Các nhà chức trách Tây Ban Nha cho biết cảnh sát đã phát hiện thi thể của một người di cư nổi trên mặt nước ngoài khơi bờ biển Ceuta hôm 20/5, đánh dấu vụ chết đuối thứ hai của người di cư được ghi nhận trong tuần, AFP đưa tin.
 |
| Tình nguyện viên tổ chức Chữ Thập đỏ an ủi một người nhập cư đang hoảng loạn sau khi vượt biển tới Ceuta. Ảnh: Washington Post. |
Cuộc khủng hoảng bắt đầu nổ ra hôm 17/5 khi các nhà chức trách Tây Ban Nha choáng váng khi hàng loạt người di cư, đa số là thanh niên, bơi hoặc dùng thuyền hơi nhỏ để vượt qua biên giới khi lực lượng biên phòng Morocco lơ là, nhanh chóng áp đảo vùng lãnh thổ nhỏ bé nằm bên bờ biển Bắc Phi của Tây Ban Nha.
Ceuta là một thành phố tự trị của Tây Ban Nha, nằm bên bờ biển Bắc Phi và có đường biên giới dài 6,4 km với Morocco. Nhiều người di cư từ Morocco thường tìm cách vượt biên bằng đường biển để có thể đặt chân lên lãnh thổ châu Âu.
Cuộc khủng hoảng người nhập cư mới nhất ở mức độ nghiêm trong chưa từng có tiền lệ, khi số người vượt biển vào Ceuta lên tới kỷ lục 8.000 người. Tuy nhiên, tình hình đã sớm ổn định trở lại, sau khi Madrid nhanh chóng triển khai quân tiếp viện và gửi hầu hết người di cư trở lại Morocco.
Các nhà chức trách Morocco thuê xe buýt để đưa người dân về thành phố của họ ở nước này, khoảng 3.000 người đã được chở đi vào cuối ngày 20/5.
Sau một đêm không ngừng nghỉ, đường phố gần thị trấn Fnideq ở biên giới Morocco, nơi mà hàng nghìn người đã tụ tập để tìm cách vượt biên sang Tây Ban Nha vào đầu tuần, đã vắng tanh.
"Tây Ban Nha và Morocco đã đạt được thỏa thuận chính thức về tình trạng thực tế hiện nay và kể từ đêm qua, những người lớn vào Ceuta sẽ được trao trả theo nhóm", cảnh sát nói với AFP ngày 20/5.
Vào đêm 19/5, hàng trăm thanh niên Morocco đã ném đá vào lực lượng nước này đang canh giữ biên giới, buộc họ phải rút lui. Nhóm thanh niên còn phóng hỏa đốt xe máy. Đụng độ nổ ra khi cảnh sát cố gắng giải vây đám đông.
 |
| "Cháu thà chết chứ không trở lại" - câu nói này của cậu bé Morocco bơi đến vùng Ceuta, miền Nam Tây Ban Nha khiến nhiều người không khỏi đau lòng. Ảnh: AFP. |
Vụ việc xảy ra trùng hợp với thời điểm căng thẳng về ngoại giao đang gia tăng giữa Tây Ban Nha và Morocco. Chính phủ Tây Ban Nha đã trợ giúp điều trị Covid-19 cho lãnh đạo của một phong trào độc lập ở Bắc Phi, khiến Morocco tức giận.
Các nhà phân tích cho rằng Morocco đã tìm cách gây áp lực ngoại giao để Tây Ban Nha công nhận chủ quyền của họ đối với Tây Sahara, thuộc địa cũ của Tây Ban Nha chủ yếu do Morocco kiểm soát.
Bộ trưởng Ngoại giao Morocco Nasser Bourita cho rằng nguồn gốc thực sự của cuộc khủng hoảng là Madrid đã chào đón thủ lĩnh lực lượng dân quân ly khai Polisario.
Người Morocco: "Ở đây không có tương lai"
Bộ trưởng Quốc phòng Tây Ban Nha Margarita Robles cho biết hành động của Morocco là “xâm lược biên giới Tây Ban Nha và biên giới Liên minh châu Âu”.
