 |
Zing lược dịch bài phỏng vấn của Om Malik, nhà báo công nghệ kỳ cựu của Thung lũng Silicon. Ông là người sáng lập blog công nghệ Gigaom vào năm 2006, nhà bình luận của Fast Company, Bloomberg TV và hiện là đối tác của quỹ đầu tư mạo hiểm True Ventures.
Ngày 11/11, Apple đã giới thiệu 3 sản phẩm mới gồm MacBook Air, MacBook Pro 13 inch và Mac mini với M1, chip xử lý tự phát triển của hãng trên kiến trúc ARM. Đây là những bước đầu tiên trong kế hoạch dài hơi của Apple nhằm loại bỏ CPU Intel khỏi máy tính Mac, giúp hãng chủ động kiểm soát mọi thành phần trong máy.
Ngoài việc tập trung vào hiệu năng, chip xử lý giờ đây cần đảm bảo độ linh hoạt, liên tục khi sử dụng và tiết kiệm năng lượng. Intel, AMD, Samsung, Qualcomm và thậm chí là Huawei đã đón đầu xu thế này. Tuy nhiên, bước đi của Apple với chip xử lý M1 được xem là quan trọng và táo bạo hơn cả.
Nói cách khác, M1 chính là câu trả lời cho canh bạc cuối cùng của Steve Jobs: thách thức khái niệm máy tính truyền thống.
 |
| Craig Federighi, Phó chủ tịch Kỹ thuật Phần mềm của Apple. Ảnh: Apple. |
Tâm nguyện của Steve Jobs
Cuộc phỏng vấn với Om Malik có sự tham gia của Greg Joswiak, Giám đốc Marketing, Johny Srouji, Phó chủ tịch Công nghệ Phần cứng và Craig Federighi, Phó chủ tịch Kỹ thuật Phần mềm. Cả 3 đã chia sẻ nhiều câu chuyện thú vị liên quan đến chip xử lý M1.
Trong quá khứ, đế chế WinTel (Microsoft và Intel) gần như không thể bị phá vỡ. Máy tính Mac với CPU PowerPC thời ấy có doanh số không tốt. Hết giải pháp, Apple buộc phải chuyển sang CPU Intel. Đó là quyết định hợp lý khi doanh số máy Mac tăng dần.
Joswiak nói rằng Steve Jobs, cố CEO Apple luôn muốn duy trì tính cạnh tranh. Để làm được điều đó, Apple phải xây dựng và kiểm soát những yếu tố quan trọng từ phần mềm, phần cứng, trải nghiệm người dùng đến chip xử lý trong sản phẩm.
iPhone là cơ hội sớm nhất cho Apple với chip xử lý A-series xuất hiện lần đầu trên iPhone 4 và iPad thế hệ đầu tiên. Con chip này mạnh mẽ hơn qua từng năm, thông minh và có thể xử lý nhiều công việc phức tạp hơn.
Sức mạnh tăng nghĩa là mức điện tiêu thụ trên chip cũng cao hơn. Tuy nhiên, Apple luôn tìm ra giải pháp tối ưu việc tiêu thụ năng lượng. Sự cân bằng giữa hiệu suất và năng lượng tiêu thụ khiến A-series trở thành chip xử lý di động hàng đầu hiện nay.
“Jobs nói rằng Apple đã tự chủ mọi thứ quan trọng trên iPhone, iPad và đồng hồ. Đây là yếu tố cuối cùng để chúng tôi tạo ra chiếc máy Mac hoàn toàn tự chủ”, Joswiak chia sẻ.
 |
| Chip xử lý Apple M1 được sản xuất trên tiến trình 5 nm, trong khi Intel vẫn đang chật vật với 10 nm và 7 nm. Ảnh: Apple. |
Kẻ thách thức Intel, AMD
Apple M1 sử dụng cấu trúc SoC (System on Chip) gồm CPU, GPU, RAM và bộ xử lý thần kinh. Khi ra mắt M1, hãng cho biết chip xử lý này cho hiệu năng CPU cao hơn 3,5 lần, GPU cao hơn đến 6 lần nhưng thời lượng pin dài hơn gấp đôi so với máy Mac cũ.
