Ngày càng xuất hiện nhiều hơn những ý kiến đòi hỏi phải thay đổi thể thức thi đấu của Champions League. Mới đây nhất theo tiết lộ của nhà báo uy tín Gabriele Marcotti, 4 giải đấu Premier League, La Liga, Serie A và Bundesliga sẽ được đảm bảo 4 suất dự Champions League.
4 giải đấu hàng đầu châu Âu sẽ không còn phụ thuộc vào hệ thống tính điểm của UEFA và cầm chắc 4 vé Champions League (3 suất vòng bảng và 1 suất play-off). Như vậy sẽ có tối đa 16 trên 32 đại diện tới từ Anh, Đức, Ý và TBN tham dự giải đấu danh giá nhất cấp CLB, chiếm 50%.
Champions League kiếm tiền lìu tìu
UEFA đã phải nhượng bộ trước đòi hỏi từ Hiệp hội các CLB châu Âu (ECA), vốn có tiền thân là nhóm G14 quy tụ các CLB hùng mạnh nhất. Từ hàng chục năm trước, nhóm G14 và sau này là ECA đã vận động tẩy chay Champions League để thành lập một giải đấu riêng quy tụ các CLB hùng mạnh nhất châu Âu (gọi là Super League). Đó sẽ là một giải đấu “đóng”, tức là không có đội lên hạng và xuống hạng. UEFA ra sức ngăn cản ý tưởng ấy, họ chấp nhận đàm phán với ECA để tìm tiếng nói chung.
Trên thực tế, UEFA cũng muốn cải tổ thể thức Champions League giống như ECA. Họ chấp nhận thỏa hiệp cho một mục tiêu chung: Tiền. Champions League, giải đấu trên lý thuyết là quy tụ những đội bóng hùng mạnh nhất châu Âu vẫn chưa “đẻ” ra nhiều tiền như mong muốn. Bởi thế nó phải thay đổi.
 |
| Thể thức thi đấu Champions League phải thay đổi? Ảnh: Getty Images. |
Bóng đá là môn thể thao vua và Champions League là vua của vua, là giải đấu được phủ sóng toàn thế giới. So với bóng đá thì bóng đá kiểu Mỹ, tức bóng bầu dục, có tầm phủ sóng hẹp hơn nhiều. Giải bóng bầu dục nhà nghề Mỹ (NFL) chủ yếu dành cho khán giả Bắc Mỹ. Một trận chung kết Champions League luôn có nhiều khán giả hơn chung kết Super Bowl.
Nhưng về khía cạnh thương mại, Champions League chưa bao giờ là đối thủ của NFL - giải đấu thể thao kiếm nhiều tiền nhất thế giới. Bản quyền truyền hình Champions League mùa giải 2010-11 chỉ chưa đầy 1 tỷ bảng, trong khi NFL mùa giải 2011 kiếm... 13,1 tỷ bảng từ 3 gã khổng lồ truyền hình CBS, Fox và NBC.
Khi còn chưa bị cấm tham gia bóng đá, Chủ tịch Michel Platini cùng các quan chức UEFA rất thường xuyên đến Mỹ để học kinh nghiệm từ các nhà tổ chức NFL. Họ nhận ra rằng để gia tăng sức hút cho Champions League, để kiếm tiền nhiều hơn từ giải đấu này thì trước tiên thể thức thi đấu cần phải thay đổi.
Chậm tiến vì tư duy “cào bằng”
Platini từng nói rằng: “Bóng đá thuộc về mọi người” và bởi thế ông đặt ra thể thức cho phép nhiều quốc gia nhất có thể góp mặt ở Champions League. Tư duy “cào bằng” ấy dẫn đến vòng bảng giải đấu trở nên vô cùng tạp nham với rất ít trận cầu đáng xem. Kể cả một bảng đấu có 2 CLB lớn tham gia thì các trận đấu giữa họ cũng diễn ra rất nhạt nhẽo với tư tưởng “đôi bạn cùng tiến”.
