Elon Musk, nhiều tài khoản từng bị đình chỉ vì vi phạm chính sách trước đó mới được khôi phục, bao gồm tài khoản @realdonaldtrump của cựu Tổng thống Donald Trump.

Nghiên cứu từ Washington Post chỉ ra gần như toàn bộ các bài đăng đạt hơn 20 triệu lượt xem kể từ tháng 7/2023 đều đến từ đảng Cộng hòa. Những bài này thường mang thông điệp đanh thép, đôi khi gây tranh cãi. Đơn cử như tuyên bố từ Ủy ban Tư pháp Hạ viện cảnh báo “bạn không an toàn nếu ở Philadelphia do đảng Dân chủ quản lý” hay các meme nhắm vào đảng Dân chủ.

Elon Musk phát biểu tại cuộc vận động tranh cử cựu tổng thống Donald Trump ở Madison Square Garden, New York. Ảnh: Washington Post.

Cũng theo dữ liệu của Washington Post, kể từ tháng 7/2023, lượng người theo dõi và tương tác của các tài khoản đảng Cộng hòa tăng trưởng mạnh. Trong số 20 tài khoản có lượng người theo dõi tăng nhanh nhất, 17 tài khoản thuộc về các chính trị gia Cộng hòa. Trong khi đó, hầu hết tài khoản thuộc đảng Dân chủ, hoặc không thay đổi hoặc bị giảm người theo dõi.

Một phân tích khác từ Pew Research Center chỉ ra người dùng Cộng hòa cảm thấy ý kiến của họ được hoan nghênh hơn trên X. “Đây không phải là một nền tảng thiên về cánh hữu, mà là nền tảng được dẫn dắt bởi cánh hữu”, Shannon McGregor, Phó giáo sư tại Đại học Bắc Carolina, nhận định.

Theo Washington Post, dưới sự lãnh đạo của Elon Musk, X đã mất đi không ít người dùng và giá trị vốn hóa. Edison Research chỉ ra lượng người dùng X tại Mỹ đã giảm 30% kể từ năm 2022. Công ty đầu tư Fidelity ước tính giá trị của X đã giảm 80% kể từ khi Musk mua lại nền tảng với giá 44 tỷ USD.

Tuy nhiên, Musk và đội ngũ vẫn khẳng định rằng X đang đạt đến “đỉnh cao” với 547 triệu người dùng hoạt động hàng tháng. Musk tiếp tục quảng bá nền tảng này, gọi X là “ngôi nhà chung cho mọi người”.