Các công ty như Virgin Galactic, Blue Origin có tham vọng lớn trong ngành du lịch vũ trụ thương mại. Những đợt phóng tên lửa chở người thành công trong năm 2021 mở ra cơ hội để du lịch vũ trụ trở nên phổ biến trong tương lai gần.
Trước đây, lên vũ trụ là nhiệm vụ của các phi hành gia. Họ phải tham dự quá trình huấn luyện, kiểm tra sức khỏe nghiêm ngặt trước khi lên vũ trụ. Do đó, khả năng tử vong do bệnh tật hay lý do tự nhiên ngoài vũ trụ rất khó xảy ra.
Trong kỷ nguyên du lịch vũ trụ, kiểm tra y tế có thể diễn ra nhanh chóng, quy trình huấn luyện gặp nhiều giới hạn. Với việc người bình thường bay lên vũ trụ trong tương lai, các công ty sẽ xử lý ra sao nếu có người tử vong ngoài không gian?
 |
| Cần có quy trình rõ ràng để điều tra, xử lý thi thể ngoài vũ trụ. Ảnh: The Next Web. |
Xác định nguyên nhân tử vong
Theo luật vũ trụ quốc tế, các quốc gia có trách nhiệm cấp phép, giám sát toàn bộ hoạt động vũ trụ của nước đó, kể cả vận hành bởi chính phủ hay tư nhân. Tại Mỹ, các chuyến du lịch vũ trụ thương mại cần có giấy phép bay của Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA).
The The Next Web, nếu có người chết trong chuyến du lịch không gian, xác định nguyên nhân tử vong là bước đầu tiên. Nếu cái chết xảy ra do lỗi kỹ thuật tàu vũ trụ, FAA sẽ xem xét đình chỉ các đợt phóng tiếp theo của công ty dịch vụ trong lúc điều tra.
Trong trường hợp sự cố kỹ thuật được loại bỏ, đơn vị cung cấp dịch vụ cần đánh giá trách nhiệm bảo đảm an toàn, đã cố gắng ngăn chặn cái chết của hành khách hay chưa.
Ai sẽ điều tra cái chết?
Thời gian cho các chuyến du lịch vũ trụ hiện từ vài phút đến vài ngày. Điều đó đồng nghĩa nguy cơ tử vong trong không gian do nguyên nhân tự nhiên là rất thấp, dù không phải không có khả năng. Quy trình xử lý người chết trong vũ trụ cần được cân nhắc khi con người tham gia các sứ mệnh dài hơi, thậm chí định cư ngoài không gian.
Về cơ bản, sẽ có những quy trình điều tra nhằm xác định cái chết của một người ngoài không gian. Từng có những cuộc điều tra tương tự, chẳng hạn như thảm kịch tàu con thoi Columbia năm 2003, khi tàu vũ trụ của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) phát nổ trong lúc trở về Trái Đất, khiến 7 thành viên phi hành đoàn thiệt mạng.
 |
| Tuy du lịch vũ trụ chỉ kéo dài vài phút đến vài ngày, người chết trên tàu do bệnh tật hay lý do tự nhiên vẫn có thể xảy ra. Ảnh: Hanlire. |
Tuy nhiên, đó là cuộc điều tra chuyên sâu về các vụ tai nạn mang tầm quốc gia, chỉ liên quan đến chuyến bay của Mỹ. Khi ngành du lịch vũ trụ mở rộng, sẽ không thể tránh khỏi cái chết do bệnh tật hoặc tuổi tác, thậm chí là tử vong trên hành tinh khác.
Theo The Next Web, quy trình rõ ràng để điều tra cái chết trong các sứ mệnh dài ngày, định cư ngoài vũ trụ là cần thiết để thu thập thông tin rõ ràng về nạn nhân và lý do tử vong. Từ đó, các cơ quan, quốc gia có thể rút kinh nghiệm nhằm cải thiện xử lý.
Các thủ tục điều tra có thể tham khảo từ luật vũ trụ hiện nay. Theo đó, quốc gia đại diện cho tàu vũ trụ có quyền lực pháp lý liên quan đến tàu và người bên trong. Như vậy, quốc gia đó sẽ khởi động điều tra nếu có người trong tàu tử vong.
Trước khi khởi hành, ký thỏa thuận liên quan đến chuyến du lịch cũng rất cần thiết. Kế hoạch cho một sứ mệnh không gian gồm đánh giá các yếu tố như nguồn điện, thực phẩm, khả năng chống bức xạ và xử lý chất thải. Kết hợp quy trình xử lý nếu có người chết vào kế hoạch có thể giúp mọi thứ dễ dàng hơn. Ký thỏa thuận trước khi bắt đầu sứ mệnh còn quan trọng nếu hành khách đến từ nhiều quốc gia.
Xử lý thi thể trước khi mang về Trái Đất
Ngoài khía cạnh pháp lý, những chuyến du lịch, định cư ngoài vũ trụ cần tính đến việc xử lý thi thể. Điều quan trọng là các nền văn hóa khác nhau có cách đối xử với người chết khác nhau.
 |
| Việc điều tra, xử lý người chết trong không gian cần được suy xét trong kỷ nguyên du lịch, định cư ngoài vũ trụ. Ảnh: SAIC. |
Trong các nhiệm vụ ngắn ngày, nhiều khả năng thi thể được đưa trở lại Trái Đất. Trong lúc đó, thi thể cần được bảo quản để tránh nhiễm khuẩn cho các thành viên còn lại. Nếu chuyến đi kéo dài nhiều năm, thi thể cần được đóng băng trong không gian để giảm trọng lượng, dễ dàng bảo quản trong suốt quãng đường còn lại.
Tuy nhiên nếu con người định cư ngoài không gian, cần có quy trình xử lý khác thay vì bảo quản thi thể rồi mang về Trái Đất. Sẽ cần tham khảo nhiều yếu tố do các quốc gia có thể phản đối việc thả xác người ngoài không gian như trong Star Trek. Trong khi đó, gia đình người quá cố có thể muốn nhận lại thi thể.
Vứt xác người trên hành tinh khác sẽ gây ô nhiễm sinh học, hỏa táng cũng có khả năng làm ô nhiễm và tiêu tốn tài nguyên. Theo thời gian, sẽ có các giải pháp kỹ thuật để bảo quản và xử lý thi thể người trong vũ trụ. Ngoài khía cạnh luật pháp và văn hóa, vấn đề đạo đức xung quanh việc xử lý thi thể cần được cân nhắc kỹ.
