Trong binh pháp, "án binh bất động" đôi khi là một kế sách, chỉ việc đóng quân tại chỗ chờ thời cơ. Nhưng với âm nhạc, im ắng và không hành động thường là sự chững lại của nghệ sĩ.
Một năm trước, cũng vào tháng 3, Sơn Tùng M-TP phủ kín các mặt báo với thông tin về buổi họp fan đầu tiên tại Hàn Quốc cùng teaser album đầu tay. Trên bảng xếp hạng Zing MP3 khi đó, Lạc trôi và Nơi này có anh luân phiên thống lĩnh bảng xếp với 2 vị trí quan trọng nhất.
Tròn một năm sau, Sơn Tùng M-TP vẫn hot theo cách riêng, nhưng thông tin về nam ca sĩ thì không có nhiều mới mẻ. Không bài hát, không MV, cũng không đêm nhạc mới. Những gì gần nhất mà người hâm mộ biết về giọng ca Thái Bình là bức ảnh gia đình được chia sẻ trên Fanpage M-TP, cách đây đúng một tháng.
 |
Trên Fanpage của Sơn Tùng M-TP, từ "comeback" xuất hiện nhiều lần, trong những bình luận khác nhau, và đều chung một nghĩa: kêu gọi thần tượng trở lại.
Với nhiều thành viên trong cộng đồng Sky, Sơn Tùng M-TP đã im ắng quá lâu. Giữa một thị trường âm nhạc đang ngày càng nhộn nhịp, có người tháng nào cũng ra MV, việc thần tượng không có sản phẩm âm nhạc mới suốt hơn một năm trời khiến nhiều người lo lắng.
"Ra bài mới đi Tùng, cứ lo chạy show miết. Nghe hai bài Lạc trôi với Nơi này có anh cả năm nay, và chán lắm rồi nhé Tùng", một bình luận đầy vẻ hờn dỗi nhưng thu hút tới gần 1.000 lượt thích, đủ thấy đó là suy nghĩ chung của nhiều người hâm mộ Sơn Tùng.
Lạc trôi ra mắt vào ngày đầu tiên của năm 2017, Nơi này có anh được đăng tải trên YouTube vào ngày Lễ Tình nhân cùng năm. Từ đó đến nay, Sơn Tùng M-TP không có ca khúc mới, dù năm 2017 nam ca sĩ còn một vài hoạt động khác.
Đáng kể là album m-tp M-TP ra mắt vào ngày Cá tháng Tư 2017, tập hợp 18 ca khúc được phát hành trong vòng 5 năm của Sơn Tùng. Sau đó, là tự truyện Chạm tới giấc mơ, được phát hành vào tháng 9, nơi Tùng kể về con đường nghệ thuật của mình với những cung bậc cảm xúc khác nhau.
Nhưng vẻ như những hoạt động mang tính chất tổng kết, kỷ niệm không đủ để Sơn Tùng M-TP "thỏa mãn" cộng đồng Sky. Câu hỏi "Bao giờ Sơn Tùng M-TP sẽ ra ca khúc mới?" được nhiều người đặt ra, trên mạng xã hội, dưới phần bình luận mỗi bài báo về Sơn Tùng, và cả trong những câu chuyện thường ngày.
Nếu là ca sĩ khác, việc một năm không sản phẩm mới có thể vẫn là bình thường. Nhưng với Sơn Tùng M-TP, sự im ắng lại kéo theo đầy đồn đoán. Một ngôi sao với lượng fan nhất nhì Việt Nam, ra ca khúc nào hit ca khúc ấy, sao có thể chững lại đúng độ sung sức nhất của tuổi trẻ.
  |
Theo Phạm Toàn Thắng - một nhạc sĩ trẻ với không ít ca khúc đình đám - xu hướng của âm nhạc hiện nay là mô hình singer/songwriter, hiểu nôm na là người sáng tác cũng đồng thời có thể là người thể hiện.
Hiểu theo cách này thì Phạm Toàn Thắng, Khắc Hưng, Châu Đăng Khoa hay Tiên Tiên - những hit maker của nhạc Việt đều là singer/songwriter, tức những nhạc sĩ có giọng hát, và đều từng ít nhất một lần thể hiện ca khúc do chính mình sáng tác.
