Thăng trầm phim Việt dưới góc nhìn của nguyên Cục trưởng Cục Điện ảnh

Sách Phác thảo điện ảnh Việt Nam.

Tiểu luận phê bình điện ảnh Phác thảo điện ảnh Việt Nam thời đổi mới và hội nhập của TS Ngô Phương Lan - Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Điện ảnh - được viết dưới góc nhìn của người nằm trong "guồng quay" của điện ảnh suốt hơn ba chục năm qua.

Tác phẩm được chia làm hai phần. Phần đầu tiên khái quát về tác phẩm điện ảnh và phong cách của các đạo diễn nổi tiếng, đồng thời cung cấp cho độc giả những bài phê bình một số bộ phim chọn lọc, ít nhiều ghi dấu ấn trong thời kỳ đổi mới như Tướng về hưu, Mùa ổi, Thị trấn yên tĩnh, Vào Nam ra Bắc...

Kịch bản và cấu trúc phim, cách xử lý cảnh quay, âm nhạc được tác giả phân tích và phê bình bằng chuyên môn hàn lâm, nhưng lại diễn đạt với ngôn ngữ giản dị mà mực thước. Tác giả khẳng định bà chưa từng gặp những ồn ào đáng tiếc khi đối diện với tác giả phim sau các bài phê bình, bởi không đi theo lối phê bình gây sốc mà tập trung vào tinh thần, thông điệp của phim.

Phần hai cuốn sách gồm một số tiểu luận, bài viết về sự phát triển, thăng trầm của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế và trên con đường xây dựng nền công nghiệp điện ảnh. Trong phần này, tác giả cũng phác thảo “sơ đồ” các liên hoan phim quốc tế, chặng đường đến với quốc tế của điện ảnh Việt Nam.

TS Ngô Phương Lan phân tích những thách thức và bài học kinh nghiệm cho điện ảnh, luôn trăn trở với câu chuyện quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới bằng điện ảnh.

"Khi viết, mục đích của tôi là xâu chuỗi và hệ thống lại một chặng đường dài hơn ba chục năm từ khi Việt Nam bước vào công cuộc đổi mới (1986) đến đầu năm 2023, cho ra một bức phác thảo thật rõ nét", TS Ngô Phương Lan nói.

Bà nhận định diện mạo điện ảnh Việt có nhiều đổi thay như đề tài phong phú hơn, phong cách sáng tác đa dạng hơn.. Tuy nhiên, đồng nghiệp, bạn bè và khán giả ngoài không phải ai cũng biết những đổi thay này. Có những người vẫn "đóng đinh" điện ảnh chiến tranh cho Việt Nam. Một giai đoạn đánh dấu sự chuyển mình của điện ảnh Việt là thời kỳ đổi mới dường như còn ít được tổng hợp, ít được giới thiệu ở trong và ngoài nước.

PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương, nhận xét: “Tác giả đã dày công và tinh tế khi viết phê bình hầu hết bộ phim có dấu ấn từ thời điện ảnh Việt Nam đổi mới và hội nhập. Điều này rất đáng quý vì phê bình là một địa hạt khó, luôn có những ý kiến, nhận xét trái chiều".