Chip xử lý M1 được Apple đề cao tính tiết kiệm năng lượng. Đội ngũ phần cứng và phần mềm của Apple đã phối hợp để tối ưu khả năng hoạt động của chip trên máy Mac, đặc biệt là hệ điều hành macOS Big Sur được tối ưu cho M1.
Về cơ bản, cấu trúc của M1 tương tự chip xử lý A trên iPhone, iPad nhưng có hiệu năng cao hơn. Nó sử dụng cấu trúc bộ nhớ đồng nhất (Unified Memory Architecture), cho phép mọi thành phần gồm CPU, GPU, bộ xử lý ảnh hay bộ xử lý thần kinh sử dụng chung một bộ nhớ. Điều đó giúp dữ liệu được truy cập với băng thông cao hơn so với cấu trúc độc lập, đòi hỏi dữ liệu cần được di chuyển giữa bộ nhớ các thành phần. Thiết kế này cũng giúp mức tiêu thụ năng lượng của chip thấp hơn.
 |
| Chip xử lý riêng giúp Apple ra mắt những chiếc máy tính tự chủ giống iPhone, iPad. Ảnh: The Verge. |
Một số chuyên gia rất lạc quan về triển vọng của Apple M1. Richard Kramer, nhà phân tích từ Arete Research nói rằng tiến trình 5 nm đã giúp M1 đi trước một bước so với đối thủ Intel sử dụng kiến trúc x86.
“Apple đang sản xuất (những con chip) với cấu hình hàng đầu thế giới so với x86, nhưng giá thấp hơn một nửa so với chi phí 150-200 USD mà các nhà sản xuất OEM thường trả”, Kramer dự đoán Apple sẽ phát hành 2 con chip mới trong năm sau, một cho iMac và một cho phân khúc cao cấp.
Trong khi Intel đang chật vật với tiến trình 10 nm, chip xử lý M1 chẳng khác gì đòn đánh mạnh đến từ Apple. Một đối thủ của Intel là AMD cũng sẽ phải chú ý đến Apple M1.
Không những thách thức Intel hay AMD, Apple M1 còn là động lực giúp Qualcomm hay các hãng chip di động tập trung vào phân khúc chip ARM cho laptop. Dù đã xuất hiện từ lâu, dự án chip xử lý Qualcomm cho laptop Windows vẫn chưa có bước đột phá nào.
Những máy Mac đầu tiên với chip M1 không thuộc dòng cao cấp. Tuy nhiên, ngân hàng đầu tư Morgan Stanley cho rằng 3 mẫu máy trên sẽ chiếm 91% tổng doanh số Mac trong 12 tháng tới.
Theo Federighi, những chiếc MacBook Air, MacBook Pro 13 inch và Mac mini với chip M1 đều vượt trội hơn bản tiền nhiệm, hứa hẹn các phiên bản cao cấp hơn sẽ có mặt sớm.
“Dường như một số người chưa mua sản phẩm này đang nôn nóng về một con chip cho phân khúc mà họ quan tâm nhất. Và ngày đó sẽ đến”, phó chủ tịch kỹ thuật phần mềm của Apple chia sẻ.
 |
| Johny Srouji, Phó chủ tịch Công nghệ Phần cứng nói rằng Steve Jobs luôn muốn Apple chủ động về mọi thành phần trong thiết bị. Ảnh: Apple. |
"Thông số cấu hình không phải thứ quan trọng nhất"
Apple cho biết quá trình chuyển sang chip xử lý riêng có thể mất 2 năm. Những gì đã xuất hiện có thể chỉ là bước đi đầu trong việc xây dựng hệ sinh thái chip xử lý M-series cho máy Mac, với nhiều phiên bản dành cho các phân khúc khác nhau.
Tất nhiên, việc chuyển đổi cũng gây ra nhiều khó khăn. Trước hết, người dùng Mac sẽ phải chuyển từ CPU Intel sang chip xử lý với kiến trúc khác. Những phần mềm cũng cần được tối ưu cho chip mới nhưng vẫn phải tương thích ngược với CPU Intel.
