Sao Việt thành thảm họa vì phát âm tiếng Anh dở

Thảm họa tiếng Anh vì phát âm sai

Đối với các nghệ sĩ Việt, giao tiếp hay hát các ca khúc tiếng Anh là điều khá phổ biến và hầu hết họ đều đã từng thể hiện một hoặc nhiều các ca khúc nước ngoài trên sân khấu biểu diễn. Đối với bản thân nghệ sĩ, hay với công chúng số đông, việc giao tiếp hay hát tiếng Anh theo "kiểu Việt Nam" dường như là một điều khá bình thường và nó dễ dàng được chấp nhận, từ Ban tổ chức của các chương trình cho tới khán giả. Nhận thức này xuất phát từ cách học phát âm tiếng Anh vốn đã sai nghiêm trọng trong thời kỳ trước đây và tạo nên một cách đánh giá, nhìn nhận sai về phát âm, hiệu quả tiết mục trình diễn.

Trong chương trình Cuộc đua kỳ thú mới diễn ra, khán giả xem các tập thi không khỏi bật cười trước khả năng tiếng Anh của Trang Khàn. Cô gái 29 tuổi hoàn toàn không có khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh mà chỉ cố gắng nhớ và lắp ghép các từ ngữ mà cô biết. Nếu gặp khó khăn, cô sẽ sử dụng thêm body language (ngôn ngữ hình thể) để truyền đạt thông tin. Việc biết từ nhưng không biết cách phát âm và cấu trúc ngữ pháp đã khiến Trang Khàn bị thô và không điều khiển được cảm xúc khi nói, tạo cho người nghe cảm giác bị gượng, không thoải mái và gây cười.

Khác với môi trường giao tiếp, phát âm chuẩn trên sân khấu biểu diễn được đánh giá ở mức độ cao hơn rất nhiều. Vì nhìn vào hiệu quả tiết mục, khán giả đánh giá ngay được khả năng thành thạo của mỗi nghệ sĩ. Với những tiết mục thể hiện tốt, khán giả có thể dành cho những lời khen tặng nhưng ngược lại, một tiết mục thể hiện kém có thể sẽ là một dấu ấn không tốt trong sự nghiệp của người nghệ sĩ. 

Hương Tràm là một trong những ca sĩ Việt gặp khó khăn khi hát "Let It Go".

Mỹ Lệ đã từng bị chê tan nát khi thể hiện ca khúc I Have Nothing trong chương trình The Voice vì cách hát và phát âm quá tệ. Hương Tràm từng được đánh giá là rất triển vọng khi thể hiện I Will Always Love You ở Vòng giấu mặt của The Voice 2012 nhưng đó là sự khích lệ với cô gái 17 tuổi khi lần đầu xuất hiện. Nhưng khi cô thể hiện Let It Go trên sân khấu Bước nhảy hoàn vũ thì báo chí đã không tiếc lời chê bai về việc Quán quân The Voice đã phát âm sai rất nhiều lời bài hát, chưa kể việc hát sai, quên lời. Ngay cả Quán quân Vietnam Idol 2013 Nhật Thủy cũng không tạo được ấn tượng mạnh với Let It Go vì chỉ cần nghe giọng phát âm, những khán giả có khả năng cũng nhận ra cô không có thế mạnh về hát ngoại ngữ.

Nhưng điển hình cho việc phát âm sai là Chibi Hoàng Yến ở Học viện ngôi sao. Không được rèn luyện kỹ càng về ngoại ngữ, phát âm nên ca sĩ nhỏ tuổi đã khiến người xem kinh hoàng về mức độ sai khi hát trên sân khấu. Cách hát hoàn toàn bản năng của Hoàng Yến Chibi sai trầm trọng ngay cả những từ đơn rất thông dụng, chưa nói tới các từ khó đòi hỏi mức độ yêu cầu cao hơn. Đặc điểm dễ nhận ra nhất là những âm cuối của từ hầu như bị mất hoàn toàn, trong khi đây là yêu cầu rất cơ bản trong việc nói tiếng Anh. Khán giả không khỏi thắc mắc chương trình kèm cặp thí sinh ra sao trước mỗi đêm thi và việc phát âm sai rất ít khi được các giám khảo của chương trình đề cập đến trong chính các nhận xét của mình ở cuộc thi.

Phát âm chuẩn mang lại nhiều lợi thế

Không khó có thể nhận ra những nghệ sĩ tại showbiz Việt có khả năng về ngoại ngữ tốt luôn có được sự đánh giá cao từ các thương hiệu, nhãn hàng, ban tổ chức hay người hâm mộ, mà chính bản thân họ cũng nhận được những cơ hội lớn nhờ khả năng ngoại ngữ xuất sắc của mình. Hầu hết các nghệ sĩ như vậy đều phải có có nền tảng ngoại ngữ cơ bản tốt, hoặc là một nghệ sĩ sống lâu ở nước ngoài trở về hoạt động ở trong nước. Chính nhờ xuất phát điểm tốt, họ dễ dàng và tự tin khi tham gia hoặc tiếp cận những cơ hội của mình một cách chủ động và tự tin.

Hà Anh là một trong những người mẫu có khả năng ngoại ngữ tốt do rèn luyện tiếng Anh từ nhỏ. Hà Anh dễ dàng tiếp cận với các thương hiệu, nhãn hàng lớn cũng chính nhờ khả năng tiếng Anh tốt. Vai trò đại sứ thiện chí của Liên hiệp quốc cũng một phần đến từ hoạt động, nỗ lực cố gắng và ngoại ngữ tốt của người mẫu sinh năm 1982. Hà Anh tự tin trong vai trò ca sĩ cũng một phần nhờ khả năng phát âm tốt khi đã có một nền tảng rèn luyện chắc chắn và bài bản.

