Thống đốc Andrew M. Cuomo thức dậy trước bình minh hôm 24/3 sau vài tiếng chợp mắt khi lên trực thăng tới thành phố New York để họp báo về virus corona.
Nhưng sự kiện này khác thường ngày. Sự bùng phát đang diễn ra nhanh hơn ông dự kiến, với số trường hợp được xác nhận tăng gấp đôi cứ sau ba ngày, và ông quyết định cần cho mọi người - kể cả Nhà Trắng - thấy tình hình đã trở nên tuyệt vọng như thế nào.
"Tôi sẽ làm gì với 400 máy thở khi tôi cần 30.000? 26.000 người sẽ được lựa chọn để chết vì chỉ có 400 máy thở", ông nói, đề cập đến lô hàng của chính phủ liên bang đến New York gần đây.
Thống đốc liên tục khẳng định phản ứng của liên bang là chậm, không hiệu quả và không đầy đủ với thái độ cứng rắn hơn nhiều so với trước đây.
Tiếng nói nổi bật trong khủng hoảng
Theo New York Times, ông Cuomo từng bị coi là lép vế trên chính trường quốc gia với sự hiện diện khiến các đồng nghiệp đảng Dân chủ khó chịu. Ông quá thực dụng so với thiên hướng cấp tiến của đảng, quá tập trung vào các nhà lãnh đạo đảng và quá cộc cằn đối với gần như tất cả mọi người.
Nhưng giờ ông nổi lên như người có tiếng nói nổi bật nhất trong thời điểm khủng hoảng.
 |
| Trong những ngày gần đây, Thống đốc Andrew M. Cuomo đã sử dụng Trung tâm Javits, nơi đang được chuyển đổi thành không gian bệnh viện, làm nền cho các cuộc họp giao ban của ông. Ảnh: New York Times. |
Các cuộc họp báo của ông thu hút đông đảo công chúng. Hôm 24/3, bài phát biểu của ông được truyền trực tiếp trên cả bốn kênh ở New York và một loạt đài cáp, bao gồm CNN, MSNBC và thậm chí cả Fox News.
Bài phát biểu của ông thậm chí còn được phát sóng trước sự xuất hiện của cựu Phó Tổng thống Joseph Biden trên "The View" của đài ABC ở New York.
Cách xử lý khủng hoảng của ông Cuomo tạo hiệu ứng trên toàn quốc. Ông Biden gọi các cuộc họp của ông Cuomo là "bài học về sự lãnh đạo". Những người khác mô tả chúng như các buổi trị liệu cộng đồng.
Hành động của thống đốc không phải lúc nào cũng được ưu tiên. Ông đã chờ đợi vài ngày vào tuần trước, khi số trường hợp được xác nhận tiếp tục tăng lên, trước khi đưa ra lệnh đóng cửa các doanh nghiệp không quan trọng và yêu cầu cư dân ở nhà, ngay cả khi Thống đốc Gavin Newsom của California đã làm như vậy.
Chỉ trong chiều 22/3, ông Cuomo đã quyết định đóng cửa các trường học ở thành phố New York bất chấp những nghi ngờ về kế hoạch này.
Các bài phát biểu hàng ngày của ông Cuomo đối lập hoàn toàn với những tuyên bố đôi khi mâu thuẫn đến từ Washington.
Hôm 24/3, thống đốc tiết lộ rằng số trường hợp dương tính ở New York đã tăng lên 25.000 và hiện tại, bang dự kiến cần tới 140.000 giường bệnh cho bệnh nhân nhiễm virus.
 |
| Hầu hết trường hợp ban đầu nhiễm virus corona ở New York tập trung ở New Rochelle, phía bắc thành phố, nơi trung tâm xét nghiệm được mở vào ngày 13/3. Ảnh: New York Times. |
Cũng có những dấu hiệu cho thấy Washington đang lắng nghe: sau khi ông Cuomo phát biểu hôm 24/3, Phó Tổng thống Mike Pence cho biết 2.000 máy thở đang được gửi tới New York, với lời hứa sẽ có thêm 2.000 chiếc nữa vào ngày 1/4.
