Theo phong tục của người Việt, vào 23 tháng Chạp hàng năm, ngoài mâm cỗ cúng ông Công ông Táo, các gia đình sẽ chuẩn bị cá chép để thả ra sông, hồ. Ảnh: Việt Linh. |
Người xưa quan niệm rằng, vào ngày 23 tháng Chạp, Táo Quân sẽ cưỡi cá chép hóa rồng lên thiên đình báo cáo tất cả việc làm tốt và chưa tốt của gia đình trong năm qua. Đêm giao thừa, Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc trông coi bếp lửa. Bởi thế, cứ đến ngày ông Công ông Táo, trong mâm cúng của người Việt không thể thiếu cá chép. Ảnh: Duy Hiệu. |
Về tục lệ này, Thượng tọa Thích Đức Thiện - Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội đồng trị sự, Giáo hội Phật giáo Việt Nam, cho biết: "Theo tín ngưỡng dân gian, sau khi cúng bái xong, cá chép được mang ra thả ở sông, hồ đưa các Táo lên thiên đình báo cáo để Ngọc Hoàng định đoạt công tội cho tất cả loài người. Tuy nhiên, theo giáo lý nhà Phật, hành động thả cá chép mang ý nghĩa phóng sinh. Phóng sinh cá chép ngày Tết ông Công ông Táo là một nét đẹp văn hóa, thể hiện sự từ bi quý báu của người Việt Nam". Ảnh: Duy Hiệu. |
Tuy nhiên, thả cá chép ngày ông Công ông Táo cũng phải đúng cách để thể hiện sự thành tâm của người phóng sinh. Nhiều người không hiểu hết ý nghĩa của việc thả cá chép mà chạy theo phong trào. Họ cho rằng càng phóng sinh nhiều càng được ban nhiều tài lộc, may mắn… Tuy nhiên, tục thả cá không coi trọng nhiều hay ít, cá to hay nhỏ mà quan trọng ở tấm lòng của người phóng sinh, không phạm vào những điều đại kỵ làm mất đi ý nghĩa của tục lệ và gây hại cho môi trường. Ảnh: Duy Hiệu. |
Theo quan niệm dân gian, cá chép phải được thả trước giờ ngọ (12h trưa ngày 23 tháng Chạp) thì ông Công ông Táo mới kịp lên chầu trời. Do vậy, ngay từ tối ngày 22 đến sáng sớm 23 tháng Chạp, các gia đình đã bắt đầu thả cá ra sông, suối, hồ nước gần nhà. |
Thả cá chép đúng cách là thả từ từ, nhẹ nhàng xuống sông, hồ để cá còn có cơ hội sống. Bên cạnh đó, khi thả cá chép, chúng ta không nên đứng thành cầu hay các điểm trên cao ném cá xuống sông, hồ. Người thả cá không phóng sinh chúng ở những nơi môi trường bị ô nhiễm vì cá sẽ ít cơ hội để sống sót. Ảnh: Duy Hiệu. |
Tuyệt đối tránh hành vi thả cá ồ ạt, theo phong trào, không chú ý xem cá có cơ hội sống hay không. Người dân cũng cần tránh việc đi thả cá mà đổ, ném, quăng cá hoặc ném luôn cả túi nylon chứa cá xuống ao, hồ, làm ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, chúng ta cũng cần chú ý chọn nơi ít người câu cá để tránh việc cá vừa thả ra đã bị đánh bắt. Ảnh: Việt Linh. |