Nhưng "hát" và "chỉ hát" ca khúc của mình là hai câu chuyện khác nhau. Phạm Toàn Thắng có thể hát Ba mươi rất hay, nhưng phần lớn ca khúc của anh được yêu thích vì các giọng ca khác. Tương tự, Tiên Tiên có thể có My Everything, nhưng Dấu mưa của nữ nhạc sĩ lại phải là Trung Quân Idol.
Phạm Toàn Thắng hay Tiên Tiên có thể được coi là singer/songwriter "mở", dù nói không với đơn đặt hàng từ ca sĩ, nhưng họ vẫn thường gửi gắm "đứa con tinh thần" của mình cho ca sĩ phù hợp.
Nhưng trong mô hình singer/songwriter cũng có những nghệ sĩ chỉ hát sáng tác của mình, và cũng không bao giờ giao bài của mình cho người khác. Sơn Tùng M-TP là một đại diện.
Vì chỉ hát ca khúc của mình, Sơn Tùng tỏ ra tròn trịa và phù hợp trong mỗi ca khúc, theo kiểu "đo ni đóng giày". Mỗi sáng tác đều mang phong cách riêng của nam ca sĩ khiến cho những bản cover, dù có thể rất hay hoặc hoành tráng, nhưng gần như chưa bao giờ được đánh giá là hay hơn bản gốc (ngay cả khi người cover là một diva).
Đúng như chia sẻ của Phạm Toàn Thắng, trong mô hình singer/songwriter, mỗi ca khúc có thể là một câu chuyện của người sáng tác. Và còn gì thích hợp hơn khi chính nhạc sĩ lại có thể hát lên tự sự của chính mình. Điều đó được xem là ưu điểm.
Nhưng hạn chế không phải không có. Trao đổi với Zing.vn, nhạc sĩ Dương Cầm cho rằng Sơn Tùng hay bất cứ nghệ sĩ nào, nếu chỉ hát ca khúc tự sáng tác, tức là đã "tự bó hẹp" và làm khó chính mình.
"Sáng tác là công việc của cảm xúc. Từ đó, dẫn đến việc, nếu không đủ sự sáng tạo, hoặc vì một lý do nào đó bạn chưa thể có ca khúc mới, cũng đồng nghĩa với việc khán giả phải chờ đợi", tác giả Mong anh về nhấn mạnh.
Việc hơn một năm qua Sơn Tùng không có ca khúc mới có thể được xem là một dẫn chứng tiêu biểu. Fan của nam ca sĩ gần như đã "mỏi cổ" chờ đợi, và chỉ cách thúc giục bằng việc "comment" trên mạng.
Một vấn đề được đặt ra "Sơn Tùng M-TP có đang cạn vốn?".
Với nhiều người, "cạn vốn" có lẽ là sự lý giải hợp lý nhất cho trường hợp singer/songwriter Sơn Tùng M-TP, người vốn từng có rất nhiều năng lượng.
Sơn Tùng từng trải qua thời điểm liên tiếp có ca khúc mới, trong đó năng suất nhất là năm 2015 với tổng cộng 8 ca khúc được ra mắt. Nhưng năm 2017, nam ca sĩ chỉ có hai ca khúc ra mắt dịp đầu năm là Lạc trôi, Nơi này có anh (không tính ca khúc quảng cáo Bình yên những phút giây), và hơn một năm sau vẫn chưa có sản phẩm mới.
"Cạn vốn trong nghệ thuật là có, đó là khi người nghệ sĩ đã làm việc quá nhiều và không có cảm xúc để tiếp tục sáng tạo. Không thể viết mãi những ca khúc theo phong cách Hàn Quốc vì sẽ sớm lặp đi lặp lại và không có sự mới mẻ. Khi biết mình có thể đang lặp lại, tôi nghĩ sự nghỉ ngơi và nuôi dưỡng cảm xúc là cần thiết", nhạc sĩ Dương Cầm bình luận về khái niệm "cạn vốn" trong sáng tác âm nhạc.
Hoàng Quyên - giọng nữ trầm (alto) hiếm có bậc nhất làng Việt - trong một cuộc trao đổi với Zing.vn đã lý giải về sự "im hơi nặng tiếng" bằng thuật ngữ "sự chưng cất". Không phải tất cả, nhưng theo á quân Vietnam Idol 2012, việc nghệ sĩ không có sản phẩm mới, có thể chỉ là "chững lại" theo nghĩa đen của từ này.