Cùng ngày, ông Cuomo đã thẳng thắn chỉ trích lời nhận xét của phó thống đốc bang Texas rằng cư dân lớn tuổi có thể không ngại chết để cứu nền kinh tế.
"Mẹ tôi không phải thứ có thể đong đếm được. Chúng ta không coi mạng người là thứ để sử dụng. Và chúng ta sẽ không đặt tiền bạc lên trên sinh mạng", ông nói.
Cách tiếp cận khéo léo
Kể từ khi cuộc khủng hoảng bắt đầu, thái độ quyết liệt của thống đốc đã giành được những lời khen ngợi. Ngay cả Tổng thống Trump cũng đã chú ý: Nhóm của ông đã lên lịch xuất hiện vào buổi chiều để không làm gián đoạn các cuộc họp của ông Cuomo, kể cả vào ngày 24/3, khi sự kiện tòa thị chính của tổng thống trên Fox News bắt đầu sau cuộc họp của thống đốc New York.
Thống đốc đã sử dụng quyền hành pháp của mình để đóng cửa các trường học, đóng cửa Broadway và gửi Lực lượng Vệ binh Quốc gia tới hỗ trợ các cư dân ở New Rochelle, vùng ngoại ô phía bắc thành phố New York là điểm nóng đầu tiên của virus.
 |
| Nhu cầu về máy thở ở thành phố New York tăng cao đến nỗi lô hàng 400 chiếc của liên bang gần đây bị ông Cuomo chế giễu là quá ít. Ảnh: New York Times. |
Ông Cuomo thừa nhận rằng ông đang trong giai đoạn quan trọng để đối phó với đại dịch và có thể phạm sai lầm. Vào ngày ông Cuomo ra lệnh đóng cửa các doanh nghiệp không quan trọng, ông nói "Tôi nhận trách nhiệm hoàn toàn. Nếu ai đó không vui, ai đó muốn đổ lỗi cho người khác và muốn phàn nàn về ai đó, cứ trút lên đầu tôi".
Hạ nghị sĩ Grace Meng, đảng viên Dân chủ New York, phó chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ, cho biết các nghị sĩ Dân chủ tại Quốc hội đang theo dõi ông Cuomo hàng ngày và sau đó bàn luận với nhau về những gì ông nói.
Nhưng không giống hầu hết đảng viên Dân chủ, ông Cuomo thận trọng không chỉ trích cá nhân ông Trump vì phản ứng của chính phủ liên bang với virus, trong khi không bỏ qua các cơ quan như FEMA, Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang bị ông phê phán hôm 24/3.
Trên thực tế, ông nhiều lần ca ngợi đích danh tổng thống và phó tổng thống với chiến lược được tính toán từ trước: Phòng thí nghiệm y tế công cộng bang ở Albany, Trung tâm Wadsworth, là nơi đầu tiên được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Liên bang (FDA) cấp phép cho các xét nghiệm virus corona riêng, độc lập với Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh.
Một con tàu bệnh viện quân đội đang lên kế hoạch cập cảng New York và một loạt bệnh viện dã chiến liên bang sẽ được xây dựng trong và xung quanh thành phố New York, hiện là một trong những tâm dịch trên thế giới.
Cách tiếp cận của ông Cuomo đối với ông Trump đã trái ngược với phong cách đối đầu của Thị trưởng de Blasio, người thường xuyên đổ lỗi cho ông Trump vì đã không hành động dứt khoát để cố gắng ngăn chặn sự lây lan của virus.
Gia đình thường xuất hiện cùng ông Cuomo và được ông nhắc đến trong các buổi họp báo, góp phần tạo thêm thiện cảm với công chúng.
Hôm 23/3, ngồi cùng con gái Cara Kennedy-Cuomo, thống đốc cho biết cuộc khủng hoảng đã cho ông cơ hội dành nhiều thời gian hơn với cô khi cô tình nguyện giúp đỡ đội phản ứng của bang khi ở cùng ông tại dinh thự của thống đốc.
"Tình huống điên rồ này cũng có những món quà tốt đẹp. Vì vậy, khi một cánh cửa đóng lại, cánh cửa khác lại mở ra. Hãy nghĩ về điều đó", ông nói.
