Sáng 19/4, Ủy ban Tư pháp tổ chức phiên họp đánh giá việc thực hiện các kiến nghị của Ủy ban Tư pháp về nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm hại tình dục trẻ em và giải pháp trong thời gian tới.
Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an đã giải trình làm rõ nhiều vụ dâm ô, xâm hại trẻ em theo yêu cầu của Ủy ban Tư pháp, trong đó có vụ cựu Viện phó VKS Đà Nẵng Nguyễn Hữu Linh sàm sỡ, cưỡng hôn bé gái trong thang máy chung cư ở TP.HCM.
 |
| Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an, giải trình về một số vụ dâm ô, xâm hại tình dục nổi cộm. Ảnh: Hoài Thu. |
Ông Linh đã làm gì với bé gái trong thang máy?
Theo ông Vương, đến nay Công an quận 4 TP.HCM vẫn tiếp tục quá trình điều tra. Việc giải quyết tin báo tố giác tội phạm với nội dung tố giác về tội dâm ô người dưới 16 tuổi đang được thực hiện theo đúng quy trình, còn khởi tố thế nào, ông Vương cho biết "chưa nhận được thông tin cụ thể".
Thứ trưởng Vương thông tin về báo cáo ban đầu của Công an quận 4 đã làm việc với cháu bé, có người giám hộ (mẹ cháu bé).
Theo đó, cháu bé khai khi vào thang máy thấy người đàn ông (Nguyễn Hữu Linh) bấm tầng 11, sau đó người này thực hiện hành vi cố tình ôm, hôn cháu bé 2 lần vào má trái. Tay người đàn ông cũng ôm vào bụng, vòng qua đầu cháu bé khiến cháu bé sợ hãi bỏ chạy.
Tiếp đến, làm việc với người giám hộ là mẹ cháu bé thì đại diện gia đình bị hại đã đề nghị công an không tiếp tục điều tra xử lý đương sự này vì sự việc không nghiêm trọng.
Xem camera rõ ràng có hành vi ép buộc hôn bé gái, một tay ôm bé gái và một tay có di chuyển. Đây không phải tội danh khởi tố theo yêu cầu của bị hại nên kể cả gia đình cháu bé không đề nghị vẫn có thể khởi tố
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga
Trong khi đó, ông Nguyễn Hữu Linh khai nhận có uống bia và ôm hôn bé gái 2 lần, ôm bé gái từ phía sau vì thấy bé gái dễ thương nên "nựng" chứ không có ý định xâm hại.
Thượng tướng Lê Quý Vương cho biết Công an quận 4 đã trích xuất camera chung cư và tiến hành giám định, bổ sung một số vấn đề VKS yêu cầu. Hiện cơ quan điều tra tiếp tục thực hiện các quy trình.
Khi Thứ trưởng Bộ Công an đang giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga ngắt lời và đề nghị ông tập trung trả lời câu hỏi: “Đây có phải vụ việc rất phức tạp để kéo dài thời hạn giải quyết tin báo tố giác tội phạm không?”.
Theo bà Nga, xem camera rõ ràng có hành vi ép buộc hôn bé gái, một tay ôm bé gái và một tay có di chuyển. Bà nhấn mạnh đây không phải tội danh khởi tố theo yêu cầu của bị hại nên kể cả gia đình cháu bé không đề nghị vẫn có thể khởi tố.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nói vụ việc bé gái bị ông Nguyễn Hữu Linh xâm hại thì kể cả gia đình cháu bé không đề nghị vẫn có thể khởi tố. Ảnh: Hải Ninh. |
Ngoài camera, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho rằng căn cứ còn có lời khai của cháu bé và những người có mặt ở chung cư, vì thế cần đẩy nhanh tiến độ điều tra.
Thượng tướng Lê Quý Vương tiếp thu và nói thêm trong vụ này, chứng cứ rất quan trọng, vì cháu bé còn nhỏ.
Ông cũng đồng tình cho rằng trích xuất dữ liệu camera rất quan trọng, trên cơ sở đó phân tích từng hành vi của đương sự. Theo Thứ trưởng Công an, cán bộ điều tra sẽ làm đúng và thực sự khách quan theo quy định của pháp luật.
