Cuốn Teen ơi, làm bạn nhé là những suy ngẫm của TS Vũ Thu Hương, nguyên giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội, trong quá trình nuôi dạy con.
Bằng kinh nghiệm của bà mẹ và là người tiếp xúc nhiều tâm lý trẻ em, tác giả đúc rút mối quan hệ giữa trẻ tuổi dậy thì với cha mẹ, những hiểu nhầm, sai lầm từ hai phía và cách giải quyết vấn đề.
Được sự đồng ý của TS Vũ Thu Hương, Zing xin trích đăng một phần cuốn sách.
“Này này, các ông bố, bà mẹ có con trai, đừng tưởng chỉ có các vị biết chiều con nhé. Giờ đây, chúng tôi cũng biết chiều con ghê lắm đó…” - dường như, tôi đã đọc được ẩn ý này khi gặp gỡ các bậc phụ huynh sinh con gái.
Cảnh ngộ con không biết làm gì mọi khi (của 10, 20 năm trở về trước) chỉ có ở gia đình có con trai thì bây giờ đã xuất hiện và có phần hoành tráng ở cả gia đình sinh con gái.
 |
| TS Vũ Thu Hương cho rằng cha mẹ không nên dạy con theo cảm tính và phong trào. Ảnh: My Modern Met. |
Đừng nuôi con theo cảm tính và phong trào
Tôi nhìn thấy cảnh các bé gái được bố mẹ nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa. Con được chiều quá công chúa, một giọt nước cũng không cho dính vào tay (Đảm bảo đọc đến đoạn này có nhà giật mình cái thột đấy nhé).
Những lớp tôi mở có mấy bé gái, đi học thì chuyên đi muộn, bố đưa đến thì tay cầm cặp, tay xách áo. Con gái đi thủng thẳng cứ như vài tiếng nữa mới vào giờ, mà thực tế là đã khá muộn rồi.
Có cô gái vào chỗ tôi làm, trứng không biết rán (đập trứng đổ cả vỏ vào chảo, không cho dầu ăn hay mỡ, đảo loạn xạ, hic), văn bản không biết trình bày (chữ to nhỏ, phông chữ loạn xạ, không biết căn chỉnh lề, cách dòng…), bàn tính điện tử không biết làm (excel mà ngồi vừa làm vừa kè kè cái máy tính cá nhân bên cạnh để tính rồi điền vào)… Đến chào hỏi cũng thô lỗ, phát biểu cực kỳ ngang, mặc dù không hề có ý muốn xúc phạm người khác.
Cô gái đó cứ hễ được giao đi chạy việc bên ngoài là 10 phút sau có bố đứng dưới đường để đưa đi. Cô gái đó hễ phải nấu cơm là mẹ chuẩn bị hết cho rồi chỉ xách đến bày ra là xong. Cô gái đó cứ có văn bản phải gõ là lập tức chuyển ra quán photo để lát bố lấy mang về đưa tận cổng cơ quan.
Thử hỏi, cô gái ấy sẽ sống sao nếu không có cả một bộ sậu chăm sóc ở đằng sau?
Tôi hỏi các bố mẹ, chúng ta vẫn nói: Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm. Giờ đàn ông cũng không được dạy để xây nhà, đàn bà thì không biết nấu cơm, tổ ấm xây kiểu gì? Vậy theo các bố mẹ, tổ ấm ấy có mong manh không?
Với các cô gái mà chẳng bao giờ phải lo lắng chút gì đến công việc, dù là của chính mình, thử hỏi sau khi sinh con ra, các cô sẽ chăm con mình thế nào?
Sinh con ra, ta mang trọng trách rất lớn của số phận là tạo dựng số phận cho một con người. Vì thế, các bố mẹ đừng đặt cảm tính quá nhiều vào công việc này.
Chúng ta không thể đẻ con theo phong trào, chiều con vì mặt con dễ thương, chăm con vì nỗi lo sợ của chúng ta được. Đặt tiền vào tay người khác thì rất dễ nhưng không ai có thể thay thế vị trí và vai trò của người sinh ra các con.
Vậy nên, nhà nào có con không muốn/dám nuôi dạy đàng hoàng, quẳng qua đây tôi nuôi hẳn cho, đừng nuôi dạy con theo cảm tính và phong trào.
 |
| Phụ huynh cần dạy con gái tự biết chăm sóc bản thân và gia đình. Ảnh: Freepik. |
12 điều cần dạy con gái
Dưới đây là mấy điều thiết yếu cần dạy con gái, các cha mẹ cần hết sức chú trọng:
1. Dạy con biết tự chăm sóc bản thân. Càng sớm càng tốt nhé, đừng để ai động vào người của con gái mình.
Những tổn thương do xâm hại lớn đến mức cả đời các bố mẹ cũng không bù đắp cho con được đâu. Ví dụ: 3 tuổi con nên biết tự tắm và vệ sinh vùng kín rồi.
