Mới đây, cuốn sách The Discomfort of Evening (tạm dịch: Buổi tối khó chịu) của Marieke Lucas Rijneveld đã giành giải Man Booker Quốc tế 2020.
Rijneveld trở thành nhà văn trẻ nhất được vinh danh hạng mục giải thưởng này khi mới 29 tuổi. Câu chuyện của The Discomfort of Evening có gì hấp dẫn?
Nghiên cứu sâu sắc về nỗi buồn
Tác phẩm được viết bằng tiếng Hà Lan, xuất bản lần đầu vào tháng 1/2018. Bản tiếng Anh được Michele Hutchison chuyển ngữ, ra mắt tháng 3/2020. Tại quê nhà, tiểu thuyết này đứng đầu bảng xếp hạng sách bán chạy.
The Discomfort of Evening xoay quanh cuộc sống của cô bé 10 tuổi - Jas. Jas tức giận vì không được đi trượt băng với anh trai Matthies. Sau đó, Matthies tử nạn.
 |
| The Discomfort of Evening do Michele Hutchison chuyển ngữ từ bản gốc tiếng Hà Lan sang tiếng Anh. Ảnh: Amazon. |
Cuốn sách được viết dựa trên chính những trải nghiệm của tác giả vào năm 3 tuổi, người anh trai 10 tuổi của Rijneveld qua đời do tai nạn xe buýt.
Jas có một cuộc sống khó khăn trong gia đình theo đạo Kito nghiêm khắc. Họ sống và làm việc tại trang trại bò sữa ở Hà Lan. Cha đối xử với anh em Jas bằng sự thô bạo và vài phần độc ác khi ông nấu thịt con thỏ cưng của cô bé.
Mẹ em là người hiền hậu, luôn dành điều tốt nhất cho những đứa trẻ nhưng không thể bảo vệ con khỏi người cha bạo lực và đám bạn bè hung dữ.
Nhưng những lo lắng đó đều gác lại phía sau khi Matthies qua đời.
Mở đầu câu chuyện bằng một bi kịch, The Discomfort of Evening dẫn dắt người đọc vào thế giới nội tâm của Jas và cách em nhìn cuộc đời. Cuộc sống sau khi Matthies qua đời trở thành cơn ác mộng với cô bé 10 tuổi.
Rijneveld đã miêu tả những góc sâu kín nhất trong hành trình vượt qua nỗi mất mát thời thơ ấu của Jas. Cô bé 10 tuổi học cách chấp nhận nỗi đau không dễ dàng. Ban đêm, em bước xuống cầu thang và nhìn chằm chằm vào cái xác được đặt trên tủ trang điểm và phủ một lớp vải trắng.
“Họ nói những điều tốt đẹp về anh tôi nhưng cái chết vẫn là thứ xấu xa và khó chấp nhận. Trong quan tài, khuôn mặt của Matthies giống như được làm bằng sáp ong, rất mịn và căng. Các y tá đã dán giấy ăn dưới mí mắt của anh ấy để giữ cho chúng đóng lại. Tôi lại muốn anh mở mắt, để nhìn Matthies lần nữa và chắc chắn tôi sẽ không quên màu mắt của anh ấy. Để anh cũng không quên tôi”, Rijneveld viết trong cuốn sách.
Tác phẩm còn gây ấn tượng bởi bầu không khí ảm đạm, thế giới đau buồn gợi lên qua những phúng dụ giàu sức tưởng tượng.
Trong tâm trí của Jas, cây cối bên ngoài ngôi nhà “đứng thành hàng, cúi đầu về phía phòng ngủ của tôi, giống như một nhóm các trưởng lão trong nhà thờ đang theo dõi”. Và thi hài của Matthies “đầy lỗ như quả dâu tây”. Tất cả đều sống động đến rùng mình.
Một cô bé 10 tuổi học cách chấp nhận đau thương, vượt lên cuộc sống bi kịch bằng cách cất giữ những kỷ niệm. The Discomfort of Evening hấp dẫn và thuyết phục ban giám khảo của giải Man Booker Quốc tế bằng góc nhìn khác lạ về cái chết, khai thác những khía cạnh khó khăn của cuộc sống thông qua con mắt một đứa trẻ.
 |
| Nhà văn Marieke Lucas Rijneveld là tác giả trẻ nhất nhận giải Man Booker Quốc tế. Ảnh: Guardian. |
Kết thúc kỳ quặc và những dấu chấm hỏi
The New York Times và các trang đánh giá sách nhận xét kết thúc của The Discomfort of Evening gây khó hiểu. Nhà văn Rijneveld dàn dựng cuốn sách thành từng lớp kinh dị theo mô típ baroque và hoài cổ.
Xuyên suốt cuốn tiểu thuyết không có ngày tháng mà chỉ có những manh mối đầu thiên niên kỷ. Nhưng câu chuyện của nó là thực tế của xã hội hiện đại ngày nay.
The Discomfort of Evening được đánh giá là “nghiên cứu sâu sắc về bi thương” thông qua việc lột tả 5 giai đoạn của nỗi buồn, từ chối bỏ đến chấp nhận. Tuy nhiên, cái kết và nội dung tác phẩm nhận được nhiều ý kiến trái chiều.
Tờ Irish Times đánh giá tác giả trẻ gặp tình trạng đánh mất mạch truyện vì những tình tiết thừa thãi, vô nghĩa. Tuy nhiên, Irish Times cho rằng điểm này không làm ảnh hưởng tới thành công của The Discomfort of Evening.
Một số độc giả đánh giá trên Amazon đây là cuốn sách “buồn đến day dứt” và họ băn khoăn về việc có giới thiệu nó cho những người khác hay không. Nguyên nhân là câu chuyện u ám và dị biệt của nó.
Khi vừa xuất bản, The Discomfort of Evening nhanh chóng bán được 55.000 bản tại Hà Lan và thu hút nhiều độc giả, giới phê bình quốc tế. Nhà văn trẻ Rijneveld đã nhận được đề nghị dịch cuốn sách sang tiếng Pháp, Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Trung Quốc và Ả Rập.
Các nhà xuất bản nước ngoài không lo ngại về màu sắc u tối của cuốn truyện. Họ cho rằng tác phẩm sẽ trở thành hiện tượng hấp dẫn bởi “luôn có ánh sáng trong bóng tối, hài hước trong sự ghê rợn”.
