 |
Sau khi rút quân khỏi khu vực quanh Kyiv, quan chức Ukraine và phương Tây trong những ngày gần đây cho biết họ quan sát thấy quân đội Nga di chuyển tới Donbas.
Hàng nghìn dân thường đã đi khỏi khu vực trước nguy cơ nổ ra một trận giao tranh lớn. Theo Interfax, tổng cộng 2.671 người đã được sơ tán từ Mariupol ở vùng Donetsk và một số thành phố ở vùng Zaporizhzhya và Luhansk thông qua các hành lang nhân đạo trong ngày 12/4.
Hôm 11/4, Denis Pushilin - lãnh đạo "Cộng hòa Nhân dân Donetsk" tự xưng, vùng lãnh thổ ly khai của Ukraine - nói tiến độ chiến dịch quân sự ở Donbas đang được tăng cường, theo TASS. Vị này không đề cập thời điểm cụ thể, chỉ nói chiến dịch "sẽ diễn ra rất sớm".
Theo New York Times, cuộc giao tranh lần này có thể khác hẳn so với chiến dịch giành quyền kiểm soát thủ đô Ukraine.
“Đây sẽ là trận chiến quy mô lớn với hàng trăm xe tăng và phương tiện chiến đấu. Phạm vi hoạt động quân sự về cơ bản khác hẳn với bất cứ điều gì mà khu vực này từng chứng kiến trước đây”, Franz-Stefan Gady - nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế ở London - cho biết.
Đây cũng là quan điểm mà chuyên gia Jack Watling - nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Dịch vụ Hoàng gia Liên hiệp Anh (RUSI) - nhận định. Ông cho rằng trận chiến ở Donbas sẽ rất khác so với cuộc tiến công vào Kyiv.
Trận địa quen thuộc của Nga
Khu vực Donbas đã chứng kiến giao tranh trong 8 năm qua. Kể từ cuối tháng 2, khu vực này thường xuyên bị pháo kích.
Guardian cho rằng mục đích của hoạt động này là để dồn 40.000 quân Ukraine trong khu vực hoạt động của Lực lượng Hỗn hợp (JPO), ngăn họ tác động đến các cuộc chiến kiểm soát Mariupol, Kharkiv hoặc Kyiv.
“Nga đang hoạt động trên những địa hình rất quen thuộc”, chuyên gia Keir Giles thuộc Trung tâm Nghiên cứu Xung đột ở Anh cho biết.
Ông Giles nói Nga có lợi thế về giao thông đường sắt ở phía đông, do mạng lưới đường sắt ở đó có mật độ dày đặc và đi ngang qua các vùng lãnh thổ nằm dưới quyền kiểm soát của quân Nga.
Sau khi kiểm soát được hành lang đất liền từ Rostov đến Kherson, lực lượng Nga đang chuẩn bị tấn công về phía bắc để cắt đứt đường tiếp tế cho Donetsk. Các đơn vị khác của Nga - một số mới được thành lập và một số được tái bố trí - đang hình thành để tiến về phía nam xung quanh Luhansk từ Kharkiv nhằm hoàn thành việc bao vây.
 |
| Chiếc xe bọc thép bị cháy rụi tại thị trấn Volnovakha, khu vực do phe ly khai kiểm soát ở vùng Donetsk, Ukraine. Ảnh: Reuters. |
Theo ông Watling, ở giai đoạn đầu của chiến dịch quân sự, các đơn vị Nga không sẵn sàng hoặc không được cung cấp đủ vũ khí cho những giao tranh dùng vũ khí hạng nặng.
Hiện tại, Nga đang tái bố trí lực lượng. Hệ thống phòng không của Nga có khả năng bao quát tốt ở khu vực Donbas. Điều này sẽ mang lại cho Nga sức mạnh không quân đáng kể. Kết hợp với lợi thế về pháo binh và thực tế giao tranh ở vùng nông thôn thay vì vào các trung tâm thành thị, quân đội Ukraine sẽ cần phải tăng tính cơ động để tồn tại.
Tuy nhiên, Nga cũng gặp nhiều thách thức ở mặt trận này.
