Giá bán lẻ xăng dầu đã tăng 1.610 đồng/lít kể từ 15h ngày 11/3. Đây là lần đầu tiên giá xăng dầu tăng trong năm 2015, sau 2 lần giảm tổng cộng 2.210 đồng/lít. Theo lý thuyết, sự điều chỉnh này là hợp lý và sát với tình hình thực tế trên thế giới.
Đúng về lý thuyết?
Giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu hiện nay được cấu thành bởi nhiều yếu tố. Trong đó, giá CIF - được cấu thành bởi 2 thành phần chính là giá xăng dầu thế giới và các chi phí vận chuyển - chiếm tỷ trọng lớn nhất. Tình hình biến động giá dầu thô thế giới vì thế ảnh hưởng rất lớn tới giá bán lẻ xăng dầu trong nước, trong bối cảnh Việt Nam vẫn là quốc gia nhập siêu mặt hàng này.
Theo số liệu từ Nasdaq, giá dầu thô thế giới đã có sự biến động rất lớn kể từ cuối năm 2014. Tháng 1/2015, đã có lúc giá dầu thô thế giới nằm ở mức dưới 46 USD/thùng, trùng với thời điểm giá bán lẻ xăng dầu trong nước hạ xuống còn 15.670 đồng/lít. Giá xăng dầu thế giới cấu thành giá CIF được tính bằng giá bình quân của 15 ngày sát với ngày tính giá của chu kỳ dự trữ xăng dầu.
 |
| Giá bán lẻ xăng dầu đã tăng hơn 1.600 đồng/lít kể từ 15h ngày 11/3. Ảnh: Tuấn Mark. |
Trong phần lớn tháng 2/2015, giá dầu thô thế giới đã tăng lên và dao động ở mức 50-54 USD/thùng. Mặc dù vậy, giá xăng dầu trong nước vẫn giữ nguyên mức 15.670 đồng/lít, với việc hạ mức trích quỹ bình ổn xuống hơn một nửa so với tháng 1. Đây là thời điểm Chính phủ quyết định sử dụng quỹ bình ổn xăng dầu để giữ giá xăng ở mức thấp.
Tuy nhiên, trong bối cảnh giá dầu thế giới có xu hướng tăng trở lại, giá xăng trong nước cũng có sự thay đổi kể từ 11/3. Đây được đánh giá là động thái hợp với quy luật, bởi nếu không tăng giá xăng thì buộc Nhà nước sẽ phải bù lỗ cho ngân sách.
Bên cạnh đó, việc giá xăng dầu Việt Nam thấp hơn nhiều nước trong khu vực sẽ dẫn tới tình trạng đầu cơ, buôn lậu ra nước ngoài dẫn tới nhiễu loạn cơ chế thị trường. Việc tăng giá xăng vào thời điểm này, theo đánh giá của các chuyên gia là hợp lý và đúng với quy luật kinh tế.
Doanh nghiệp và người tiêu dùng bị ảnh hưởng
Giá xăng tăng trở lại buộc các doanh nghiệp cũng như người dân phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất, chi tiêu. Theo phân tích của chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, xăng tăng giá đồng nghĩa với các chi phí đầu vào cũng tăng theo. Điều này khiến cho doanh nghiệp buộc phải tính toán lại hoạt động của mình. Bên cạnh đó, giá điện cùng một số mặt hàng có xu hướng tăng lên khiến áp lực chi phí dành cho các doanh nghiệp ngày một lớn.
Trao đổi với Zing.vn, chủ một công ty vận tải tại Quảng Ninh cho biết, giá xăng dầu tăng gây ảnh hưởng trực tiếp tới chi phí hoạt động của các doanh nghiệp ở nhiều ngành nghề khác nhau. Để đối phó với vấn đề này, các công ty sẽ luôn phải ràng buộc trong hợp đồng về mức phí vận tải sao cho phù hợp với tình hình giá xăng dầu thực tế. Điều này giúp các doanh nghiệp giảm nhẹ áp lực chi phí, mặc dù có thể sẽ gây ảnh hưởng tới giá cả chung trên thị trường.
Hành vi tiêu dùng của người dân cũng có sự thay đổi, khi mà giờ đây họ sẽ phải cắt giảm nhu cầu cho các dịch vụ khác theo hệ quả của việc tăng giá xăng. Áp lực cho doanh nghiệp trong việc bán hàng và xử lý hàng tồn kheo theo đó cũng lớn hơn.
Theo các chuyên gia, giá xăng tăng 1.610 đồng/lít, giá điện tăng 7,5%, thuế bảo vệ môi trường xăng dầu tăng từ tháng 5 tới, sẽ khiến nhiều mặt hàng có nguy cơ ồ ạt tăng giá theo.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2 giảm 0,05% so với tháng trước, chủ yếu do giá xăng, dầu trong nước được điều chỉnh giảm mạnh. Điều này đã tác động làm giá nhóm giao thông giảm mạnh ở mức 4,41%, đóng góp 0,39% vào mức giảm chung của CPI cả nước. Tuy nhiên, việc giá xăng tăng trong tháng 3 sẽ khiến giá tiêu dùng bị ảnh hưởng. Theo tính toán của chuyên gia, giá xăng tăng 5% sẽ kéo theo CPI tháng 4 tăng 0,2% và tiếp tục tăng 0,48% trong 2 tháng sau đó.
