Trong tầng hầm ở thành phố Vancouver, Canada, một chàng trai trẻ ngồi nhìn chằm chằm vào màn hình máy tính của mình. Ánh sáng từ màn hình phản chiếu cặp kính vuông, chiếu sáng những bức tường trống. Bên cạnh bàn máy tính chỉ có một chiếc giường.
Vào khoảng thời gian này hai mươi năm trước, Counter-Strike lần đầu tiên xuất hiện. Đây là trò chơi bắn súng góc nhìn người thứ nhất, với cốt truyện cơ bản là nhóm khủng bố chiến đấu với nhóm chống khủng bố (ăn cướp chiến đấu với cảnh sát, theo cách gọi thông thường của người chơi ở Việt Nam).
Trò chơi thành công vang dội, góp phần đưa thể thao điện tử trở thành ngành công nghiệp khổng lồ ngày nay.
Quay trở lại tháng 1/1999, bên ngoài căn phòng tầng hầm, Britney Spears đang thống trị các bảng xếp hạng âm nhạc với đĩa đơn đầu tay ''Baby one more time''. Tổng thống Mỹ Bill Clinton gặp rắc rối sau khi bị phát hiện ngoại tình với Monica Lewinsky, cùng cái gọi là 'Sự cố Y2K', được cho là khiến tất cả máy tính ngừng hoạt động vào đêm giao thừa đang chiếm trọn trang đầu các tờ báo.
 |
| Lê Minh bên dàn máy tính của cha. Ảnh: Minh Le. |
Lê Minh, khi đó anh 22 tuổi, không hề bận tâm tới thế giới bên ngoài. Đó không phải là thế giới của anh.
Chàng sinh viên IT trẻ tuổi đang mải quan tâm đến việc tạo ra những mô hình chuyển động đầu tiên cho trò chơi mà anh ta luôn muốn làm: Một game bắn súng thông minh.
Anh chàng không biết rằng công việc ở tầng hầm nhỏ này sẽ thay đổi hoàn toàn lịch sử trò chơi, mang lại cho bản thân địa vị huyền thoại. Bởi nó sẽ sớm trở thành một trong những trò chơi bắn súng phổ biến nhất trên hành tinh.
Anh cũng không biết rằng trong tương lai, trò chơi này cũng sẽ là vấn đề lớn nhất của anh.
Di cư đến Canada
Rời Việt Nam, gia đình Minh định cư tại Canada. Họ phải bắt đầu cuộc sống mới ở đất nước mới bằng 2 bàn tay trắng.
 |
| Gia đình ông Minh khi mới qua Canada. Ảnh: Minh Le. |
Tuy nhiên, Quake với vũ khí và người ngoài hành tinh không gây hứng thú quá mạnh mẽ đối với Minh. Anh đam mê những bộ phim hành động ''cảnh sát và cướp'' thực tế hơn như ''Ronin'', ''Air Force One'' hay ''Heat''. Do đó, với vốn kiến thức công nghệ thông tin ở trường đại học, anh bắt đầu thực hiện một bản sửa đổi 'Quake' để làm cho nó thực tế hơn.
“Tôi rất thích cách làm việc của các đơn vị tinh nhuệ bí ẩn thuộc cảnh sát và quân đội, cũng như cách họ hợp đồng tác chiến. Do đó, tôi thực sự muốn trải nghiệm cảm giác khi ở trong một đơn vị như vậy", Lê Minh nói.
Khi ''Quake 2'' được phát hành, Minh Le cũng là một phần của nhóm phát triển trò chơi. Năm 1998, nhóm tung ra bản sửa đổi khác tên gọi ''Action Quake 2'', một lần nữa tập trung vào chủ đề hiện thực.
 |
| Bản sửa đổi 'Navy Seals Quake' được phát hành vào năm 1997. Ảnh: DR. |
''Action Quake 2'' khá phổ biến, nhưng vẫn chưa phải thành công vang dội
Năm 1998, Lê Minh thực hiện hai game bắn súng với cùng chủ đề hiện thực. Tuy nhiên, anh tin rằng trò chơi của mình có thể được hoàn thiện hơn nữa.
Nó phải thực tế hơn, tập trung hơn vào tinh thần đồng đội. Anh muốn một trò chơi không phải thắng bằng cách chạy tán loạn và bắn vào mọi thứ di chuyển.
