Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo truyền đạt kết luận của Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật, nhiệm vụ tại Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và một số đơn vị thành viên.
Theo kết luận, việc chấp hành chính sách pháp luật về đất đai tại TKV chưa tốt để xảy ra vi phạm cần phải chấn chỉnh, khắc phục. Vì vậy, Phó thủ tướng đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, xử lý, hướng dẫn giải quyết những vướng mắc, tồn tại và sai phạm trong việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản.
Về các trường hợp Thanh tra Chính phủ kiến nghị chuyển cơ quan điều tra Bộ Công an, Phó thủ tướng giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với cơ quan điều ta thuộc Bộ Công an, Viện KSND Tối cao soát kỹ để thống nhất biện pháp xử lý.
Đối với việc xử lý đối với khoản tiền chênh lệch về thuế tài nguyên và khoản tiền khuyến khích sản lượng, chất lượng đối với các đơn vị khai thác than, ông Trương Hòa Bình giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Thanh tra Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ xác định rõ đối tượng nộp thuế tài nguyên, giá tính thuế tài nguyên, xác định nghĩa vụ thuế tài nguyên phải nộp ngân sách nhà nước.
 |
| Thanh tra Chính phủ phát hiện sai phạm 15.000 tỷ tại TKV. Ảnh: Bảo Lâm. |
Bộ Tài chính kiểm tra chặt chẽ, xác định rõ bản chất về các hợp đồng khai thác giữa TKV với các công ty con và việc khai thác, tiêu thụ tài nguyên để bảo đảm thu đúng, thu đủ, thống nhất kiến nghị biện pháp xử lý đối với các khoản tiền chênh lệch thuế tài nguyên theo quy định.
Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Xây dựng, Thanh tra Chính phủ thống nhất về phương pháp tính toán, nghiệm thu, thanh toán khối lượng vận chuyển đất đá; đồng thời khẩn trương ban hành văn bản quy định, hướng dẫn về các hệ số để áp dụng trong nghiệm thu, thanh toán khối lượng vận chuyển đất, đá tại các mỏ khai thác lộ thiên để khắc phục những tồn tại, bất cập hiện nay.
"Trên cơ sở kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, Bộ Công Thương chủ trì, đề xuất xử lý đối với khoản tiền hơn 8.320 tỷ đồng, báo cáo Thủ tướng trong tháng 2/2018", thông báo kết luận nêu.
Đầu tư thua lỗ, mất vốn
Theo kết luận, HĐTV và Tổng giám đốc TKV đã quyết định chủ trương và quản lý quá trình thực hiện đầu tư tài chính thuộc ngành nghề kinh doanh chính thiếu cơ sở pháp lý và thực tiễn, vi phạm các quy định của pháp luật, bảo lãnh trả nợ vay vượt thẩm quyền… Hậu quả là một số khoản đầu tư không hiệu quả, thua lỗ, mất vốn với giá trị rất lớn.
Cụ thể, Công ty liên doanh Công nghiệp kẽm Việt Thái lỗ trên 297 triệu đồng, mất hết vốn chủ sở hữu và nợ Công ty TNHH MTV Kim loại màu Thái Nguyên 24,6 tỷ đồng. TKV xác nhận bảo lãnh vượt thẩm quyền, dẫn đến Công ty TNHH MTV Kim loại màu Thái Nguyên phải có trách nhiệm xử lý khoản nợ phải trả cho Ngân hàng Eximbank Thái Lan cả gốc và lãi gần 13,8 triệu USD.
Tại Công ty CP Crômmit Cổ Định (Thanh Hoá), TKV quyết định, thực hiện đầu tư gần 437 tỷ đồng khi chưa đủ điều kiện cần thiết, chưa được gia hạn giấy phép khai thác quặng, lỗ luỹ kế đến 30/6/2015 là 113,5 tỷ đồng. Ngoài ra, việc góp trên 870 tỷ đồng tại Công ty Cổ phần Sắt Thạch Khê (Hà Tĩnh) thiếu sự khảo sát, tính toán về các điều kiện cần thiết và hiệu quả đầu tư, dẫn đến đọng vốn trong thời gian dài, gây lãng phí.
 |
| Phó thủ tướng Trương Hòa Bình giao Bộ Công an xử lý sai phạm của TKV theo kiến nghị của Thanh tra Chính phủ. |
Kết luận thanh tra chỉ rõ một số khoản đầu tư ra nước ngoài nhưng không được TKV thực hiện điều tra, khảo sát kỹ để lập, thẩm định, phê duyệt phương án và quyết định đầu tư phù hợp với thực tế và quy định dẫn tới lỗ, mất vốn hơn 380 tỷ đồng.
HĐTV, Tổng giám đốc TKV chưa chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong việc xây dựng, phê duyệt phương án đầu tư, quyết định chủ trương góp vốn cổ phần, sử dụng nguồn vốn không đúng quy định để đầu tư ra ngoài ngành nghề kinh doanh chính, dẫn đến không có hiệu quả, nguy cơ mất vốn.
Đang chú ý, đầu tư gần 76,5 tỷ đồng tại Công ty Cổ phần Vận tải Thuỷ- Vinacomin, lỗ luỹ kế hơn 140 tỷ đồng, mất hết vốn đầu tư của các cổ đông, tổng nợ phải trả gần 446,5 tỷ đồng, không còn khả năng thanh toán nợ ngắn hạn. Công ty Cổ phần Đóng tàu Sông Ninh nợ TKV không có khả năng thu hồi gần 52,6 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Khu kinh tế Hải Hà mất vốn 47,9 tỷ đồng.
Chuyển 4 vụ việc sang cơ quan điều tra
Kết luận cũng khẳng định, HĐTV và Tổng giám đốc TKV ban hành các cơ chế quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh chưa phù hợp thực tế và quy định. Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, TKV và các đơn vị thành viên chưa chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, phát sinh nhiều chi phí bất hợp lý, tăng giá thành sản xuất, giảm lợi nhuận, thất thu ngân sách nhà nước.
Ngoài ra, TKV thu phí sử dụng thương hiệu Vinacomin đối với các đơn vị cổ phần có vốn góp chi phối bất hợp lý trong năm 2013 và năm 2015 trên 141 tỷ đồng. Điều chỉnh tăng sai chi phí do khuyến khích sản lượng và chất lượng không được thoả thuận trong hợp đồng phối hợp kinh doanh từ năm 2010-2014 làm tăng doanh thu bất hợp lý cho các công ty cổ phần 124 tỷ đồng.
Điều chỉnh doanh thu cho các công ty sản xuất than theo chênh lệch tỉ lệ AK (độ tro) làm tăng giá than mua tại các công ty (Tuyển than Hòn Gai, Cửa Ông, Kho vận và Cảng Cẩm Phả và Kho vận Hòn Gai) trên 410 tỷ đồng. Giá trị than do chênh lệch tỷ lệ AK giữa cách tính theo quy định của TKV và thực tế thu hồi được tại các đơn vị sàng, tuyển trị giá gần 1.834 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật sang Bộ Công an để xem xét, điều tra, xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân liên quan.