Á hậu Dương Trương Thiên Lý và Hoàng My cũng là 2 trong số ít ỏi các người đẹp Việt có khả năng tiếng Anh tiến bộ bằng sự rèn luyện kĩ năng phát âm. Nhờ đó, cả 2 tự tin khi tham gia 2 cuộc thi lớn là Hoa hậu Hoàn vũ và Hoa hậu Thế giới, thay vì sự lóng ngóng và thiếu tự tin của các người đẹp Việt khác khi bước vào sân chơi sắc đẹp lớn. Nền tảng phát âm chuẩn còn giúp Hoàng My rất nhiều trong việc học diễn xuất tại Mỹ trong suốt thời gian qua.

Đối với lĩnh vực MC, kỹ năng nói được xem là quan trọng nhất và vì vậy việc phát âm chuẩn là rất quan trọng trong việc truyền đạt thông tin một cách hiệu quả, tạo ấn tượng tốt. Tuy nhiên, trong các sự kiện giải trí hiện nay, số lượng MC có khả năng phát âm tiếng tốt đã nhiều hơn so với trước nhưng số lượng có kỹ năng phát âm tốt còn rất hạn chế nên các trường hợp bị chê dịch sai, phát âm không chuẩn rất phổ biến.

Các MC có kỹ năng tiếng Anh tốt hiện nay như Khắc Nguyện, Quốc Khánh, Vũ Thái Dũng... là những nhân tố ít ỏi đáp ứng được các yêu cầu gắt gao về ngoại ngữ, dễ dàng bước vào những sự kiện quan trọng của các thương hiệu lớn. Nếu như Khắc Nguyện có một thời gian dài tiếp cận trong môi trường học tập và giao tiếp bằng tiếng bản ngữ, một MC rèn luyện và trưởng thành với điểm số IELTS 8.0 như Vũ Thái Dũng là rất hiếm trong số các MC trẻ hiện nay.

Rèn ngoại ngữ trước tiên là phát âm

Hiện nay, nhận thức phải nâng cao kỹ năng phát âm đã trở thành phong trào ở các bạn trẻ và các nghệ sĩ muốn phát triển sự nghiệp lâu dài, bền vững, nâng cao khả năng chuyên môn. Không chỉ trong nhà trường, các bạn trẻ được giảng dạy và rèn luyện kỹ năng phát âm cẩn thận và tỉ mỉ hơn trước, mà nhiều trung tâm anh ngữ cũng đã được thành lập với mục tiêu nâng cao khả năng phát âm của người Việt. Các chương trình truyền hình, kênh Youtube với mục tiêu cộng đồng cũng được triển khai để sửa phát âm bản năng tự nhiên một cách cẩn thận đã nhận được những phản hồi tốt từ cộng đồng.

Đối với các nghệ sĩ, đặc biệt là ca sĩ, MC, kỹ năng phát âm là một yếu tố then chốt để đánh giá hiệu quả giao tiếp, truyền đạt, biểu diễn. Nhiều ca sĩ, MC thậm chí đã tìm đến các thầy dạy riêng để cải tổ kỹ năng hiện tại và hoàn thiện hơn từ việc phát âm để không xảy ra những sai sót. Việc học còn là để các nghệ sĩ nắm rõ phát âm trong môi trường giao tiếp và biểu diễn có những khác biệt nhất định. Ví dụ, trong văn nói của tiếng Anh, các từ “and, your, to, are, can…” có nhiều cách phát âm khác nhau. Tùy vào ngữ cảnh, các giới từ, liên từ, mạo từ sẽ nói rõ hơn hoặc lược bỏ bớt.

Từ những sai lầm phát âm của các nghệ sĩ trong các gameshow, reality show hay các cuộc thi, điều dễ nhận thấy chính là ảnh hưởng tiêu cực về phát âm đối với người hâm mộ nếu học theo hoặc nhái theo. Ngoài các trung tâm, dạy kèm riêng thì tiện ích video clip được cộng đồng thực hiện trở nên khá đơn giản và hiệu quả. Các bạn trẻ nhìn thấy rõ kỹ thuật phát âm của từng từ, từng chữ một cách chuẩn xác. Đối với một bài hát, thay vì hát giống, học thuộc như trước đây, các bạn trẻ có thể xem, nghe và đọc theo những video clip được đính chính xác cách phát âm từng từ, từng chữ của các bài hát nổi tiếng hay các bài hit hiện tại.

Phát âm tiếng Anh chuẩn rất quan trọng, nhưng mỗi nghệ sĩ, ca sĩ phải có ý thức và trách nhiệm cao với bản thân, nghề nghiệp của mình. Vì để phát âm chuẩn, không đơn thuần chỉ là nghe, xem, đọc một cách thụ động mà cần đến thời gian và sự kiên trì. Nói tốt gồm rất nhiều kỹ thuật, từ việc sử dụng hơi thở, lưỡi, môi với những cách mở, đóng, đưa ra, đưa vào chứ không đơn thuần là cách nói chuyện và ứng dụng cách nghe thông thường. Khi đã có được một nền tảng cơ bản tốt, thì việc "chiến đấu" trong các tình huống khó khăn hay các bài hát tiếng Anh sẽ trở nên đơn giản và nâng tầm giá trị cá nhân của người nghệ sĩ.