Thú sưu tập sách khoa học viễn tưởng đang 'nóng' trở lại

Trong cuốn catalog năm 2018 A Conversation Larger than the Universe: Readings in Science Fiction and the Fantastic 1762-2017, tác giả và cũng là một nhà bán sách cổ Henry Wessells đã điểm lại lịch sử của khoa học viễn tưởng thông qua bộ sưu tập sách cá nhân của mình.

Wessells mang đến câu chuyện về các hành tinh khác và những điều không tưởng trong thế giới siêu thực thông qua tiểu thuyết của nhiều tác giả như H.G Wells, Philip K Dick, Joanna Russ, James Tiptree Jr và William Gibson. Những tác phẩm này đã nêu ra hàng loạt dự đoán về những sự phát triển vừa thú vị nhưng cũng vừa đáng sợ của con người.

Xu hướng sưu tập trỗi dậy

Thế giới khoa học viễn tưởng đang gia tăng sức hút với độc giả. Ảnh: Amazon.

Với những điều khó đoán đầy thú vị đó, xu hướng sưu tập tiểu thuyết khoa học viễn tưởng xuất bản từ thời kỳ đầu, từng được ưa chuộng cách đây khá lâu, thì nay đang có sức hút trở lại.

Chuyên gia Anna Middleton của công ty kinh doanh sách hiếm Peter Harrington Rare Books cho biết: “Tác phẩm khoa học viễn tưởng là một lĩnh vực sưu tầm hấp dẫn và có một số tác giả có nhiều tác phẩm đặc biệt nổi tiếng”.

Một số ví dụ như một ấn bản tác phẩm Consider Phlebas của Iain M Banks, có thể bán được khoảng 1.750 bảng Anh, cuốn The Drowned World của J.G Ballard có giá bán lẻ khoảng 3.000 bảng Anh cho ấn bản đầu tiên bìa cứng, hay cuốn The Handmaid’s Tale của Margaret Atwood sẽ có giá khoảng 2.000 bảng Anh.

Và những mức giá này có thể còn tăng cao. Bà Anna cho biết thêm: “Các ấn bản có khắc chữ I, Robot của Isaac Asimov hoặc toàn bộ bộ truyện Foundation của ông ấy đều có giá cao, khoảng 20.000 bảng Anh mỗi tác phẩm. Nhiều tác giả hiện đại đáng chú ý khác trong lĩnh vực sưu tầm là Ursula Le Guin, William Gibson và Dan Simmons.”

Không có gì đáng ngạc nhiên là các giá trị thường có liên quan đến các bộ phim chúng được chuyển thể. Các ấn bản đầu tiên của cuốn Neuromancer đã tăng giá trị sau khi phim The Matrix ăn khách.

Cuốn Dune của Frank Herbert nhờ các phiên bản phim gần đây cũng tiếp tục tăng giá. Năm ngoái, một bản kịch bản phân cảnh hiếm của Dune được bán với giá 350.000 bảng Anh tại Peter Harrington.

Các tác phẩm sẽ tăng giá nếu bộ phim chuyển thể theo nó ăn khách. Ảnh: Financial Times.

Luật riêng của giới khoa học viễn tưởng

Mặc dù xu hướng sưu tầm tiểu thuyết khoa học viễn tưởng thường trải rộng trên nhiều định dạng sách, nhưng thể loại này cũng thích chơi theo luật riêng của nó.

Sách bìa cứng thường được coi là có giá trị cao nhất vì chúng thường là những ấn bản được chọn ra mắt đầu tiên. Tuy nhiên, cũng có một số tác phẩm được ra mắt lần đầu tiên dưới dạng bìa mềm nên những ấn bản này cũng có giá trị đặc biệt. Nhà bán sách Simon Finch của đơn vị kinh doanh sách hiếm Voewood Rare Books đưa ra dẫn chứng là cuốn Dr Futurity and The World Jones Made của Philip K Dick. Các ấn bản bìa mềm ra mắt lần đầu có chữ ký của tác giả có thể bán lẻ với giá từ 1.500 đến 2.000 bảng Anh.

Thiết kế đặc biệt của những tác phẩm này cũng đóng một vai trò nhất định. Nhà bán sách Harveen Khailany của công ty Goldsboro Books cho biết: “Các chi tiết hoàn thiện nghệ thuật độc quyền có thể có tác động lớn đến giá trị của một cuốn sách vì chúng thường được sản xuất với số lượng hạn chế. Những phiên bản độc đáo có đánh số này sẽ tăng thêm giá trị”.

Martin van Maële chính là người đã sáng tạo thiết kế bìa cho cuốn tiểu thuyết khoa học nổi tiếng năm 1901 của H.G Wells Les primes hommes dans la lune (The First Men in the Moon). Một ấn bản đầu tiên có giá 15.000 bảng Anh tại Peter Harrington.

Cộng đồng tác giả thể loại khoa học viễn tưởng cũng luôn gắn bó chặt chẽ và có truyền thống chia sẻ, trao đổi. Một cuốn sách có những ghi chú đầy ý nghĩa của nhiều tác giả có thể mang lại giá trị rất lớn. Một ấn bản The Invisible Man từng được H.G Wells tặng cho W.W Jacobs - bạn của Wells và cũng là tác giả cuốn The Monkey's Paw - mới được bán trên thị trường với giá 12.500 bảng Anh tại Jonkers Rare Books.

Tương tự, các sự kiện khoa học viễn tưởng quy mô lớn, chẳng hạn như MCM Comic Con hay Worldcon, đều có thể mang đến nhiều cơ hội gặp gỡ cho các đơn vị kinh doanh có liên kết với các tổ chức thương mại như ILAB, ABAA và ABA. Những tổ chức này sẽ giúp xác định tính nguyên gốc của tác phẩm và cả đội ngũ có thể hướng dẫn cho các nhà sưu tập.

Như Nicholas A Basbanes đã viết về việc sưu tập sách trong cuốn A Gentle Madness: “Cho dù các nhà sưu tập có kỳ lạ ra sao thì vẫn cần nhìn nhận đóng góp của họ trải qua nhiều thời đại. Rất nhiều điều chúng ta biết về lịch sử, văn học và văn hóa sẽ bị mất vĩnh viễn nếu không có niềm đam mê và sự cống hiến của những người này”.

Làn sóng khoa học viễn tưởng mới lấy chất liệu từ bản địa Bỏ qua chân trời ở Mỹ và châu Âu, nhiều nhà văn Mỹ Latinh đang xây dựng câu chuyện của mình mang màu sắc bản địa, từ sự cuốn hút của vùng rừng núi Amazon rậm rạp và hiểm trở. 10:00 7/7/2023