Tiếp nối sự ra mắt sản phẩm phỏng dựng kiến trúc chùa Một cột thời Lý, sáng 29/4, Sen Heritage tổ chức tọa đàm và lễ công bố bản phỏng dựng “Đài đèn thời Lý và Tu Di tòa Thích Ca sơ sinh thời Lý”.
Bản phỏng dựng này lấy cảm hứng từ những hiện vật khảo cổ kết nối với công nghệ thực tế ảo 3D- VR3D-VR để có thể đưa ra những phác thảo mô phỏng các di sản văn hóa thời Lý. Qua đó, đưa những giá trị của văn hóa Lý - Trần nói riêng, cũng như văn hóa Đại Việt nói chung tới công chúng.
 |
| PGS.TS.Trần Trọng Dương thuyết trình giả thuyết về “Tu di tòa Thích Ca sơ sinh thời Lý”. Ảnh: M.C. |
Mở đầu tọa đàm, họa sĩ Hiệu Sicula - thành viên nhóm nghiên cứu của Sen Heritage đã trình bày bài thuyết trình với chủ đề “Sơ lược về đèn đá Á Đông và Việt Nam”.
Bài thuyết trình cho biết những công năng của đèn đá - một dạng pháp khí phổ biến trong văn hóa Phật giáo (cả Nam truyền lẫn Bắc truyền) được sử dụng trong các pháp hội khác nhau với nhiều nghi lễ và ý nghĩa biểu tượng.
Bên cạnh đó, bài thuyết trình giới thiệu những hiện vật khảo cổ về đèn đá ở Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Ấn Độ, Sri Lanka và Việt Nam và đưa ra những giả thuyết về đèn đá, cột đá chạm búp sen rồng cuốn thời nhà Lý.
 |
| Giả thuyết về hình ảnh tượng Thích Ca sơ sinh tọa trên cột đá chạm búp sen rồng cuốn thời nhà Lý. Ảnh: MC. |
Phần thuyết trình khoa học thứ hai của PGS.TS Trần Trọng Dương đưa ra giả thuyết về hình ảnh tượng Thích Ca sơ sinh tọa trên cột đá chạm búp sen rồng cuốn thời nhà Lý.
Giả thuyết này dựa trên quá trình nghiên cứu hiện vật khảo cổ: trụ đá Ngọc Hà, chân đá chùa Phật Tích, đỉnh hoa sen tại Bảo tàng Bắc Ninh... cho đến quá trình lắp ghép các mảnh vỡ lịch sử để tạo nên giả thuyết phục dựng Tu Di đài của thời Lý. Tu Di đài này có khả năng áp dụng cho nhiều loại hình hiện vật khác nhau, như: làm Đài đèn hay Đài sen đặt tượng Thích Ca sơ sinh.
Từ việc giải mã ý nghĩa biểu tượng trên, bài thuyết trình còn mở rộng hơn đến nghi lễ và lịch sử của lễ Phật đản trong văn hóa Đại Việt thời Lý, cũng như nghiên cứu so sánh sang các nền văn hóa khác ở Nam Á và Đông Á.
Sau phần tọa đàm, diễn ra lễ công bố bản phục dựng “Đài đèn thời Lý và Tu Di tòa Thích Ca sơ sinh thời Lý”, bao gồm các sản phẩm: bản vẽ 2D concept, bản vẽ 3D trụ đá, bản VR3D thực tế ảo của Đài đèn và Thích Ca sơ sinh trong không gian VR3D chùa Diên Hựu thời Lý, bản AR Tu Di đài Thích Ca sơ sinh...
Khách mời dự buổi lễ đã được trải nghiệm các sản phẩm khoa học bằng kính VR, và mã QR để trình diễn công nghệ AR để có thể quay trở về quá khứ khi được di chuyển trong chùa tháp Một Cột- Diên Hựu thời Lý - nơi diễn ra nghi lễ tắm Phật vào ngày rằm tháng giêng hay lễ Phật đản như văn bia Sùng Thiện Diên Linh mô tả.
Đồng thời được lắng nghe phần thuyết minh về nghi lễ tắm Phật tại chùa Phật Tích từ các cứ liệu khảo cổ học.
 |
| Khách mời trải nghiệm các sản phẩm công nghệ thực tế ảo. Ảnh: Sen Heritage. |
Nhận xét về bản phỏng dựng “Đài đèn thời Lý và Tu Di tòa Thích Ca sơ sinh thời Lý” tiến sĩ Nguyễn Tô Lan, Viện Nghiên cứu Hán - Nôm cho rằng “những gì chúng ta được chứng kiến hôm nay là những cố gắng để ghép lại những mảnh vỡ còn lại của lịch sử theo các phương án khác nhau”.
“Những giả thuyết đưa ra ngày hôm nay đều có lý riêng của nó dựa trên cứ liệu lịch sử hoặc những tham chiếu lịch đại, đồng đại như các tài liệu bi ký hay mẫu cột đèn thời nhà Đường (Trung Quốc)”.
Đề cập đến việc PGS.TS Trần Trọng Dương đưa ra giả thuyết về hình ảnh tượng Thích Ca sơ sinh tọa trên cột đá chạm búp sen rồng cuốn thời nhà Lý, tiến sĩ Nguyễn Tô Lan cho rằng ý tưởng này cũng là điều dễ hiểu. “Bởi lẽ, bối cảnh Phật giáo thời Lý thờ Phật Thích Ca làm chủ môn là khá phổ biến”, bà Tô Lan giải thích thêm.