Theo Joswiak, quá trình này có thể mất vài năm chứ không thể hoàn tất một sớm một chiều. “Chúng tôi đã rất thành công với việc chuyển đổi này trong quá khứ”, Joswiak nhấn mạnh.
Năm 2005, vệc chuyển từ CPU PowerPC sang Intel trên máy Mac khiến người dùng lẫn lập trình viên bối rối. Lúc ấy Steve Jobs - “tài sản” quý giá nhất của Apple - đã rất khôn khéo để khiến mọi người tập trung vào lợi ích của việc chuyển đổi sẽ tạo ra nền tảng mạnh mẽ, cạnh tranh với đế chế WinTel. Và ông đã đúng.
Tại sự kiện ra mắt chip M1 ngày 11/11, CEO Tim Cook nói rằng cứ 2 máy Mac được bán ra, có một máy đến từ người dùng mới. Trên thực tế, nhiều người mua Mac không quan tâm chip xử lý bên trong là gì.
Intel và các hãng máy tính Windows từ lâu đã tạo ra suy nghĩ rằng máy tính có xung nhịp CPU càng nhanh, RAM càng cao thì càng mạnh. Đó là thách thức lớn mà Apple phải đối mặt.
 |
| Những đánh giá ban đầu cho thấy hiệu năng chip xử lý M1 rất đáng hứa hẹn. Ảnh: Apple. |
“Chúng tôi là công ty làm sản phẩm, xây dựng những thiết bị tốt, tích hợp chặt chẽ giữa phần cứng và phần mềm. Mọi thứ không nằm ở các con số, mà là giá trị người dùng nhận được từ sản phẩm”, Srouji chia sẻ. Ông là một trong những người có nhiều kinh nghiệm, từng làm việc cho IBM, Intel và giờ là lãnh đạo mảng chip của Apple.
Không nhiều người quan tâm đến xung nhịp CPU hay dung lượng RAM trên iPhone, và Srouji muốn người dùng Mac cũng như vậy. Thay vì nhìn vào những con số, Apple muốn thể hiện chúng một cách trực quan như thời lượng pin dài bao lâu, thực hiện được bao nhiêu tác vụ.
"Tôi tin rằng mô hình của Apple là duy nhất và tốt nhất. Chúng tôi đang phát triển loại chip xử lý phù hợp với sản phẩm và cách phần mềm hoạt động với nó", Srouji nói.
Theo Federighi, thông số kỹ thuật đã không còn đại diện chính xác cho khả năng xử lý thực tế của chip: "Bạn không cần lo lắng về thông số CPU, thay vào đó là khối lượng công việc mà nó thực hiện được. Ví dụ, 'Tôi có thể sửa cùng lúc bao nhiêu video 4K hay 8K' là câu hỏi mà các nhà biên tập video đưa ra khi mua máy mà không có thông số nào trả lời được".
 |
| Trong năm 2021, Apple có thể ra mắt 2 chip xử lý dành cho iMac và máy tính cao cấp. Ảnh: The Verge. |
Srouji cho rằng việc tích hợp GPU vào chip M1 giúp Apple đạt được nhiều thứ. Trong khi GPU tích hợp của Intel vẫn phải dùng giao thức PCIe để tương tác với máy, GPU của Apple thậm chí sử dụng chung bộ nhớ giúp thực hiện nhiều việc hơn so với cả những GPU rời có bộ nhớ riêng.
Theo Federighi, việc chuyển qua lại dữ liệu giữa bộ nhớ CPU và GPU rời khiến máy bị nóng. Cấu trúc bộ nhớ đồng nhất trên chip Apple M1 sẽ giúp loại bỏ những khó khăn trên.
Mọi thứ sẽ còn thay đổi trong tương lai. Nhu cầu người dùng sẽ không chỉ dừng lại ở chơi game, biên tập phim hay gõ văn bản. Trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ là xu hướng, và trong khi Apple đã có nhiều năm phát triển thuật toán phần mềm với AI, chip xử lý M1 cần liên tục cải tiến để đáp ứng xu hướng.