Theo nữ ca sĩ, không phải cứ tháng nào cũng ra MV, single đã là hay. Dù có thể quá lâu, có thể khiến người hâm mộ phải chờ đợi nhưng sự chưng cất trong nghệ thuật là cần thiết. Đó cũng là cách để nghệ sĩ biết mình phải làm gì trong những bước chân tiếp theo trên con đường nghệ thuật.
  |
Sơn Tùng có thể không cùng quan điểm với nữ đồng nghiệp trạc tuổi mình, vốn có quá nhiều khác biệt về phong cách âm nhạc. Nhưng chia sẻ của Hoàng Quyên cũng mở ra một hướng lý giải khác cho sự im ắng của Sơn Tùng một năm qua.
Nếu không thực sự "cạn vốn", giọng ca Nắng ấm xa dần có thể đang ấp ủ những dự án âm nhạc chưa thể tiết lộ. Ấp ủ, ở một hình thức nào đó cũng có thể coi là "chưng cất".
Và như một hy vọng cho Sky, mới đây, một Fanpage chuyên bàn tán chuyện showbiz cũng đã chia sẻ một bức ảnh tiết lộ về việc Sơn Tùng đang chuẩn bị quay MV, và rất có thể sẽ ra mắt trong một vài tháng tới.
Âm nhạc vốn là một thị trường khốc liệt, đôi khi việc ẩn dật, không có sản phẩm mới sẽ kéo theo hệ lụy mất fan, mất vị trí ngôi sao. Quang Vinh không thể hot như xưa dù rất có gắng trở lại, Phan Mạnh Quỳnh cũng đang dần "bớt hot" sau thời gian vắng bóng.
Trong binh pháp, "án binh bất động" có thể là một kế sách, chỉ việc đóng quân tại chỗ chờ thời cơ. Nhưng với âm nhạc, im ắng và không hành động, nghệ sĩ thường sẽ "mất nhiều hơn được". Do vậy, sự lo lắng của một bộ phận người hâm mộ Sơn Tùng là hợp lý.
Sự lo lắng này còn bắt nguồn từ những bình luận của những anti-fan Sơn Tùng, dù ai biết là đầy tính hài hước "G-Dragon đã nhập ngũ, Sơn Tùng không có ca khúc mới là dễ hiểu".
Tất nhiên, Sky có thể đáp trả bằng những lý lẽ khác nhau, nhưng hơn ai hết, họ hiểu rằng, chỉ có sản phẩm của thần tượng mới là câu trả lời tốt nhất cho các chê bai từ anti-fan.
Nhưng, có lẽ chỉ có Sơn Tùng mới có câu trả lời chính xác nhất cho một năm im ắng. Giữa không ít đồn đoán, một giả thuyết được đặt ra Sơn Tùng không có ca khúc mới suốt một thời gian vì... cẩn trọng.
Sau không ít những ồn ào của MV Lạc trôi, cùng nhận định cho rằng Nơi này có anh quá nhạt, không đúng chất Sơn Tùng. Liệu có hay không việc Sơn Tùng M-TP đang e dè với sự sáng tạo, và bắt đầu ngại đương đầu với những ý kiến trái chiều?
  |
Phân tích điều này với người viết, nhạc sĩ Dương Cầm cho biết anh đồng tình với nội dung của câu danh ngôn "Để sống một cuộc đời sáng tạo, chúng ta phải để mất nỗi sợ hãi sẽ làm sai".
Theo Dương Cầm, tâm lý của nghệ sĩ là "rất khó nói và rất phong phú". Với các nhạc sĩ nói chung, ca khúc càng đình đám, càng đi liền với áp lực sáng tạo. Nếu sản phẩm của mình vừa "hot" vừa bị nhận xét trái chiều, áp lực cho những ca khúc sau đó lại còn "nhân lên gấp bội".
"Tâm lý của nhiều nhạc sĩ, và có lẽ cũng là của Sơn Tùng, đó là mình đã có những bài đình đám, liệu bài mới của mình có đạt được như vậy không, có được yêu thích không, có thỏa mãn được khán giả không. Bên cạnh đó, còn có tâm lý, liệu có bị chỉ trích không, có mới mẻ với chính mình không. Những suy nghĩ ấy, theo tôi, có ảnh hưởng lớn đến việc sáng tác hoặc công bố ca khúc mới", tác giả Lũ đêm nêu quan điểm.
