Tập Cận Bình mong đợi gì ở Barack Obama?

Tổng thống Mỹ - Barack Obama và tân Chủ tịch Trung Quốc - Tập Cận Bình hôm nay sẽ gặp nhau tại một khu nghỉ dưỡng ở Palm Springs, Nam California để “2 bên có điều kiện tìm hiểu lẫn nhau”.

Trong những thập kỷ gần đây, các cuộc gặp gỡ cấp cao Mỹ - Trung không thể so sánh được với chuyến thăm lịch sử của cựu Tổng thống Richard Nixon năm 1972 tới Trung Quốc, chấm dứt hàng thập kỷ bất hòa giữa 2 nước. Tuy nhiên, các chuyên gia Trung Quốc cho rằng, chuyến thăm Mỹ lần này của ông Tập Cận Bình sẽ để lại một ý nghĩa lịch sử nhất định.

Tổng thống Mỹ Barack Obama và tân Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hội đàm tại Bắc Kinh hồi tháng 5.

Trong khi Trung Quốc lo ngại Mỹ đang tìm cách bao vây nước này về mặt quân sự bằng chiến lược xoay trục về châu Á thì Mỹ cũng có không ít sự khó chịu với Trung Quốc. Một quan chức cấp cao trong Chính phủ Mỹ đã nói: “Tổng thống (Obama) muốn có một cuộc trao đổi kín, thẳng thắn và dứt khoát với ông Tập Cận Bình về những mối quan ngại của chúng tôi. Đó là các vấn đề và các hoạt động xuất phát từ phía Trung Quốc gây hại cho các công ty, các lợi ích của Mỹ và làm xấu đi mối quan hệ giữa 2 bên”. Quan chức này cũng cho rằng, ông Obama sẽ không ngại ngần chỉ ra mối lo ngại của Mỹ về vấn nạn tin tặc Trung Quốc hoặc cũng không chấp nhận sự cam đoan chiếu lệ của Trung Quốc rằng họ cũng là nạn nhân của tin tặc nước ngoài.

Đặc biệt, trong 2 ngày nói chuyện với Tập Cận Bình, ông Obama chắc cũng sẽ đề cập đến vấn đề Triều Tiên, vấn đề thương mại thế giới và cuộc tranh đoạt lãnh thổ mà Trung Quốc đang thực hiện ở Biển Đông và biển Hoa Đông. Cuộc đàm phán là cơ hội để ông Obama ghi điểm trong bối cảnh danh tiếng của ông đang bị tổn hại và có thể tránh xa được những tranh cãi nội bộ khiến cho nhiệm kỳ thứ 2 của ông khởi đầu đầy khó khăn.

Về phần mình, ông Tập Cận Bình cũng muốn qua chuyến đi này chứng minh với dân Trung Quốc rằng ông ta có thể “đứng ngang hàng” với nhà lãnh đạo Mỹ và có thể thúc đẩy lợi ích của Trung Quốc trên trường quốc tế khi Bắc Kinh đang ra sức tìm kiếm cái gọi là “mối quan hệ của một cường quốc mới lớn” với Mỹ.

Trong chuyến thăm đầu tiên kể từ khi trở thành Chủ tịch nước, Tập Cận Bình chắc chắn sẽ không bỏ qua cơ hội để bày tỏ mối lo ngại của Bắc Kinh về việc tái định hướng chính sách ngoại giao và chuyển hướng các nguồn lực quân sự của Mỹ sang khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Chiến lược này được nhiều chuyên gia nhận định là để tái khẳng định với các đồng minh Nhật Bản và Hàn Quốc về cam kết của Mỹ trong việc chống lại sức mạnh của Trung Quốc.

Ông Tập Cận Bình sẽ bày tỏ mối lo ngại của Bắc Kinh về việc chuyển hướng các nguồn lực quân sự của Mỹ sang khu vực châu Á – Thái Bình Dương nhằm "bao vây" Trung Quốc.

Shen Dingli, Phó viện trưởng viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế tại đạo học Phúc Đán ở Thượng Hải cho rằng, trong con mắt của các nhà lãnh đạo Trung Quốc, vấn đề lớn nhất và họ quan tâm nhất là chính sách “trở lại châu Á” của Mỹ và kế hoạch triển khai các loại vũ khí tiên tiến nhất của nước này ở Thái Bình Dương.

Trong lúc này, các quan chức Mỹ không đánh giá cao khả năng hay triển vọng có được những đột phá lớn hay thỏa thuận cụ thể trong cuộc gặp của 2 nhà lãnh đạo ở California. Mặc dù được công bố là cuộc gặp không chính thức nhưng các cuộc gặp thượng đỉnh như thế này thường được tổ chức rất kỹ. Cả 2 phía vẫn đang thảo luận về việc có nên tổ chức họp báo hay không, một sự kiện theo đúng thủ tục khi Tổng thống Mỹ tiếp đón một nhà lãnh đạo nước ngoài.

Một quan chức Mỹ tham gia lập nghị trình cho biết, cuộc gặp gỡ ở khu nghỉ dưỡng nhưng đa phần chương trình của họ là làm việc chứ ít có nghỉ ngơi. “Chúng tôi không có dự định mời ông Tập Cận Bình đến Palm Springs để nghỉ ngơi. Thực sự là như thế”, vị quan chức này nói.

Lương Minh

Theo Infonet