Lực lượng Hỗn hợp Ukraine có một số đơn vị chuyên nghiệp nhất trong quân đội nước này. Ngoài ra, tuy Nga có lợi thế về hỏa lực, quân số giữa Nga và Ukraine ở hiện trường gần như tương đương nhau.
Ngoài ra, theo Frederick W. Kagan - thành viên tại Viện Chiến lược Mỹ, Nga có thể gặp phải một số vấn đề về việc cơ động lực lượng ở phía đông, như những gì họ gặp phải tại mặt trận miền Bắc.
Việc bị giới hạn di chuyển trên bộ khiến xe bọc thép và xe tải của Nga dễ bị lực lượng Ukraine tấn công bằng tên lửa chống tăng. Không chỉ vậy, mưa xuân còn biến phần lớn địa hình tại Donbas ngập trong bùn, cản trở hơn nữa việc di chuyển.
Ông Kagan lưu ý thêm mạng lưới đường sá ở phía đông không phát triển bằng hệ thống giao thông xung quanh Kyiv khiến cho thách thức này còn rõ rệt hơn nữa.
Trận chiến quyết định của Ukraine?
Nếu Nga kiểm soát được Donbas, nước này có thể tạm dừng chiến dịch quân sự một thời gian, trong lúc bổ sung thêm lực lượng dự bị cho một cuộc tấn công mới vào mùa hè. Tuy nhiên, nếu như Nga không đạt được các mục tiêu đề ra, lực lượng của họ có nguy cơ đối mặt với cuộc chiến tiêu hao và dai dẳng.
Đối với quân đội Ukraine, ưu tiên cho trận chiến ở Donbas hơi khác so với những gì cần thiết để phòng thủ ở khu vực đô thị. Điều quan trọng là nguồn cung cấp tên lửa chống tăng và hệ thống phòng không di động phải tới Ukraine liên tục.
Tuy nhiên, lực lượng Ukraine cũng sẽ cần đến các loại đạn dược cỡ nhỏ để nhắm vào hệ thống phòng không và pháo binh của Nga, tạo cơ hội cho trực thăng Ukraine tiếp tế cho các đơn vị bị cô lập.
Họ cũng sẽ cần hệ thống bảo vệ di động để di chuyển quân một cách an toàn tới các vị trí phòng thủ mới. Ngoài ra, một lượng đạn pháo lớn cũng là thứ mà Ukraine cần lúc này.
 |
| Hình ảnh vệ tinh ghi lại cảnh đoàn xe bọc thép và xe tải trên đường cao tốc ở làng Vilkhuvatka, gần Kharkiv, Ukraine, vào ngày 9/4. Ảnh: Maxar. |
Tỷ lệ vũ khí hư hỏng và tổn thất của Ukraine ở Donbas có thể sẽ nhiều hơn so với giai đoạn đầu của cuộc xung đột. Nếu Ukraine sẵn sàng cho trận chiến bên ngoài Donbas, nước này sẽ cần phải điều động lại một số đơn vị. Do đó, các nước phương Tây cần ngay lập tức bắt đầu cung cấp viện trợ dài hạn để Ukraine giành lại thế chủ động.
Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba tuần trước đã hối thúc các nhà lãnh đạo NATO gửi tiếp viện. Vũ khí đã đổ vào Ukraine trong những ngày gần đây, nhưng ông Kuleba nói rằng cần phải nhanh chóng gửi thêm nhiều vũ khí.
Trong khi đó, phía Nga nói mục tiêu họ là đạt được hòa bình ở khu vực Donbas bị tàn phá do giao tranh trong suốt nhiều năm, chứ không phải chiếm đoạt các vùng đất của Ukraine, theo TASS.
“Chúng tôi đến không phải vì đất của Ukraine. Chúng tôi đến để mang lại hòa bình được mong đợi từ lâu cho Donbas. Không phải đình chiến, mà là một nền hòa bình lâu dài thực sự”, Trưởng phái đoàn Nga tại Liên Hợp Quốc Vasily Nebenzya nói trước Hội đồng Bảo an hôm 5/4.
