Thiên tai tàn phá khắp nơi, phạm vi ảnh hưởng rộng, vượt mức lịch sử

Sáng 10/3, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang chủ trì Hội nghị toàn quốc về công tác Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn năm 2024.

Về tình hình thiên tai năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, báo cáo hội nghị nêu rõ, năm 2023, trên thế giới và khu vực xảy ra nhiều trận thiên tai lớn, phạm vi ảnh hưởng rộng, vượt mức lịch sử, gây thiệt hại rất nghiêm trọng về người và tài sản.

Nhà cửa, công trình tại huyện Mù Cang Chải (Yên Bái) bị hư hỏng, tan hoang sau khi cơn lũ quét qua. Ảnh: TTXVN.

Cụ thể: động đất ngày 6/3/2023 tại Thổ Nhĩ Kỳ làm trên 55.000 người thiệt mạng, thiệt hại kinh tế trên 163 tỷ USD; lũ quét do vỡ đập tại Libya làm trên 12.300 người chết và mất tích; lũ lụt trên diện rộng tại Bắc Kinh và một số địa phương của Trung Quốc làm 115 người chết, mất tích; bão tuyết mạnh nhất trong vòng 100 năm tại 20 bang miền Tây, miền Trung nước Mỹ...

"2023 cũng là năm nóng nhất trong lịch sử với nắng nóng gay gắt cực đoan và kéo dài bất thường ở miền Nam nước Mỹ, Địa Trung Hải, Bắc Phi, Trung Đông, Ấn Độ và một số nước châu Á", báo cáo nhận định.

Trong những tháng đầu năm 2024, theo báo cáo, mưa lớn gây lũ, vỡ đê trên sông Ural của Nga làm 6.000 nhà bị ngập và hàng nghìn người phải sơ tán; mưa lũ, sạt lở đất tại Quảng Đông làm 48 người chết, 110.000 người phải sơ tán; mưa lớn lịch sử tại Dubai gây ngập lụt và gián đoạn các hoạt động kinh tế xã hội.

Ở nước ta, thiên tai năm 2023 xảy ra cực đoan trên các vùng miền với 1.964 trận thiên tai (21/22 loại hình), đặc biệt là mưa lớn gây sạt lở đất, lũ quét, lũ, ngập lụt trên diện rộng và là năm bất thường khi số lượng bão, áp thấp nhiệt đới ít hơn rất nhiều so với trung bình nhiều năm và không có cơn bão nào đổ bộ vào đất liền.

"Trong năm 2023, Việt Nam hứng chịu 5 cơn bão, 3 áp thấp nhiệt đới; 229 trận mưa lớn, ngập lụt, lũ, lũ quét, sạt lở đất; 509 trận dông lốc, sét, mưa đá; 817 vụ sạt lở bờ sông, bờ biển; 346 trận động đất; 25 đợt rét đậm, rét hại; 30 trận gió mạnh, sóng lớn trên biển", báo cáo dẫn số liệu cụ thể.

Theo thống kê, trong năm 2023, trên cả nước xảy ra 5.331 sự cố, thiên tai làm 1.129 người chết, mất tích. Thiệt hại về kinh tế do thiên tai ước tính trên 9.324 tỷ đồng.

Báo cáo nêu rõ một số thiên tai điển hình như: đợt mưa lớn từ ngày 2 - 8/8/2023 xảy ra tại khu vực miền núi Bắc Bộ làm 16 người chết, mất tích, thiệt hại về cơ sở, vật chất trên 969 tỷ đồng; trận lũ ống, lũ quét xảy ra đêm 12/9/2023 đến rạng sáng 13/9/2023 tại thị xã Sa Pa, huyện Văn Bàn và huyện Bát Xát (Lào Cai) làm 9 người chết, mất tích.

Hay đợt mưa lớn từ 24 - 29/9/2023 do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới tại 6 tỉnh miền Trung và 13 tỉnh Bắc Bộ gây ngập lụt tại các khu vực trũng thấp, nghiêm trọng nhất tại tỉnh Nghệ An (thời điểm lớn nhất 2.337 nhà bị ngập). Mưa lũ, sạt lở làm 21 người chết, mất tích, bị thương (chết 10; bị thương 11).

Cơ quan chức năng cũng xác định, tình hình nắng nóng gay gắt và khốc liệt hơn trung bình nhiều năm, xảy ra nhiều đợt nắng nóng kỷ lục vượt giá trị lịch sử như huyện Lạc Sơn (Hòa Bình) 43,4 độ; xã Hồi Xuân (huyện Quan Hóa, Thanh Hóa) 44,1 độ; huyện Tương Dương (Nghệ An) 44,2 độ - đây là giá trị nhiệt độ cao nhất từng được quan trắc ở Việt Nam.

Từ những tháng đầu năm 2024, một số đợt thiên tai nghiêm trọng đã xảy ra trên cả nước như rét đậm, rét hại tại khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ; hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở, sụt lún đất và ngập lụt do triều cường xảy ra tại đồng bằng sông Cửu Long; hạn hán khu vực Tây Nguyên; mưa lớn, dông lốc, sét, mưa đá ở khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ...

Nắng nóng vượt lịch sử tại 110/186 trạm quan trắc trên cả nước; động đất tại các tỉnh, thành phố: Hòa Bình, Lai Châu, Tuyên Quang, Hà Nội, Kon Tum... cũng được nêu rõ trong báo cáo.

Các đợt thiên tai xảy ra từ đầu năm 2024 làm 14 người chết, mất tích, thiệt hại vật chất ước tính trên 399 tỷ đồng.