Sáng 11/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Phòng chống tham nhũng (sửa đổi). Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cho biết dự án luật có bổ sung Điều 59 quy định về xử lý tài sản, thu nhập thực tế lớn hơn số đã kê khai hoặc số tăng thêm mà người kê khai không giải trình được một cách hợp lý về phần chênh lệch. Chính phủ đưa ra 2 phương án để xin ý kiến.
Phương án một, trong thời hạn 30 ngày làm việc kể từ ngày ban hành kết luận xác minh tài sản, thu nhập, cơ quan, đơn vị kiểm soát tài sản, thu nhập gửi kết luận xác minh tài sản, thu nhập đến cục thuế có thẩm quyền yêu cầu thực hiện việc thu thuế thu nhập cá nhân theo quy định của pháp luật về thuế (45% tổng giá trị tài sản, thu nhập).
Phương án hai quy định việc đơn vị kiểm soát tài sản, thu nhập yêu cầu cơ quan có thẩm quyền ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, mức phạt tiền bằng 45% giá trị của phần tài sản, thu nhập chênh lệch hoặc tăng thêm.
Ông Lê Minh Khái cũng cho hay Chính phủ đề xuất chọn phương án một vì phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể ở Việt Nam, nhằm thể hiện thái độ của Nhà nước trong việc xử lý các khoản thu nhập, tài sản có nguồn gốc không rõ ràng.
 |
| Tổng Thanh tra Chỉnh phủ Lê Minh Khái. Ảnh: Thắng Quang. |
Ngoài ra, việc thu thuế 45% tài sản bất minh không loại trừ trách nhiệm hình sự và tịch thu tài sản và có thể tránh được cách hiểu theo hướng hợp pháp hóa 55% giá trị còn lại của tài sản, thu nhập không có nguồn gốc rõ ràng" hoặc trái với các quy định của pháp luật về phòng, chống rửa tiền.
Báo cáo thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nhấn mạnh riêng đối với tài sản, thu nhập không giải trình được một cách hợp lý về nguồn gốc thì đến nay pháp luật vẫn chưa có quy định xử lý, trong khi không loại trừ một số tài sản này có thể có nguồn gốc từ tham nhũng, từ vi phạm pháp luật nhưng Nhà nước chưa chứng minh được. Do đó, việc bổ sung quy định xử lý là cần thiết.
Theo bà Nga, đây là vấn đề lớn, có liên quan đến quyền sở hữu tài sản, là quyền cơ bản của công dân được Hiến pháp quy định, nên việc xử lý theo phương án nào cần được cân nhắc thận trọng.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho rằng về mặt pháp lý không thể mặc nhiên coi tài sản không giải trình được hợp lý về nguồn gốc là tài sản tham nhũng để tịch thu bằng biện pháp hình sự.
“Đây là lần đầu tiên chúng ta đặt vấn đề xử lý tài sản đó nên cần phải tiến hành thận trọng, có bước đi phù hợp. Đồng thời, luật cần quy định cụ thể tiêu chí làm căn cứ để xác định trường hợp nào được coi là không giải trình được một cách hợp lý, để tránh tùy tiện, thiếu thống nhất trong áp dụng pháp luật", bà Nga nói.
Bà Lê Thị Nga cho biết thêm có nhiều nhóm ý kiến khác nhau, đồng tình với phương án một hoặc phương án hai. Có kiến đề nghị xử lý nặng hơn như: Nếu tài sản bất minh, Nhà nước sẽ tịch thu qua trình tự tố tụng dân sự, có tranh tụng để đảm bảo được quyền lợi của các bên.