2. Dạy con tự vệ. Con gái thì cần được dạy cách tự vệ lắm đấy. Cần biết các nguyên tắc sống để phòng ngừa kẻ gian và ứng xử phù hợp khi kẻ gian tiếp cận. Cần thiết thì cho con đi học võ. Dĩ nhiên, học để tự vệ chứ không phải để đập nhau nhé.
3. Dạy con biết chăm sóc gia đình. Nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa, chăm sóc người khác… là việc cả trai lẫn gái đều phải học. Nhưng con gái thì càng cần học. Con cần không phải là vì giành điểm lấy chồng mà vì con cần biết để tự chăm sóc chính bản thân mình và người thân trong gia đình mình.
4. Dạy con chọn bạn mà chơi. Con gái dễ gặp chuyện hơn con trai - điều này chắc chắn các cha mẹ đồng ý với tớ. Vì thế, chọn lựa bạn tốt, tránh xa bạn xấu là một kĩ năng quan trọng mà con rất cần học hỏi.
5. Giáo dục giới tính cho con sớm. Con cần biết mọi thứ về cơ thể mình để còn theo dõi và tự chăm sóc con tốt nhất. Con gái có thiên chức làm mẹ nên nếu con không khỏe, sẽ có hơn một người phải khổ sở vì điều đó.
6. Dạy con chăm sóc sắc đẹp cho chính mình. Con gái cần xinh đẹp, mà cô gái nào cũng muốn mình xinh đẹp. Thế nên đừng quên dạy con chăm sóc nhan sắc của chính mình. Dù gì, đó cũng là một niềm vui tuyệt vời rất riêng của con gái.
7. Dạy con tìm kiếm niềm vui trong cuộc sống. Con cần có nhiều mối quan tâm, nhiều niềm vui khác nhau như các câu lạc bộ, các giờ học ngoại khóa, các nhóm bạn khác nhau.
Đừng để con phụ thuộc tình cảm vào một ai đó. Điều đó sẽ gây buồn phiền và rắc rối cho con về sau đặc biệt khi người mà con phụ thuộc tình cảm không được như con mong đợi.
8. Dạy con ứng xử phù hợp bạn khác giới. Các cha mẹ đừng chủ quan. Tôi đã chứng kiến cảnh mấy anh chị cấp 2 cõng nhau chạy ầm ầm, đi ngoại khóa chui vào ngủ chung nhau rồi đấy. Cứ vậy mà kích thích nhau thì kết quả… chắc bố mẹ dự đoán được rồi.
Không đến mức "nam nữ thọ thọ bất thân", nhưng cũng nên có khoảng cách. Khoảng cách này nên có với mọi người, đặc biệt là những người khác giới. Điều đó đảm bảo an toàn cho chính con.
9. Dạy con tự chủ với mọi hoàn cảnh. Đừng nâng đỡ con khi con gặp khó khăn. Dù đó là cô giáo hay bạn bè bắt nạt, hãy để con tự xử. Bố mẹ chỉ đứng ngoài động viên là con sẽ xử tốt vụ này, vụ kia… chứ đừng xử lý hộ con. Sau này con gặp khó khăn, con sẽ vững vàng hơn rất nhiều.
10. Dạy con luôn biết tự lo lắng cho bản thân mình. Dù đi chơi đâu, dù làm việc gì, con cũng cần chuẩn bị mọi tình huống xảy ra. Con cũng cần biết sức khỏe, thể lực của mình để làm mọi việc vừa sức. Như vậy, con sẽ chủ động được tất cả mọi việc.
11. Không lý tưởng hóa gia đình nhưng cũng cần hướng con về cuộc sống gia đình. Nếu bạn nào có xu hướng thích độc lập thì cũng nên tôn trọng bạn ấy nhưng các bố mẹ nên xây dựng những giờ phút gia đình ấm áp. Điều này sẽ khiến con mong mỏi có cuộc sống gia đình và có xu hướng thích xây dựng những gia đình như vậy.
12. Không hắt hủi và yêu cầu con quá cao. Khi cuộc sống con gặp khó khăn, dĩ nhiên là để con tự xử nhưng cha mẹ nên động viên và khuyến khích con vượt qua. Trong những trường hợp con không thể vượt qua thì cha mẹ cũng nên an ủi con.
Còn nhiều hơn 12 mục chú ý này, tôi nghĩ là các cha mẹ sẽ còn có nhiều điều cần dạy con gái nữa. Các cha mẹ hãy quan tâm sâu sắc đến đám con gái nhé và chú trọng dạy con nhé.