“Chúng tôi không nói về thanh niên 16, 17 tuổi, mà đúng hơn là trẻ em từ 7 hoặc 8 tuổi được phép vượt biển và phớt lờ luật pháp quốc tế, ông Robles nói với đài phát thanh công cộng Tây Ban Nha.
Bà cho rằng Tây Ban Nha coi hành động của Morocco là tống tiền, và không thể chấp nhận việc đặt tính mạng của trẻ vị thành niên và người dân của một đất nước vào tình thế nguy hiểm.
 |
| Một người lính Tây Ban Nha giúp đỡ người di cư Morocco khi anh ta đến bãi biển El Tarajal, ở Ceuta, Tây Ban Nha ngày 19/5. Ảnh: AAP. |
Madrid cho biết bất cứ ai đến bãi biển của Ceuta đều được trả lại ngay lập tức, hiện 6.000 trong số khoảng 8.000 người đã được đưa trở lại.
Nhiều người di cư trở về hy vọng sẽ được vào Ceuta một lần nữa nếu các biện pháp kiểm soát biên giới được nới lỏng trở lại.
"Tôi không có tương lai ở đây, tôi muốn làm việc để giúp đỡ gia đình", Mohamed 17 tuổi nói với AFP tại Fnideq sau khi được trao trả.
Đến chiều 20/5, cuộc sống ở Ceuta - một khu vực gồm 84.000 cư dân được kết nối với đất liền Tây Ban Nha bằng dịch vụ phà qua eo biển Gibraltar - dường như đã trở lại bình thường.
Các cửa hàng và quán bar đã mở cửa, người dân quay lại cuộc sống hàng ngày, mặc dù máy bay trực thăng cảnh sát thỉnh thoảng bay trên đầu và túi của những thanh niên mới đến có thể được nhìn thấy trên đường phố.
Nhiều thanh niên dường như đã tập trung tại một công viên trung tâm, nơi có rất nhiều nam thanh niên đang đi theo từng nhóm, thỉnh thoảng hoà vào những câu khẩu hiệu bóng đá “Ole, ole, ole - Tây Ban Nha!”.
Người di cư trở thành "con tốt chính trị"
 |
| Những trẻ vị thành niên không có người đi kèm di cư sang Ceuta, Tây Ban Nha được tập trung lại bên ngoài một nhà kho - nơi trú ẩn tạm thời của họ trong lúc chờ xét nghiệm Covid-19 tại đây, gần biên giới Morocco và Tây Ban Nha, ngày 19/5. Ảnh: AP. |
Ceuta và Melilla là hai vùng đất Bắc Phi của Tây Ban Nha duy nhất có biên giới đất liền của Liên minh châu Âu với châu Phi. Những vùng lãnh thổ này từ lâu đã là thỏi nam châm thu hút những người di cư mong muốn một cuộc sống tốt hơn ở châu Âu.
Liên minh châu Âu (EU) ủng hộ hành động của Madrid. Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu Margaritis Schinas ám chỉ tới Morocco trong cảnh báo rằng châu Âu sẽ không để khu vực bị đe dọa bởi bất kỳ ai về vấn đề di cư.
Morocco đáp lại bằng một loạt các công văn giận dữ, nói rằng "Morocco là một quốc gia có chủ quyền" và "không phải là cảnh sát của châu Âu", hãng thông tấn MAP đưa tin.
Một số tổ chức phi chính phủ bày tỏ lo ngại về số lượng lớn trẻ vị thành niên đã từ Morocco đến Ceuta và Madrid đang đưa họ trở lại.
“Những người xin tị nạn và người di cư đang được sử dụng như một con tốt trong cuộc chơi chính trị giữa Morocco và Tây Ban Nha, Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết.
Uớc tính 2.000 trẻ em không có người đi kèm từ Morocco đã vượt biển đến Ceuta trong tuần này.
Trong khi đó, chính phủ Tây Ban Nha cho biết khoảng 1.500 trẻ vị thành niên đã vào Ceuta kể từ 17/5 và khoảng 800 người vẫn còn ở đó, trong khi phần lớn đã “tự nguyện” trở về Morocco.
