Tác phẩm Cách mạng Tháng Tám 1945 - Thắng lợi vĩ đại đầu tiên của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX của GS. TS. NGND Trịnh Nhu và PGS. TS Trần Trọng Thơ do NXB Tổng hợp TP.HCM ấn hành vừa ra mắt độc giả nhân kỷ niệm 75 năm ngày Cách mạng Tháng Tám thành công.
Tác phẩm lấy nguồn tư liệu từ những văn kiện của Đảng Cộng sản Việt Nam, các báo đương thời Cờ giải phóng, Tin mới, Điển tín... hồi ký, ghi chép của những người liên quan như Hồ Chí Minh, Trường Chinh, Trần Trọng Kim... và tài liệu của Pháp như Jean Sainteny, Archimedes Patti...
 |
Ấn phẩm Cách mạng tháng Tám 1945 - Thắng lợi vĩ đại đầu tiên của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX. Ảnh: Đình Ba. |
Qua 6 chương sách, độc giả được lần mở bức tranh tổng quan về Cách mạng Tháng Tám khởi đầu khi Thế chiến hai nổ ra, đặt dân tộc ta trong tình thế mới với ách thống trị Pháp-Nhật. Từ đó là sự thay đổi chiến lược cách mạng cho phù hợp với tình hình mới của Đảng Cộng sản Đông Dương khi đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu.
Với sự chuẩn bị toàn diện về lực lượng, Mặt trận Việt Minh ra đời, Cứu quốc quân, rồi Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân thành lập, căn cứ địa Việt Bắc được xây dựng... Trải qua tiến trình thời gian, những hình thức đấu tranh chính trị, vũ trang được kết hợp nhuần nhuyễn để tiến tới Tổng khởi nghĩa.
Nhật đảo chính Pháp ngày 9/3/1945, cao trào Kháng Nhật cứu quốc diễn ra, Đảng chớp thời cơ thuận lợi để tiến hành Tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Thư kêu gọi đồng bào cả nước của lãnh tụ Hồ Chí Minh khi ấy như thúc giục triệu triệu con tim: "Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta".
Không khí của 15 ngày lịch sử dâng tràn xúc động qua những cứ liệu lịch sử. Như ở Hà Nội ngày 19/8, tờ Đông phát số 6096, ngày 20/8/1945 tường thuật:
"Hàng vạn quần chúng nhân dân ngoại thành, từ các huyện Thanh Trì, Thường Tín, Phú Xuyên, Hoài Đức, Đan Phượng (Hà Đông), Gia Lâm (Bắc Ninh) mang theo cờ đỏ sao vàng, gậy gộc, mã tấu, dao phát bờ, câu liêm tiến vào nội thành và hội tụ tại quảng trường Nhà hát lớn.
Cả thành phố Hà Nội như rung chuyển trong tiếng hô khẩu hiệu: "Ủng hộ Việt Minh", "Chính quyền nhân dân cách mạng", "Cách mạng thành công muôn năm", "Lập ủy ban dân quân cách mạng", "Việt Nam hoàn toàn độc lập".
 |
Giành chính quyền ở Sài Gòn ngày 25/8/1945. Ảnh tư liệu. |
Còn ở Sài Gòn ngày 25/8, báo Điển tín, số ra ngày 27/8/1945 miêu tả thắng lợi của ta:
Đồng chí Bí thư Xứ ủy Nam Bộ Trần Văn Giàu thay mặt Ủy ban lâm thời hành chánh Nam Bộ trịnh trọng tuyên bố: “Chế độ cộng hòa dân chủ thành lập tại Nam Bộ Việt Nam”, “không thừa nhận chính phủ Nam triều và cương quyết chống chế độ thực dân bất cứ từ đâu đến”, Ủy ban lâm thời hành chánh Nam Bộ thay mặt cho Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh miền Nam “lãnh trách nhiệm nắm giữ chánh quyền ở Nam Bộ đến ngày triệu tập xong Quốc hội sẽ giao lại cho đại biểu toàn quốc”.
Với những tư liệu sống động, Cách mạng tháng Tám 1945 - Thắng lợi vĩ đại đầu tiên của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX đã phục dựng lại bức tranh 75 năm trước để giúp ta ghi nhớ, tự hào về sự kiện trọng đại của lịch sử dân tộc.