Đề nghị sớm có án lệ xử lý tội dâm ô
Phát biểu tại buổi làm việc, đại biểu Nguyễn Quang Dũng (Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng, Ủy viên Ủy ban Tư pháp) khẳng định quy định pháp luật với tội phạm xâm hại tình dục trẻ em rất nghiêm khắc. Thực tế hầu hết vụ việc đưa ra truy tố, xét xử đều được xử nghiêm, nhiều trường hợp xử chung thân và nhiều trường hợp xử trên 15 năm tù.
"Nói như vậy để thấy rằng các cơ quan tố tụng không nương nhẹ tội phạm này", ông Dũng nói.
 |
| Viện trưởng VKSND Cấp cao tại Đà Nẵng Nguyễn Quang Dũng. Ảnh: Hoài Thu. |
Tuy nhiên, vừa qua có những vụ việc xử lý chậm nên dư luận phản ứng và có ý kiến cho rằng không nghiêm trong xử lý tội phạm xâm hại tình dục trẻ em. Với tư cách là người tham gia vào hoạt động tố tụng, ông Dũng trình bày nguyên nhân của việc này.
Trước hết, cơ quan tố tụng gặp vướng về thu thập chứng cứ buộc tội do chỉ có lời khai của bị hại - đa phần là các cháu nhỏ. Lời khai không phải có ngay lúc đó, mà là sau một thời gian rất lâu, rồi lúc ấy mới bắt đầu xác minh.
Xử có tội không sao, xử xong không có tội phải xin lỗi, bồi thường, bị kỷ luật, dư luận cũng làm ầm chuyện xử oan.
Đại biểu Nguyễn Quang Dũng
Bên cạnh đó là khó khăn trong thu thập các chứng cứ vật chất, sinh học. Hành vi xâm hại không để lại dấu vết thì không thu được chứng cứ sinh học, không có căn cứ buộc tội.
Về vấn đề trách nhiệm bồi thường nhà nước, Viện trưởng VKSND Cấp cao tại Đà Nẵng chia sẻ các cơ quan tố tụng đều phải đặt nặng trên vai.
"Xử có tội không sao, xử xong không có tội phải xin lỗi, bồi thường, bị kỷ luật, dư luận cũng làm ầm chuyện xử oan. Để không oan thì phải minh định cái nào phạm tội, cái nào xử hành chính", ông Dũng chia sẻ.
Vị đại biểu là Viện trưởng VKSND Cấp cao tại Đà Nẵng phân tích sâu nguyên nhân chúng ta chậm giải thích các quy định của pháp luật, ví dụ giải thích rõ thế nào là hành vi dâm ô, thế nào là quan hệ tình dục khác. Nếu người phạm tội thừa nhận ngay "tôi có ý đồ dâm ô" thì dễ nhưng thực tế không ai nhận. Vì vậy cần phải minh định bằng hành vi cụ thể.
“Hiện không thống nhất nên có nơi xử được, có nơi không, cũng chưa có văn bản hướng dẫn chính thống để thực hiện”, ông Dũng nói và đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao giải thích hoặc có án lệ hành vi dâm ô và quan hệ tình dục khác.
Đồng thời, khi xây dựng quy trình tố tụng đặc biệt nên xem xét việc bảo hiểm trách nhiệm bồi thường oan sai, như vậy người xử mới mạnh dạn làm.
Theo Điều 147 BLTTHS năm 2015, trong thời hạn 20 ngày kể từ khi nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, cơ quan điều tra phải ra một trong ba quyết định: Khởi tố vụ án; quyết định không khởi tố vụ án; quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo. Trường hợp vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải xác minh ở nhiều địa điểm thì có thể kéo dài nhưng không quá 2 tháng hoặc có thể gia hạn thêm 2 tháng nữa.
Vụ ông Nguyễn Hữu Linh sàm sỡ bé gái trong thang máy xảy ra từ 1/4, có camera ghi lại hình ảnh, nhưng đến nay đã 18 ngày vẫn chưa có quyết định của cơ quan điều tra.
Theo Ủy ban Tư pháp, cử tri phản ánh việc giải quyết như vậy là chậm, trong khi vụ việc không phức tạp, không phải xác minh tại nhiều nơi.