Mùa giải trước, Malmo (Thụy Điển) bị biến thành cái rổ đựng bóng khi lọt lưới tới 10 lần trong 2 trận gặp Real Madrid, trong đó có trận thua 0-8 sân khách. Maccabi Tel Aviv (Israel) nhận 8 bàn thua từ Chelsea... Các kênh truyền hình than phiền vì các trận đấu Man United - Club Brugge hay Chelsea - Dynamo Kiev cho rating rất thấp. Trong khi các trận đấu kiểu như Benfica - Astana hay Maccabi Tel Aviv - Dynamo Kiev hầu như không bán được bản quyền phát sóng.
Có thể là UEFA thích kịch bản những đội bóng nhỏ lật đổ các ông lớn. Hoặc cũng có thể UEFA muốn chia sẻ với các nền bóng đá yếu để giúp họ phát triển. Nhưng đó là một phép tính sai lầm. Hapoel Tel Aviv nhận quà tặng bất ngờ là 8,5 triệu bảng từ bản quyền truyền hình Champions League và họ dùng tiền đó để mua các cầu thủ đắt tiền thay vì đầu tư cho đào tạo trẻ. Các HLV đội trẻ vẫn nhận mức lương 5.000 bảng/năm.
 |
| Champions League cần nhiều đội bóng lớn tham dự để tăng tính cạnh tranh. Ảnh: Getty Images. |
Bởi vậy trong suy nghĩ của nhiều người, Champions League chỉ thực sự bắt đầu vào tháng 2, từ vòng knock-out. Chỉ có 29 trận đấu và các đội bóng lớn, đông fan cũng không gặp nhau nhiều do họ tự loại nhau hoặc bị các đội “ngựa ô” loại. Ivan Bravo, giám đốc kinh doanh của Real Madrid đã so sánh một Champions League không có những cuộc đọ sức giữa các ông lớn với một giải Grand Slam mà 4 tay vợt Federer, Nadal, Djokovic, Murray không gặp nhau.
Theo thống kê, 9 trong 32 đội tham dự Champions League mùa trước có chỉ số Elo chỉ tương đương các đội hạng 2 Anh (theo trang ClubElo.com). Một số CLB ở cuối Top 10 Premier League vẫn than phiền rằng họ xứng đáng dự Champions League hơn là Astana hay BATE Barisov. Và nếu nhìn từ sự việc các đội West Ham, Villarreal... mùa trước đã thắng thuyết phục trước các ông lớn như Man City hay Real Madrid thì Champions League sẽ thú vị hơn nếu để họ thay các nhà vô địch Hungary hay Belarus.
Từ mùa tới, tiền bản quyền Champions League sẽ kém xa Premier League và nếu không sớm cải tổ thể thức thi đấu, giải vô địch châu Âu cấp CLB sẽ ngày một tụt lùi.
Cải tổ Champions League thế nào?
1. Chủ tịch CLB Barcelona, ông Josep Bartomeu đề nghị trao vé đặc cách (wild cards) để đảm bảo các đội bóng lớn, có nhiều fan sẽ luôn được tham dự. Ông Bartomeu cho rằng Man United, Liverpool và 2 đội bóng thành Milan... cần phải được đặc cách tham dự.
2. Một số đại diện ECA đề nghị tổ chức thêm vòng play-off bổ sung để rút ngắn 32 đội dự Champions League xuống còn 16 đội. Sau đó, 16 đội sẽ được chia làm 2 bảng, mỗi bảng 8 đội, thi đấu vòng tròn một lượt, mỗi đội 14 trận, chọn 4 đội nhất, nhì bảng vào bán kết.
3. Giáo sư kinh tế John Vrooman của Đại học Vanderbilt đề nghị các CLB từ các nền bóng đá lớn li khai khỏi Champions League. 30 đội sẽ đứng ra lập Super League, chia làm 3 bảng. Bảng Bắc gồm 6 đại diện từ Anh, 2 Scotland, 2 Hà Lan. Bảng Tây gồm 4 đại diện Tây Ban Nha, 4 Pháp, 2 Bồ Đào Nha. Bảng Trung gồm 5 đại diện Đức, 5 đại diện Ý.
