'Quan hệ Nhật - Trung khủng hoảng trầm trọng nhất 40 năm'

Đại sứ Nhật Bản tại Bắc Kinh cảnh báo, căng thẳng leo thang gần đây giữa Trung Quốc và Nhật Bản xung quanh tranh chấp chủ quyền tại quần đảo Điếu Ngư/Senkaku có thể khiến quan hệ ngoại giao hai nước quay trở lại thời điểm trước khi bình thường hóa cách đây 40 năm.

Phát biểu tại Đại học Nagoya ngày hôm qua, Đại sứ Uichiro Niwa nhấn mạnh tính cấp thiết cần giải quyết “vấn đề lãnh thổ” đối với quần đảo Điếu Ngư/Senkaku càng sớm càng tốt. "Quan hệ song phương hiện nay có thể bị đẩy lùi về thời điểm hơn 40 năm trước (nếu tranh chấp không sớm được giải quyết). Những nỗ lực qua nhiều đời Thủ tưởng Nhật Bản (nhằm duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc) trong 40 năm qua có thể trở về con số không”.

Đại sứ Uichiro Niwa cho rằng quan hệ Nhật - Trung đang trong giai đoạn tồi tệ nhất kể từ khi bình thường hóa năm 1972

Ông cho rằng, cả hai nước không nên để điều đó xảy ra. “Như cựu Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai từng nói, cả hai sẽ bị tổn hại nếu quan hệ bị rạn nứt, nhất là về kinh tế, văn hóa và nghệ thuật. Chúng ta cần chấm dứt sự leo thang của mối hận thù này”, vị đại sứ 73 tuổi nói.

Ông Niwa miêu tả sự căng thẳng quan hệ Trung - Nhật hiện nay là điều mà hai nước chưa bao giờ phải đối mặt kể từ khi bình thường hóa năm 1972. “Phía Nhật Bản cần nhận thức rằng căng thẳng hiện nay hoàn toàn khác với việc cựu Thủ tướng Junichiro Koziumi nhiều lần đến thăm đền thờ chiến tranh Yasukuni và tàu cá Trung Quốc đâm vào các tàu tuần tra của Nhật Bản ở khu vực quần đảo Senkaku (năm 2010)”, Đại sứ Nhật Bản phát biểu.

Trong nhiệm kỳ 2001-2006, Thủ tướng Koizimi đã 6 lần đến thăm đến Yasukuni và điều này khiến Bắc Kinh hết sức tức giận. Tuy nhiên, vấn đề này không liên quan đến tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc. Chính phủ Nhận Bản giữ lập trường không có “vấn đề tranh chấp” giữa Nhật Bản và Trung Quốc, khẳng định Tokyo có chủ quyền đối với quần đảo ở biển Hoa Đông này. Ông Niwa cho rằng, tuyên bố chủ quyền của Tokyo đã được lịch sử chứng minh. Trong trong mắt cộng đồng quốc tế, hai nước đang xoáy vào những tranh cãi ngoại giao gay gắt xung quanh vấn đề chủ quyền đối với quần đảo này.

Trung Quốc gọi quần đảo này là Điếu Ngư, vốn đang nằm dưới sự quản lý của Nhật Bản nhưng Trung Quốc và Đài Loan đều tuyên bố chủ quyền.

Theo ông Niwa, chính phủ và người dân Nhật Bản dường như không nhận thức đầy đủ sự thay đổi quyết liệt về tâm lý ở Trung Quốc sau khi Tokyo mua lại 3 đảo thuộc Senkaku vào 11/9 vừa qua. “Hiện nay, cờ Nhật và chân dung của tôi thường xuyên xuất hiện trên các chương trình truyền hình Trung Quốc. Truyền hình Trung Quốc nói rằng Nhật là kẻ ăn cướp lãnh thổ Trung Quốc”, Niwa, Đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc từ năm 2010 nói.

Ông Niwa đã bày tỏ sự lo ngại sâu sắc về quan hệ hai nước trong cuộc gặp với Thủ tướng Yoshihiko Noda ngày 18/10. Ông cho rằng, để giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ, lãnh đạo hai nước cần đi tiên phong và xây dựng lòng tin lẫn nhau trong khi duy trì sự ổn định chính trị trong nước. Ông cũng đề cập đến cách giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ kéo dài giữa Đức và Pháp như một ví dụ để tham khảo. Đại sứ Niwa bày tỏ hy vọng Nhật Bản sẽ nỗ lực cải thiện quan hệ với Trung Quốc trong bối cảnh Tập Cận Bình chuẩn bị trở thành Chủ tịch Trung Quốc vào tháng 11 tới.

Ông Niwa tiếp tục vai trò Đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc sau khi người thay thế ông, Shinichi Nishimiya, qua đời đột ngột sau cơn đột quỵ tại Bắc Kinh ngày 16/9.

THANH HƯƠNG 

Theo Infonet