Thời tàn của smartphone cao cấp

Điện thoại thông minh (smartphone) đã vượt qua ranh giới, từ vị trí là một sản phẩm công nghệ hợp thời thượng trở thành loại hàng hóa phổ biến.

Trong khoảng 5 năm trở lại đây, những chiếc điện thoại có khả năng lướt web và được cài đặt nhiều ứng dụng đã trở thành vật dụng phổ biến với số lượng người dùng ngày càng tăng lên nhanh chóng.

Chỉ trong năm 2012, doanh số smartphone bán ra lên tới 293,9 tỷ USD và có tới hơn 1 tỷ người sử dụng smartphone trên toàn thế giới. Với hơn một nửa số người sử dụng điện thoại ở Mỹ và các nước phát triển đã sử dụng smartphone cùng với người tiêu dùng ở các nền kinh tế mới nổi (gồm Trung Quốc và Ấn Độ) ngày càng hướng đến những dòng điện thoại rẻ hơn, nhu cầu về các sản phẩm có công nghệ cao nhất đang sụt giảm.

Smartphone đã trở thành hàng hóa phổ biến.

Theo ước tính từ IDC, mức giá trung bình cho một chiếc smartphone đã giảm từ mức 450 USD của đầu năm 2012 xuống chỉ còn 375 USD. Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận biên của Apple và Samsung cũng bị đe dọa. Không chỉ có vậy, Nokia và BlackBerry - những hãng đang phải dựa vào sản phẩm mới để vực dậy doanh số bán ra - cũng sẽ gặp nhiều khó khăn. Ngược lại, lợi thế sẽ thuộc về những cái tên mới như Huawei hay Lenovo. Đây vốn là các hãng tập trung vào phân khúc sản phẩm giá rẻ.

“Tăng trưởng vượt bậc cho phân khúc cao cấp chỉ còn là câu chuyện trong quá khứ”, Micheal Morgan - chuyên gia phân tích tại ABI Research nhận định. Theo ông, chính các công ty Trung Quốc biết cách tồn tại với mức lợi nhuận biên ít ỏi sẽ là những chuẩn bị tốt nhất cho trận chiến sắp tới.

Còn theo cựu CEO của EMachines Inc. Stephen Dukker, hiện tượng đang xảy ra trên thị trường smartphone giống với những gì diễn ra trong ngành máy tính cá nhân thời kỳ cuối những năm 1990. Khi đó, hàng triệu người muốn truy cập Internet đổ xô đi mua những chiếc máy tính để bàn giá rẻ từ EMachines và các nhà sản xuất giá rẻ khác. Vốn ổn định, giá PC vẫn giảm từ 1.898 USD trong năm 1996 xuống chỉ còn 1.026 USD vào năm 2002.

Những ông lớn trước nguy cơ thua đau

Apple, Samsung và những công ty phụ thuộc vào các dòng điện thoại đắt tiền đang dần cảm nhận được viễn cảnh u ám. Trong tháng 6, Samsung mất hơn 25 triệu USD vốn hóa thị trường (con số này lớn hơn cả giá trị vốn hóa của Sony). Phần lớn nguyên nhân là do giới phân tích hạ dự báo cho dòng sản phẩm cao cấp nhất Galaxy S4.

Theo Kevin Restivo, chuyên gia phân tích đến từ IDC, thị trường ngày càng ít chú ý hơn đến tốc độ và tính năng. Điều họ quan tâm hơn là giá cả. Nhiều người không muốn một chiếc điện thoại quá nhiều tính năng, họ chỉ cần một chiếc đủ tốt.

HTC – nhà sản xuất smartphone lớn thứ 2 ở Đài Loan – cũng không đạt được mức doanh thu và lợi nhuận như kỳ vọng trong quý II đối với sản phẩm HTC One. Ngày 12/7, các nhà mạng cũng phải hạ giá Z10 của BlackBerry từ 200 USD xuống còn 50 USD chỉ sau 6 tháng ra mắt sản phẩm này.

Giới phân tích dự đoán Apple sẽ có doanh thu quý tài khóa thứ 3 chỉ thay đổi nhẹ so với một năm trước đó với nguyên nhân lớn nhất là số iPhone mới bán ra tăng trưởng chậm. Đây sẽ là quý tồi tệ nhất của Apple kể từ quý II/2013, khi doanh thu sụt giảm 1,3%.

Morgan dự đoán rằng chiếc iPhone 5S được ra mắt vào tháng 9 tới sẽ phải có màu mới và tính năng khóa bằng vân tay. Tuy nhiên, những thay đổi đó vẫn chưa đủ để hồi sinh tăng trưởng của dòng sản phẩm này trong dài hạn.

Chiến thắng thuộc về Trung Quốc

Huawei - hãng điện thoại nổi tiếng của Trung Quốc.

Phần lớn lợi nhuận của thị trường smartphone sẽ đến từ các thị trường mới nổi, nơi vẫn còn nhiều khách hàng chưa có smartphone. Restivo dự đoán rằng 66% trong số 384 triệu smartphone được bán ra ở Trung Quốc trong năm tới sẽ có giá dưới 200 USD. Tỷ lệ ở Mỹ là 14% trong số 153 triệu smartphone được bán ra.

Các công ty sản xuất điện thoại giá rẻ hơn (như Huawei) đang bắt đầu giành được thị phần nhờ vào mức giá thấp hơn so với HTC, Blackberry và Nokia. Kể cả khi điện thoại của họ được bán dưới giá 100 USD, các hãng này vẫn có lãi.

Lenovo cũng sử dụng chiến lược giá thấp – điều đã giúp họ trở thành nhà sản xuất PC lớn nhất thế giới. Theo lãnh đạo cấp cao của Lenovo, chiến lược này thực sự hiệu quả trên thị trường smartphone, bởi các ông lớn trên thị trường này đang đưa ra mức giá cao một cách “nực cười”.

Giống như lịch sử của PC?

Nếu như thị trường smartphone sẽ có diễn biến giống với lịch sử của thị trường PC, cuộc chiến về giá có thể nhanh chóng dẫn đến cuộc tàn sát trên toàn ngành. Sau khi những chiếc PC giá rẻ của EMachines trở nên phổ biến năm 1998, lợi nhuận trung bình của một chiếc PC đã giảm từ mức hơn 15% xuống dưới 10%. Mức này không đủ để các công ty lớn chi trả chi phí nghiên cứu và nhiều chi phí khác.

Trong bối cảnh đó, các nhà sản xuất đã phải sáp nhập và đa dạng hóa hoạt động. Compaq Computer Corp. bị HP mua lại, IBM bán bộ phận PC cho Lenovo năm 2005. Gateway Inc. mua EMachines năm 2004 và sau đó bị Acer mua lại năm 2007.

Apple và Samsung hiện đang ở vị trí tốt hơn so với Compaq và IBM. Samsung bán hàng trăm loại sản phẩm ở nhiều mức giá khác nhau và có thể tiếp cận các phân khúc giá rẻ. Apple có thương hiệu mạnh và hệ sinh thái hút người dùng.

Tuy nhiên, nếu như không nỗ lực, lịch sử có thể lặp lại, đặc biệt là đối với Apple. Để mất ngôi vị số 1 vào tay Samsung, Apple có thể mất thêm thị phần trong bối cảnh tăng trưởng đến từ các thị trường mới nổi như hiện nay. Một cuộc cách mạng về chiến lược là điều hết sức cần thiết.

Theo CafeF/Trí Thức Trẻ