Chỉ vài ngày sau khi phát hành ''Action Quake 2'', một công ty mới thành lập là tên Valve đã phát hành trò chơi đầu tay của hãng: Half Life.
Trò chơi gây sốt trên toàn cầu. Lê Minh ngay lập tức biết đây là trò chơi tiếp theo mà anh sẽ làm bản sửa đổi (mod) theo chủ đề mình mong muốn.
Bố mẹ là nguồn động lực
Mặc dù chương trình bổ sung của Valve cho phép các lập trình viên tình nguyện tự sửa đổi Half Life vẫn chưa ra mắt, Minh Lê vẫn miệt mài tạo hình nhân vật và vũ khí.
Anh dành khoảng 40 giờ một tuần để làm trò chơi trong khi đang học toàn thời gian tại trường đại học. Không được trả tiền để làm việc, Minh còn phải thao tác trên chiếc máy tính vừa cũ vừa chậm thừa hưởng từ ba.
“Tôi đã dành nhiều thời gian cho trò chơi hơn là ở studio của mình, vì tôi thực sự có rất nhiều thứ để làm”, Minh Lê nói. Anh cho biết động lực để anh làm việc là muốn ba mẹ tự hào về mình.
Áp lực công việc là rất lớn. Vì vậy, khi một người quen cũ từ dự án ''Action Quake 2'' gợi ý giúp đỡ, Minh vô cùng mừng rỡ. Đó là Jess Cliffe.
Cliffe trở thành đối tác của Minh Le trong suốt quá trình phát triển. Cả hai nhanh chóng đồng thuận về tên trò chơi qua cuộc trò chuyện ngắn trong ứng dụng ICQ vào ngày 15/3/1999.
 |
| Đoạn chat nguồn gốc cái tên Counter-Strike được tái hiện lại. Ảnh: Solvei Nygaard Gregersen. |
Trước đó, những cái tên như FragForces, SpecOpsElite, International World Soldiers cũng từng được xem qua.
Tên thì đã có, nhưng vẫn còn thiếu nhiều thứ. Cả Minh và Jess Cliffe đều không giỏi trong việc sáng tác nhạc game và thiết kế bản đồ.
Cả hai tạo ra trang web nhằm tìm kiếm người tình nguyện có khả năng. Nhiều người quan tâm về dự án, nhưng chỉ bằng các lời bình luận. Tuy nhiên sau thời gian ngắn, họ cũng có được cộng đồng nhỏ nhưng rất gắn bó.
Sau sáu tháng miệt mài làm việc, thứ bảy ngày 19/6/1999, phiên bản thử nghiệm đầu tiên của Counter-Strike được phát hành dưới tên gọi BETA 1.0.
Dĩ nhiên, phiên bản đầu khó tránh khỏi những bất cập. Một trong số đó là việc khó phân biệt sự khác nhau về hình dáng giữa đồng đội và kẻ thù.
 |
| Rất khó để phân biệt đồng đội và kẻ thù. Trong hình này, bên phải là kẻ khủng bố. Ảnh: DR. |
"Ngoài ra cũng chỉ có 4 bản đồ "chơi được", với chất lượng “tệ hại”", Minh nói. Những lời chỉ trích liên tục xuất hiện. Nhưng thay vì xem đó là vấn đề, Minh và Jess Cliffe coi đây là cơ hội.
Cả 2 xem xét kỹ lưỡng những lời chỉ trích, sửa chữa và làm bản cập nhật chỉ một tuần sau. Một tháng sau, bản cập nhật mới xuất hiện, và một bản nữa vài tuần sau đó.
“Mỗi lần tung ra phiên bản mới, chúng tôi luôn xem xét kỹ lưỡng các phản hồi và đề xuất để phát triển thêm”, Minh nói.
Ngay từ phiên bản đầu tiên, 8.000 người từ khắp nơi trên thế giới đã chơi thử. Chỉ một tháng sau, con số là 16.000, và tăng lên sau mỗi bản cập nhật.
"Tôi đã có tầm nhìn rất rõ ràng về những gì "Counter-Strike" sẽ trở thành , nhưng cộng đồng đã giúp tôi điều chỉnh tầm nhìn đó theo đúng hướng", Minh chia sẻ.
