Đến dự và phát biểu tại lễ kỷ niệm 75 năm ngày truyền thống ngành kế hoạch và đầu tư sáng 31/12, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc đến nhiệm vụ quan trọng của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) là hiến kế để giúp đất nước hiện thực hóa khát vọng hùng cường, trở thành một nước phát triển vào năm 2045.
Ông nhắc đến nhiệm vụ làm sao để Việt Nam vượt bẫy thu nhập trung bình trong thời kỳ “dân số vàng”, nghĩa là phải “giàu trước khi già”, chứ không “già trước khi giàu”.
“Tổng tham mưu trưởng” là điều mà Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh khi nói về vai trò của Bộ KHĐT. Ông đánh giá suốt 75 năm qua, Bộ KHĐT là cơ quan tiên phong trong đổi mới sáng tạo; là tổng tham mưu trưởng trong xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước...
9 thách thức trong thập niên tới
Trong giai đoạn vừa qua, đất nước đạt được nhiều thành tựu đáng tự hào, nhưng vẫn là một nước có thu nhập trung bình. Do đó, trong thời gian tới cần có sự vươn lên mạnh mẽ hơn nữa. Đó cũng là nhiệm vụ mà Bộ KHĐT, để hiến kế xây dựng và phát triển đất nước.
Thủ tướng nêu ra 9 thách thức lớn đối với nền kinh tế trong thập niên tới, bao gồm cả những yếu tố bên trong và bên ngoài. Một là bối cảnh thế giới tiếp tục bất định, nhất là tác động của đại dịch Covid-19 và những căng thẳng địa chính trị mà chúng ta phải đối đầu.
Thứ hai, cách mạng công nghiệp lần thứ tư tạo ra cơ hội lớn cho các nước đang phát triển có thể đuổi kịp nước giàu nhưng cũng đi kèm theo nhiều thách thức bị bỏ lại, hoặc lệ thuộc lớn hơn vào nước giàu. Thứ ba, thế và lực của nước ta mặc dù đã mạnh hơn trước nhưng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhiều nút thắt vẫn chưa được khơi thông.
Thứ tư, nguy cơ tụt hậu, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình còn rất lớn, nhất là một số nhóm yếu tố, nhóm dễ bị tổn thương trước các biến động kinh tế.
 |
| Thủ tướng trao huân chương độc lập hạng nhất cho Bộ KHĐT. Ảnh: Đức Thanh. |
Thứ năm, cạnh tranh giữa các đô thị trong khu vực, kể cả trong nước, trong việc trở thành các trung tâm giao dịch, trung tâm tài chính, trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo ngày càng lớn.
Thứ sáu, nhiều vấn đề văn hóa, xã hội, an ninh, nhất là an ninh phi truyền thống, an ninh mạng nổi lên, có thể đặt ra nhiều thách thức hơn dự báo. Thứ bảy, chênh lệch giàu nghèo có xu hướng tăng lên theo vùng miền và giữa các nhóm, đi cùng sự gia tăng nhanh của tầng lớp trung lưu và giới siêu giàu.
Thứ tám, vấn đề nhân khẩu học, già hóa dân số với tốc độ nhanh chóng tạo áp lực lớn lên hệ thống an sinh xã hội của nước ta. Thứ chín, những thách thức về biến đổi khí hậu, môi trường, tài nguyên tăng lên.
“Phải tầm nhìn xa hơn các bộ, ngành khác”
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết năm 2045 cũng chính là năm kỷ niệm 100 năm thành lập nước, 100 năm thành lập Bộ KHĐT. Ông đặt câu hỏi: “Tầm nhìn của Bộ KHĐT như thế nào vào 2045? Vai trò và chức năng sẽ ra sao trong những năm tới?”.
“Hơn ai hết, Bộ KHĐT phải có tầm nhìn xa hơn các bộ, ngành khác. Phải là bộ đi đầu trong đổi mới tư duy, lan tỏa tư duy đổi mới cho các bộ, ngành khác”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu Bộ KHĐT phải hiến kế cho sự phát triển các năm tiếp theo, gắn với mục tiêu mà tầm nhìn Đại hội Đảng XIII tới đây đặt ra. Ông lưu ý một số vấn đề trọng tâm mà ngành cần đặc biệt chú trọng.
Ông cho rằng thể chế là yếu tố quyết định sự tăng trưởng đột phá cho đất nước. Bộ KHĐT cần tham mưu để thể chế, pháp luật, chính sách trở thành đột phá cho các đột phá khác của Việt Nam hiện nay cũng như trong những năm tới.
 |
| Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng được trao tặng huân chương lao động hạng nhất. Ảnh: Quang Hiếu/VGP. |
Ngoài ra, Bộ KHĐT cần thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hơn nữa, làm sao biến tài nguyên đổi mới sáng tạo trở thành một tài nguyên mới vô tận cho sự phát triển bền vững.
Thủ tướng cũng đặt ra yêu cầu là làm sao để Việt Nam tránh các bẫy thu nhập trung bình, bẫy lao động giá rẻ, bẫy gia công giá trị thấp và thậm chí là bẫy rác thải công nghiệp. “Phải tận dụng được cơ cấu dân số vàng, để giàu trước khi già chứ không phải già trước khi giàu”, Thủ tướng nói.
Người đúng đầu Chính phủ cũng yêu cầu làm sao để không ai bị bỏ lại phía sau trên đường phát triển, tạo ra tăng trưởng bao trùm tốt hơn nữa; làm sao để kinh tế tư nhân trở thành một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế; làm sao để thu hút được dòng vốn FDI chất lượng; làm sao vừa phát triển mạnh mẽ tầng lớp trung lưu nhưng đồng thời cũng mang lại quyền lợi cho người lao động, cho nhân dân, không làm tăng sự phân hóa…
Đầu lạnh và trái tim nóng
Cũng tại sự kiện, Bộ KHĐT đã được tặng thưởng huân chương độc lập hạng nhất. Bộ trưởng KHĐT Nguyễn Chí Dũng nhận được huân chương lao động hạng nhất, danh hiệu chiến sỹ thi đua toàn quốc.
Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết nhiệm vụ của những người làm kế hoạch trong thời gian tới là phải tận dụng được tối đa các cơ hội của đất nước, đồng thời hạn chế thấp nhất những thách thức gặp phải. Ông nhấn mạnh phải kiên trì với con đường đổi mới, hoàn thành nhiệm vụ được giao, xây dựng được đất nước Việt Nam lớn mạnh và hùng cường.
Bộ trưởng cho rằng từng cán bộ ngành kế hoạch phải duy trì được bản lĩnh kiên định, dám nghĩ dám làm; phải bước đi tiên phong với tầm nhìn mới và tư duy đổi mới sáng tạo; phải giữ một cái đầu lạnh để có thể tỉnh táo nhận định tình hình, biến khó khăn, thách thức thành cơ hội.
Tuy nhiên, các cán bộ trong ngành cũng cần một trái tim nóng để nêu cao tinh thần đoàn kết, không ngừng nỗ lực, khát vọng, biết đồng cảm, chia sẻ và cống hiến, hướng tới vì hạnh phúc của nhân dân và hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ được giao.