Và rồi bản đồ cũng không còn là vấn đề. “Có thời điểm chúng tôi nhận được hơn 100 map mỗi tuần từ khắp nơi trên thế giới”, Lê Minh hồi tưởng.
 |
| ''cs_mansion' 'là một trong những bản đồ đầu tiên trong phiên bản beta đầu tiên của ''Counter-Strike''. Đến nay map này vẫn còn phổ biến. Ảnh: DR. |
Song ở đâu cũng có những tay phá game.
"Mấy người nghĩ bản MOD của mấy người ngon lắm hả lũ tồi, tôi cá là bản MOD của mấy người sẽ chết ngắc", một người chơi gửi mail cho Jess Cliffe khiến anh tức tối tới mức chụp ảnh màn hình lại.
May mắn thay, cũng có rất nhiều góp ý và hỗ trợ tích cực.
Ví dụ, Jess Cliffe chịu trách nhiệm về hiệu ứng âm thanh và rất cần loại âm thanh phát ra từ khẩu M249. Do đó, anh kêu gọi hỗ trợ trên trang web.
Chỉ sau hai ngày, một người chơi làm việc tại nhà máy vũ khí Bỉ đề nghị giúp đỡ. Ngay sau đó, anh ta gửi âm thanh của khẩu súng và nó được đưa vào trò chơi.
 |
| Một bản mail chửi bới từ người chơi được Jess Cliffe chụp lại. Ảnh: Jess Cliffe. |
Vì trò chơi miễn phí, Jess Cliffe tự thu âm luôn mọi giọng nói trong game mà bạn nghe thấy. Ví dụ như "Fire in the hole".
Trong mùa hè và thu năm 1999, trò chơi được thay đổi và cải thiện đáng kể.
"Cách phát triển trò chơi rất cởi mở, khiến chúng tôi nhanh chóng nhận thức được những thứ hiệu quả và cần thay đổi", Minh nói.
Sau tám bản cập nhật dựa trên phản hồi của người dùng, kể từ tháng 11/1999, trò chơi dần ổn định hơn.
Một số nhóm chơi (clan) đã bắt đầu xuất hiện, các giải đấu nhỏ cũng được tổ chức.
Không ai khi ấy biết được rằng trò chơi sẽ được mang đi thi đấu với giải thưởng tiền mặt kếch xù, được đưa lên truyền hình.
Counter-Strike sau đó nhận được sự quan tâm từ Valve, nhà phát hành Half Life. Trong hơn sáu tháng, Lê Minh và Jess Cliffe hợp tác với Valve để phát triển Counter-Strike. Sự hợp tác diễn ra tốt đẹp, và Lê Minh khi đó 23 tuổi đã có một quyết định lớn.
Bán Counter-Strike cho Valve
Ngày 12/4/2000, Counter-Strike thuộc quyền sở hữu của Valve. Cả anh và Cliffe đều được công ty tuyển dụng, điều mà cả hai đều mong ước trong thời gian dài trước đây.
“Chúng tôi được phép tiếp tục phát triển theo cách của mình. Nhưng giờ chúng tôi đã được trả tiền để làm việc và có công ty game thành công ở phía sau hỗ trợ”, Minh nói.
Họ tiếp tục phát triển trò chơi, tổng cộng có tới 19 bản cập nhật và cải tiến khác nhau trước khi các bên tin rằng trò chơi đã sẵn sàng để thoát khỏi giai đoạn thử nghiệm beta.
Ngày 9/11/2000, Counter-Strike phát hành phiên bản chính thức đầu tiên. Và nó vượt xa mọi sự mong đợi. Hai triệu người từ khắp nơi trên thế giới chơi trò chơi mà Lê Minh làm ra trong căn hầm của mẹ mình.
Trò chơi nhanh chóng trở nên phổ biến trong các cuộc thi, ảnh hưởng đến toàn bộ ngành thể thao điện tử. Giờ đây, nó được xem là tiêu chuẩn của thể loại game bắn súng, là tượng đài mà tất cả các game bắn súng khác đều muốn vượt qua.
 |
| Tháng 12/2000, Counter Strike phiên bản đầu tiên xuất hiện trên trang bìa tạp chí game lớn nhất thế giới khi đó PC Gamer. Ảnh: DR. |
"Một trong những trò chơi bắn súng hay nhất từng được thực hiện" một người chơi cho biết.
Số tiền Lê Minh nhận được anh chi hết cho các khoản vay mua nhà của ba mẹ.
“Đó là bước ngoặt lớn. Ba mẹ tôi đột nhiên có được dư dả tài chính khiến họ không còn phải làm việc quá vất vả. Nó làm tôi rất vui”, Minh nói. Anh cũng trả tiền cho các tình nguyện viên đã giúp thực hiện trò chơi.
Năm 23 tuổi, Lê Minh đã có được thành công rực rỡ. Nhưng cuộc đời luôn có những bước thăng trầm.
Thất bại của Counter-Strike 2
Sau khi phát hành chính thức, anh tiếp tục phát triển bản Counter-Strike tiếp theo.
Thành công của trò chơi ngày càng lớn, khiến kỳ vọng cho phần tiếp theo cũng tăng lên. Minh làm việc cật lực trong sáu năm kế tiếp để hoàn thành phiên bản tiếp theo. Nhưng nó không thành công, năm 2006, anh rời khỏi Valve. Counter-Strike 2 được đưa vào kho.
“Tôi còn trẻ và chưa nghĩ đủ về khả năng của mình để lãnh đạo một nhóm phát triển. Tôi thường làm việc trên nguyên mẫu một mình, không có kinh nghiệm cũng như không có tầm nhìn để biết bản thân thực sự muốn Counter-Strike 2 sẽ trở nên như thế nào”, Lê Minh nói về thất bại.
Minh tiếp tục với một dự án độc lập. Tactical Intervention ra đời, game bắn súng đúng với những gì anh mong muốn.
Tuy nhiên, dự án thiếu vốn, anh buộc phải chuyển về ở nhà bố mẹ. Trò chơi được phát hành vào năm 2013 sau bảy năm làm việc, nhưng cũng không được đón nhận.
Đó tiếp tục là cú ngã lớn đối với Lê Minh.
Sau khi tạo ra các dự án thất bại trong suốt 13 năm, anh cảm thấy kiệt sức. Mọi thứ đều được so sánh với Counter-Strike. Minh phải liên tục cạnh tranh với chính cái bóng của mình.
Tuy nhiên, khi nhìn lại, anh hiểu điều gì đã xảy ra trong quá trình phát triển “Tactical Intervention”.“Chúng tôi đã không lắng nghe người dùng đủ nhiều trong quá trình phát triển. Nó hoàn toàn không công khai như Counter-Strike, Minh nói, cho biết chỉ có 10 người được thử nghiệm game.
Biết ơn cuộc đời
Lê Minh hiện không giàu có, nhưng hài lòng với cuộc sống.
“Mọi người luôn ngạc nhiên khi tôi nói với họ rằng tôi không phải là triệu phú. Tôi còn rất trẻ khi bán Counter-Strike, và thật lòng mà nói, tôi khá ngạc nhiên khi có một công ty game trả tiền cho nó”.
“Rõ ràng tôi không có năng khiếu làm kinh doanh. Nhưng tôi biết ơn những gì đã xảy ra. Câu chuyện cuộc đời đã dạy tôi trở thành con người của ngày hôm nay”, Lê Minh chia sẻ.
 |
| Lê Minh của ngày hôm nay. Ảnh: PearLabByss. |
Từ năm 2013, anh tự phát triển bản sửa đổi cho một số tựa game khác nhau, không còn mạo hiểm với các dự án riêng. Trong một cuộc phỏng vấn vào năm 2016, anh cho biết sẽ tiếp tục thử sức với một trò chơi bắn súng nữa.
Ngày nay, giấc mơ của anh vẫn nguyên vẹn: Phát triển một trò chơi dựa trên phản hồi của người dùng.
"Tôi vẫn có một số ý tưởng trong đầu muốn thử. Nhưng tôi cũng nhận thức rõ rằng có lẽ sẽ không bao giờ làm nên dự án thành công hơn Counter-Strike. Đó cũng là thứ thú vị nhất tôi từng làm. Tương tác chặt chẽ với cộng đồng rõ ràng là cách tốt nhất để phát triển một trò chơi. Đó là bài học mà tôi sẽ nhớ rõ", Lê Minh cho biết với tờ DR.
